Park Chung-hee
Park Chung-hee (hangul: 박정희, hanja: 朴正熙, romanización revisada: Bak Jeonghui, McCune-Reischauer: Pak Chǒnghŭi)? (14 de payares de 1917, Gumi (es) 
– 26 d'ochobre de 1979, Jongno-gu (es) )[3] foi un militar y políticu surcoreanu que gobernó la República de Corea mientres 17 años, dende 1962 hasta 1979.
_Presidential_Portrait.jpg)
_ribbon.svg){kind=small}
_ribbon.gif){kind=small}
_-_ribbon_bar.gif){kind=small}
_-_ribbon_bar.png){kind=small}
_-_Crosses.svg){kind=small}
_-_DMN.svg){kind=small}
_-_ribbon_bar.svg){kind=small}
_Mugunghwa_Medal.png){kind=small}
_Grand_Gwanghwa_Medal_ribbon.gif){kind=small}
.svg)
Park llegó al poder gracies a un golpe d'estáu'l 16 de mayu de 1961 que terminó cola instauración d'una xunta militar provisional, el Conseyu Supremu pa la Reconstrucción Nacional, y la celebración d'eleiciones presidenciales democrátiques en 1963. Mientres la llamada Tercer República (1963-1972) destacó poles midíes pa impulsar el crecedera económica del país y por intentar axustar la reunificación con Corea del Norte.[4] Sicasí, el so mandatu tamién tuvo carauterizáu pol autoritarismu.[4] En 1972 declaró la llei marcial y aprobóse una nueva constitución que daba poderes plenos al presidente, daqué qu'utilizó pa escorrer a líderes opositores.[5] Años dempués de sobrevivir a un atentáu, el 26 d'ochobre de 1979 foi asesináu pol direutor de l'Axencia Central d'Intelixencia Coreana.[6]
La so fía Park Geun-hye ye l'actual presidenta de Corea del Sur.[7]
Biografía
editar
Park nació en Gumi, una llocalidá próxima a Daegu, nel séptimu fíu d'una familia llabradora d'oríxenes humildes.[3] Mientres la so mocedá deseyaba convertise en profesor, anque más tarde camudó esa vocación pol serviciu militar. En 1939 ingresó na escuela militar xaponesa de Manchukuo, na que llogró la reconocencia de los sos superiores. Por cuenta de que Corea taba ocupada per Xapón, tuvo qu'afaer el nome Masao Takagi (高木正雄). En graduándose en 1942 como unu de los meyores na so promoción, xubió a segundu teniente del exércitu xaponés en 1944.
Al terminar la Segunda Guerra Mundial volvió al so país y en 1946 ingresó na Academia Militar Coreana. Mientres el gobierno militar de los Estaos Xuníos en Corea xubió hasta la capitanía, pero la so carrera militar viose atayada pol ascensu al poder de Syngman Rhee. Chung-hee pasó a ser escorríu poles autoridaes surcoreanas pola so presunta afiliación a un partíu socialista na so mocedá, daqué qu'él negó.[8][4] Magar esa acusación obligó-y a dexar l'exércitu, l'españíu de la Guerra de Corea motivó la so realmisión en 1950. Mientres tol conflictu xubió nel escalafón hasta brigadier xeneral y comandante d'artillería, y al so términu en 1953 viaxó a Estaos Xuníos pa completar la so formación.
En 1957, Chung-hee foi nomáu miembru del Estáu Mayor del exércitu surcoreanu.[9]
Trayeutoria política
editarTercer República (1961-1972)
editarEl 25 d'abril de 1960, el presidente Syngman Rhee presentó la so dimisión y abrióse un nuevu escenariu democráticu. Sicasí, les males rellaciones ente'l presidente Yun Bo-seon y el primer ministru Chang Myon favorecieron que los militares acabaren tomando'l poder. Park encabezó'l 16 de mayu de 1961 un golpe d'Estáu que derrocó la Segunda República. Pa caltener el control del país entamó una xunta militar denomada Conseyu Supremu pa la Reconstrucción Nacional, con control del poder executivu y llexislativu hasta 1963. Mientres esos dos años, cola xustificación de combatir una presunta espansión del comunismu, suspendiéronse les llibertaes individuales y de prensa, amás de crease'l servicio nacional d'intelixencia (Axencia Central d'Intelixencia Coreana, KCIA).
El 15 d'ochobre de 1963 celebráronse eleiciones presidenciales democrátiques ente Chung-hee, quien creara'l conservador Partíu Democráticu Republicanu, y Yun Bo-seon. Per un estrechu marxe de 200.000 votos, Chung-hee proclamóse vencedor de les eleiciones y tenía de pilotar la transición de poder a un gobiernu civil.
Nel momentu que Park asumió la presidencia, la renta per cápita d'un surcoreanu yera de solu 72 dólares y Corea del Norte cuntaba con un exércitu ya industria más desenvueltes, gracies al sofitu financieru y téunicu de la Xunión Soviética. Por esa razón, Chung-hee estableció un plan quinquenal en 1962 pa favorecer la inversión y establecimientu de grandes conglomeraos (chaebol), col sofitu de les multinacionales estauxunidenses, que convirtieron a Corea del Sur nuna economía industrializada.[5] El procesu sacó al país de la probeza y deparó una crecedera constante hasta los años 1990, conociéndose como «milagru económicu coreanu». Park creó tamién tres organismos pa supervisar el desenvolvimientu económicu: el Conseyu de Planificación Económica, el Ministeriu de Comerciu ya Industria, y el Ministeriu de Finances.[8]
Corea del Sur caltuvo conversaciones pa la reunificación de Corea cola so contraparte del Norte, y en 1972 llegar a establecer un documentu marco p'axustar.[5] Sicasí, estes negociaciones quedaron en puntu muertu pol afitamientu del réxime de Kim Il-sung, la tensión de la Guerra Fría y diversos intentos d'asesinatu de dambos mandatarios.[4] A nivel internacional, el gobiernu surcoreanu caltuvo a los Estaos Xuníos como'l so principal aliáu, y sofitó-y na Guerra de Vietnam con un ampliu contingente de soldaos.[4] El 22 de xunu de 1965, Corea del Sur robló un alcuerdu básicu pa establecer rellaciones diplomátiques con Xapón, anque los desencuentros fueron una constante sol so mandatu.[4]
Park salió reelixíu nes eleiciones presidenciales de 1967 con meyores resultaos que nos comicios de 1963. Anque'l so mandatu taba llindáu en teoría a dos llexislatures, el Partíu Democráticu Republicanu consiguió que l'Asamblea Nacional aprobara una enmienda por que pudiera presentase en 1971, ganando al lliberal Kim Dae-jung per un estrechu marxe.
Cuarta República (1972-1979)
editar
A pesar de la crecedera económica del país, nos últimos años aumentaron les voces contraries a Chung-hee pola so autoritarismu. El 17 d'ochobre de 1972, Park, inspiráu tamién pola decisión tomada pol so homólogu filipín Ferdinand Marcos, comunicó al país la declaración de la llei marcial y la disolución de l'Asamblea Nacional. Anque l'entamu de rellaciones diplomátiques ente Estaos Xuníos y la República Popular China amenaba rocees na alministración surcoreana, la causa principal foi la so situación de debilidá na Asamblea. Al mes siguiente aprobóse la Cuarta República de Corea del Sur con una nueva llei fundamental, la Constitución Yushin», que daba plenos poderes al presidente. Ente otres midíes podía llindar derechos como la llibertá d'espresión, escoyer a un terciu de los diputaos de l'Asamblea Nacional, y establecer condiciones estrictes a les eleiciones presidenciales que, na práutica, namái él podía cumplir. Tol procesu conocióse como Restauración d'Ochobre. Ensin nengún rival que pudiera face-y frente, Chung-hee aseguróse la reeleición presidencial en 1972 y en 1978.
El 15 d'agostu de 1974, un norcoreanu residente en Xapón intentó asesinar a Chung-hee mientres un actu oficial del Día de la Independencia. Los disparos nun algamar al presidente pero sí a la so esposa Yuk Young-soo, que finó a les poques hores.[4] L'atentáu dexó en puntu muertu cualquier conversación de paz con Corea del Norte.[10] La fía del presidente, Park Geun-hye, pasó a exercer como primer dama en funciones.[11]
Esta etapa de Chung-hee tuvo marcada por una deriva autoritaria, escándalos de corrupción y persecución a líderes opositores.[4] En 1975, el presidente fixo valir la so posición pa llindar les aiciones de la oposición.[5] Un añu dempués, el líder opositor Kim Dae-jung (quien sufriera un intentu de secuestru del KCIA en 1973)[12] foi arrestáu en Seúl por impulsar un manifiestu contra'l gobiernu,[12] y desvelóse que l'alministración surcoreana sobornara presuntamente a congresistes estauxunidenses p'ameyorar la so imaxe internacional.[10]
La estabilidá de Chung-hee quedó bien tocada dempués de les eleiciones llexislatives de 1978, con victoria en votos del opositor Nuevu Partíu Democráticu. Chung-hee concedió una amnistía a dellos presos políticos pa intentar aselar los ánimos. Sicasí, caltenía'l control de l'Asamblea Nacional pola llei eleutoral y en 1979 socatró la espulsión del candidatu opositor Kim Young-sam de la cámara, según la so suspensión de la política.[5] Tolos diputaos del partíu opositor presentaron la dimisión en bloque ya inclusive el presidente d'Estaos Xuníos, Jimmy Carter, retiró al so embaxador del país.
Asesinatu
editarPreviu al atentáu qu'acabó cola vida de Park Chung-hee, produxérense manifestaciones en delles de les ciudaes más poblaes del país como Busan, Masan y Seúl, ante lo que munchos consideraben un réxime dictatorial tapáu.
El 26 d'ochobre de 1979, Park Chung-hee foi asesináu por Kim Jae-gyu, direutor de l'Axencia Central d'Intelixencia Coreana, nel intre d'una cena privada n'instalaciones del gobiernu.[6] Según la versión oficial de los fechos, Chung-hee taba criticando a Jae-gyu la so supuesta dexadez pa encalorar les manifestaciones contra la so persona.[11] Na aición participaron otros axentes de la KCIA y hubo un tirotéu que se saldó con cinco víctimes más, ente elles el guardaespaldes presidencial. De momentu establecióse la llei marcial y los responsables fueron arrestaos.[6] Jae-gyu declaró nel xuiciu que matara a Chung-hee por un actu de patriotismu», anque otres fontes aluden a medranes de perda de poder.[13] Tolos implicaos nel magnicidiu fueron condergaos a muerte y executaos el 24 de mayu de 1980.[13]
Park Chung-hee recibió honores d'estáu nel so funeral, el 3 de payares de 1979 nel Campusantu Nacional de Seúl.[6] Del so matrimoniu con Yuk Young-soo tuvo dos fíos; la mayor, Park Geun-hye, ye presidenta electa de Corea del Sur dende 2013.[7]
Referencies
editar- ↑ Afirmao en: autoridaes BNF. Identificador BnF: 11918639p. Data de consulta: 10 ochobre 2015. Autor: Biblioteca Nacional de Francia. Llingua de la obra o nome: francés.
- ↑ Biblioteca Nacional de Francia. «autoridaes BNF» (francés). Consultáu'l 10 ochobre 2015.
- ↑ 3,0 3,1 «Park Chung Hee». Consultáu'l 27 d'ochobre de 2015.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 Park Chung Hee. Time. 23 d'agostu de 1998. http://content.time.com/time/world/article/0,8599,2054405,00.html. Consultáu'l 27 d'ochobre de 2015.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 «Crecedera económica y restricción de llibertaes» (27 d'ochobre de 1979). Consultáu'l 27 d'ochobre de 2015.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 (n'inglés) 1979: South Korean President killed. BBC. 26 d'ochobre de 1979. http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/october/26/newsid_2478000/2478353.stm. Consultáu'l 27 d'ochobre de 2015.
- ↑ 7,0 7,1 «Park Geun-hye, primer muyer que gana les presidenciales en Corea del Sur» (19 d'avientu de 2012). Consultáu'l 27 d'ochobre de 2015.
- ↑ 8,0 8,1 «The Park Chung Hee Regime in South Korea» (inglés). Consultáu'l 27 d'ochobre de 2015.
- ↑ «Biografia de Park Chung Hee». Consultáu'l 27 d'ochobre de 2015.
- ↑ 10,0 10,1 «El presidente surcoreanu, implicáu en sobornos a congresistes estauxunidenses» (28 d'ochobre de 1976). Consultáu'l 27 d'ochobre de 2015.
- ↑ 11,0 11,1 «sur/park_geun_hye Park Geun-hye». Consultáu'l 27 d'ochobre de 2015.
- ↑ 12,0 12,1 «Kim Dae-jung - Biographical» (inglés). Consultáu'l 27 d'ochobre de 2015.
- ↑ 13,0 13,1 «Kim Jae Kyu» (inglés). Consultáu'l 27 d'ochobre de 2015.
Ver tamién
editarEnllaces esternos
editar
Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Park Chung-hee.
| Predecesor: Yun Bo-seon |
 Presidente de Corea del Sur 1961-1979 |
Socesor: Choi Kyu-hah |
Datos: Q14356- Multimedia: Park Chung-hee
