Partíu Comunista Rumanu
El Partíu Comunista Rumanu (PCR) (en rumanu: Partidul Comunist Român) foi un partíu marxista-leninista de Rumanía, que gobernó'l país dende'l 30 d'avientu de 1947 hasta'l 22 d'avientu de 1989.
| Partidul Comunist Român Partíu Comunista Rumanu | |
|---|---|
 | |
| Acrónimu | PCR |
| Presidente | Nicolae Ceaușescu |
| Fundación | 8 de mayu de 1921 |
| Sede | Bucarest |
| Estáu |
 Rumanía |
| Ideoloxía política |
Comunismu, Marxismo-leninismu |
| Posición nel espectru | Izquierda |
| Organización de mocedá | Unión de la Mocedá Comunista |
| Afiliación internacional |
Comintern (1921-1943) Cominform (1947-1956) |
| Páxina web | http://npcr.ro/ |
 | |
El partíu llamar na so fundación Partíu Comunista de Rumanía (Partidul Comunist din România), para en 1948, arriendes de la fusión con otros partíos d'izquierda, pasar a llamase Partíu de los Trabayadores Rumanos (Partidul Muncitoresc Român), y finalmente, dende 1965, llamóse Partíu Comunista Rumanu.
Historia editar
Foi fundáu en 1921 y ilegalizado pocu dempués, en xunetu de 1924, según les autoridaes por «infringir l'estáu de sitiu y poner el peligru la seguridá del Estáu».[1] El partíu fomentó les revueltes llabradores en Besarabia frente a la brutal represión oficial.[1] N'avientu de 1924, cuatrocientos militantes fueron arrestaos por tol país.[1] En setiembre de 1925 ventiocho miembros de sindicatos d'izquierda fueron deteníos en Bucuresti.[1]
Nes eleiciones de 1931, presentándose como la Unión de Llabradores y Trabayadores, llogró cinco escaños, toos en zones industriales del país, a pesar de ser Besarabia la rexón con fama de "zona comunista".[2] En 1933, tres una fuelga de los trabayadores ferroviarios a la que'l Gobiernu respondió cola implantación de la llei marcial en delles ciudaes, el PCR y les sos organizaciones allegaes fueron de nuevu disueltos y doscientos de los sos miembros quedaron so arrestu.[3]
Hasta'l final de la Segunda Guerra Mundial la so presencia ya importancia na vida política rumana yera insignificante, yá que apenes cuntaba con militantes. Sicasí, conformara una serie d'organizaciones: la Lliga del Trabayu, el Comité Nacional Antibélico, el Comité Nacional Antifascista y l'Asociación d'Amigos de la URSS, toes llegales sacante la postrera.[4]
Dempués de la lliberación soviética de Rumanía a la fin de la Segunda Guerra Mundial creció espectacularmente el so númberu de militantes. Asina, nes eleiciones de 1946 los comunistes lideraron una coalición de partíos d'izquierda que ganó les eleiciones, dexando casi ensin representación a los partíos políticos tradicionales.
En 1947 el primer ministru Petru Groza, que taba al mandu de un gobiernu qu'incluyía a comunistes, socialdemócrates y demás fuercies izquierdistes, obligó al rei Miguel I a abdicar y proclamó la República Popular de Rumanía, declarándose entós la unidá política de tolos partíos de la coalición gubernamental nel PCR, que pasó a ser el partíu guía dientro de la nueva sociedá socialista que se buscaba construyir.
Petru Groza dirixó como primer ministru'l país hasta que-y relevó nel cargu Gheorghe Gheorghiu-Dej en 1952, que yera yá xefe d'Estáu y secretariu xeneral del PCR dende 1947. Ésti dirixó'l Partíu y el país hasta la so muerte en 1965, con un estilu calificáu de "estalinista". Ente 1955 y 1961 el cargu de primer ministru foi ocupáu por Chivu Stoica, que sería asocedíu por Georghe Maurer.
En 1965 se elígió como secretariu xeneral del PCR y presidente de la República Popular a Nicolae Ceaușescu y caltúvose a Maurer como primer ministru hasta 1974. Depués asocediéron-y Manea Manescu (1974-1979), Ilie Verdet (1979-1982) y Constantin Dascalescu (1982-1989).
Na segunda metá de la década de 1960 y tola década de 1970 el PCR desmarcóse pasu ente pasu de la URSS y del Partíu Comunista de la Xunión Soviética (en parte pol sentimientu antirruso de Ceaușescu), entrando dacuando en confrontación con ellos.
Entrada yá la década de 1980, la oposición anticomunista afirmaba que'l PCR nun yera más qu'una ferramienta en manes del clan Ceaușescu y taba fondiáu ideológicamente nuna fe ciega nos miembros d'esa familia. Ceaușescu proclamóse Conducator (conductor) ya instauró un réxime onde se rindía cultu a la personalidá cultu a la so personalidá.
Si yá antes refugara la desestalinización impulsada por Nikita Khrushchov, tamién refugó los midíes de la perestroika y la glásnost aplicaes por Mikhaíl Gorbachov (dambos secretarios xenerales del PCUS). Esto últimu fixo a Ceaușescu merecedor de la Orde de Karl Marx, dada pola República Democrática Alemana en 1988 pol so defensa del marxismu.
En payares de 1989 celebróse'l XIV Congresu del PCR na Sala Palatului de Bucuresti, siendo ésti'l so últimu Congresu. Nesti Congresu reelixir a Nicolae Ceaușescu nes sos funciones de secretariu xeneral y aprobábase el so informe de xestión que plantegaba unos planes pa consiguir que Rumanía nel añu 2000 fuera unu de los países más desenvueltos del mundu.
Esta yera l'antoxana de lo que socedería en avientu, cuando la restauración capitalista terminó col réxime esistente, y executó a Elena y Nicolae Ceaușescu.
Organizaciones del PCR editar
El PCR dirixía la Unión de la Mocedá Comunista, organización de moces d'ente catorce y ventiséis años que'l so oxetivu yera formar los cuadros pal Partíu y ayudar na creación del home nuevu del socialismu. Esistía tamién la Organización de Pioneros, pa mozos d'ente 8 y 14 años, y que foi parte de la Unión de la Mocedá Comunista hasta 1966 (depués pasó a tar direutamente sol PCR). Pa los neños d'ente 4 y 7 años esistía la Ferres de la Patria, creada en 1976.
Otra organización de mases yera la Unión d'Asociaciones d'Estudiantes Comunistes de Rumanía (en rumanu: Uniunea Acomuñaţiilor Studenţilor Comunişti din Romania) y caña infantil d'ésta, la Unión d'Asociaciones Escolares de Rumanía (en rumanu:Uniunea Asociatiilor Elevilor din Romania).
Llista de secretarios xenerales del PCR editar
| Secretariu Xeneral | Periodu |
| Gheorghe Cristescu | 1921–1924 |
| Elek Köblös | 1924–1927 |
| Vitali Holostenco | 1927–1931 |
| Alexander Stefanski | 1931–1936 |
| Boris Stefanov | 1936–1940 |
| Ştefan Foriş | 1940–1944 |
| Gheorghe Gheorghiu-Dej | 1944–1954 |
| Gheorghe Apostol | 1954–1955 |
| Gheorghe Gheorghiu-Dej | 1955–1965 |
| Nicolae Ceaușescu | 1965–1989 |
Llista de Congresos del PCR editar
| Congresu | Fecha | See |
| I | Mayu de 1921 | Bucuresti |
| II | Ochobre de 1922 | Ploieşti |
| III | Agostu de 1924 | Viena |
| IV | Xunetu de 1928 | Kharkiv |
| V | Avientu de 1931 | Gorikovo |
| VI | Febreru de 1948 | Bucuresti |
| VII | Avientu de 1955 | Bucuresti |
| VIII | Xunu de 1960 | Bucuresti |
| IX | Xunetu de 1965 | Bucuresti |
| X | Agostu de 1969 | Bucuresti |
| XI | Payares de 1974 | Bucuresti |
| XII | Payares de 1979 | Bucuresti |
| XIII | Payares de 1984 | Bucuresti |
| XIV | Payares de 1989 | Bucuresti |
Actualidá editar
Dellos antiguos altos cargos del periodu socialista ocuparon darréu responsabilidaes n'otros partíos. Asina Ion Iliescu (presidente de Rumanía dende 1992 hasta 1996 y dende 2000 hasta 2004), como otros munchos miembros del so partíu, el Partíu Socialdemócrata fueron miembros del PCR. Igualmente Cornelius Vadim Tudor, presidente y fundador del ultranacionalista Partíu de la Gran Rumanía, tamién foi miembru del PCR. Otros miembros del PCR tamién fundaron otros partíos de menor relevancia política.
El 19 de xineru de 1990 foi llevantada la prohibición del PCR[5] y l'inxenieru Virgil Zbaganu intentó siguir l'actividá del partíu, lo que s'atayó pola so misteriosa muerte en 1992.[6] De toes formes, la inscripción nel rexistru eleutoral d'un partíu comunista foi negada sol argumentu de la Llei de Seguridá Nacional de 1991 (cuestionada por ser inconstitucional).[7] Recién el 27 de marzu de 2010 conformóse'l Comité de Reorganización del PCR, col xurista Petre Ignatencu como presidente y l'hestóricu dirixente comunista Gheorghe Apostol como presidente honorariu, que'l so oxetivu ye llograr restaurar el normal funcionamientu del partíu y atraer a quien fueron miembros del mesmu antes del 22 d'avientu de 1989 (día del derrocamientu de Ceaușescu).[8]
Notes editar
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Roberts (1951), p. 101
- ↑ Roberts (1951), p. 172
- ↑ Roberts (1951), p. 174
- ↑ amigos-de-la-urss-en-la-rumania.html Los "Amigos de la URSS" na Rumanía interbélica
- ↑ COMUNISMU/Rumanía/vuelve/llegalizar/partíu/comunista/elpepiint/19900119elpepiint_4/Te/ Rumanía vuelve llegalizar al partíu comunista
- ↑ Comemorare unei morţi suspecte
- ↑ Marti 21 August 2001, ora 10 la cimitirul Capra, Bucuresti, vase entama comemorarea a noua ani de la disparitia tragica a lui Virgil Zbaganu.
- ↑ PCR comunicat 27-03-2010
Referencies editar
- Roberts, Henry L. (1951). Rumanía: Political Problems of an Agrarian State (n'inglés). Yale University Press, páx. 414. ISBN 9780208006516.
Ver tamién editar
Enllaces esternos editar
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Partíu Comunista Rumanu.- Sitiu web del Partíu Comunista Rumanu actual (en rumanu)
Datos: Q256121- Multimedia: Romanian Communist Party
