Rexistros del asturianu

Los Rexistros son les variaciones qu'esperimenta una llingua na fala y dependen de delles custiones, como'l nivel de destreza del falante, la situación de diglosia, la situación comunicativa y la propia eleición.

L'asturianu, como toles llingües vives, tien dellos rexistros entemaos, entendiendolos como estremaes realizaciones na fala d'una mesma llingua. Sicasí, por mor de la so situación de llingua minorizada, dellos de los sos rexistros pue qu'a vegaes nun tengan un "corpus" abondo grande o un emplegu abondo continuáu como pa falar d'un rexistru propiamente dichu. Amás, y pola so situación de llingua minorizada, venceyada a tres países (Asturies, Llión y Miranda) que políticamente nun tienen fuercia nin pesu, carez d'otros munchos rexistros, como, por exemplu, el rexistru colonial.

Anguaño, pue falase d'un rexistru estándar, que ye'l qu'emplega esta Wikipedia, los medios de comunicación, les alministraciones y nos más de los usos; arreyáu a una clase social media ya uniforme. D'un rexistru cultu, que s'emplega mui poques vegaes, y ye'l qu'usen persones de la estaya académica y universitaria con ocasión de ponencies universitaries o discursos solemnes (Como'l discursu del Día de les Lletres Asturianes, d'un rexistru popular que ye'l qu'empleguen los asturfalantes en situaciones non-estandarizaes y los falantes patrimoniales ayenos al estandar (manifestáu diatópicamente en cadún de los 3 dialeutos del asturianu). Y, pa finar, d'un rexistru de llingua amestada col castellanu, l'amestáu, que munchos llingüistes dulden que pueda ser consideráu como tal.

Falar d'un rexistru de clase baxa o propiu de la mocedá, d'un rexistru hiperasturianu; pue ser inesauto, pero hai abondes especificidaes léxiques y gramaticales pa poder falar de la so esistencia o d'un "entamu d'esistencia".

D'otra miente, falar d'un rexistru de clase alta partiendo de la situación de digosia na que s'alcuentra la llingua, nun ye lo más afayadizo. Sicasí, les persones asturfalantes de clase alta tienen por vezu mandase pol estándar, como asocede a lo cabero tres de la popularización de los medios de comunicación na mayoría de les llingües.

Los rexistros del asturianu

Pol so grandor y especificidá, inclúisen n'estremaos artículos los rexistros del asturianu:

Referencies

Enllaces esternos

Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Rexistros del asturianu.