Llingües semítiques
Les llingües semítiques son una familia de llingües orixinaes n'Oriente Mediu que formen una rama de la familia de llingües afroasiátiques. Les llingües d'esti tueru qu'entá se caltienen vives son falaes por más de 470 millones de persones nel Asia occidental, el norte d'África y la rexón del Cuernu d'África, amás de poles comunidaes d'espatriaos n'América del Norte y Europa. Les llingües semítiques con más falantes son l'árabe (300 millones), l'amháricu (21,8 millones), l'hebréu (7 millones), el tigrinya (6,7 millones) y l'aramaicu (500.000 falantes).
Llingües semítiques | ||
---|---|---|
ISO 639-2 | sem | |
Códigu Glottolog | semi1276 | |
Ver tamién Idioma - Families - Clasificación de llingües | ||
[editar datos en Wikidata] |
Esti artículu o seición necesita referencies qu'apaezan nuna publicación acreitada, como revistes especializaes, monografíes, prensa diaria o páxines d'Internet fiables. |
Hai testimoniu escritu de les llingües semítiques dende bien ceo, una y bones consérvense textos acadios y eblaites, escritos nuna escritura adaptada de la escritura cuneiforme sumeria, de mediaos del tercer mileniu enantes de Cristu. Los acadios apaecieron en Mesopotamia y los eblaites na fastera septentrional de la oriella más oriental del mar Mediterraneu. Pese a ello, la mayoría de los testos escritos en llingües semítiques tanlo n'abyads, un tipu d'escritura alfabética qu'omite dalgunes o toles vocales que ye viable nestes llingües nes que les consonantes son les qu'aporten el significáu del testu. Ente esos sistemes alfabéticos tenemos l'ugaríticu, el feniciu, l'aramaicu, l'hebréu, el siriacu, l'arábigu y l'arábigu del Sur. L'alfabetu Ge'ez, usáu pa escribir les llingües semítiques d'Etiopía y Eritrea, ye téunicamente un abugida, un abyad modificáu nel que les vocales denótense mediante marques diacrítiques que se-yos añaden a les consonantes. El maltés ye la única llingua semítica escrita n'alfabetu llatín y la única llingua semítica que ye oficial na Xunión Europea.
Les llingües semítiques son singulares pola so morfoloxía non concatenativa. Esto significa que les raíces de les pallabres nun son en sigo mesmes sílabes o pallabres, sinón conxuntos aisllaos de consonantes (les más de les veces trés). La formación de pallabres derivaes a partir d'eses raíces nun ye siempres a base d'añader prefixos o sufixos, sinón que se fai davezu rellenando con vocales ente les consonantes de la raíz. Asina, por exemplu, n'árabe la raíz de significáu "escribir" tien la forma k-t-b. A partir d'ella fórmense, añadiendo vocales y delles veces tamién consonantes, les pallabres de la so familia: kitāb ye "llibru", kutub ye "llibros", kātib ye "escritor" y kuttāb ye "escritores", y les formes verbales fainse de forma asemeyada, siendo kataba "elli escribió" y yaktubu "elli escribe"...