Sustantivos alemanes
Un sustantivu alemán pertenez a unu de trés xéneros gramaticales (masculín, femenín y neutru), cada unu col so casu de declinación correspondiente. Otru tipu de declinación usar pa los plurales. La forma d'un sustantivu dependen de tres categoríes gramaticales:
- El xéneru gramatical influencia artículos, axetivos y pronombre. Nótese que'l xéneru nun tien rellación col sexu biolóxico del sustantivu (por casu, la pallabra pa 'mochacha' ye neutra, ente que pa 'lluna' ye masculina). El xéneru tien de pensase como un atributu del sustantivu.
- El númberu (singular o plural) y
- El casu gramatical (nominativu, acusativu, dativu o xenitivu) tienen de tenese en cuenta nel momentu de tornar el sustantivu.
N'alemán los sustantivos tienen la particularidá de que la primer lletra siempres s'escribe en mayúscula (sigue puramente la regla "Los nomes propios con mayúscula"; der Tisch = 'la mesa' ye'l nome d'esi oxetu).
Xeneralidaes
editarLa declinación depende esencialmente del xéneru del nome y la clase temática, y puede trate complicada pola presencia de cambeos vocálicos (umlaut); tanto a la fin de la pallabra como'l raigañu pueden trate alteriaes pola inflexón:
- Der Mann - Die Männer ('l'home - los homes', dambos en nominativu)
Dellos sustantivos namái tienen forma singular (Singulariatantum); otros tienen namái forma plural (Pluraliatantum):
- Das All, Der Durst, der Sand (espaciu/tou, sei, arena)
- Die Kosten, die Ferien (los costos, les vacaciones)
Delles pallabres camuden el so significáu cuando camuden el so númberu:
- Geld 'dineru' - Gelder ('distintes fontes de dineru')
- Wein 'vieno' - die Weine 'vinos' (nel sentíu de distintes clases de vinos)
Unes poques pallabres tienen dos formes plurales con significaos distintos:
- Wort ("pallabra") - Wörter ("pallabres separaes", como en cinco pallabres) - Worte (pallabres coneutaes y significáu, como en les sos últimes pallabres)
- Band - Bande ("llazu") - Bänder ("cintes")
Tipos de declinaciones
editarLes cuatro clases de casos de declinación son: Singular: I: ensin declinación: usáu pa los sustantivos femeninos die Frau, die Frau, der Frau, der Frau (muyer)
II: xenitivu -(y)s, dativu -(y): usáu pa tolos sustantivos neutros y la mayoría de los sustantivos masculinos der Mann, dean Mann, dem Mann(y), des Mann(y)s (home) das Kind, das Kind, dem Kind(y), des Kind(y)s (neñu)
III: -(y)n pa xenitivu, dativu y acusativu: usáu pa los sustantivos masculinos en -y y dalgunos otros, na so mayoría sustantivos animaos. A esta clase de sustantivos se la llapada frecuentemente sustantivos en n. a) der Drache, dean Drachen, dem Drachen, des Drachen (dragón) b) der Prinz, dean Prinzen, dem Prinzen, des Prinzen (príncipe) Plural: IV: dativu -n: usáu pa tolos sustantivos, sacante aquellos que terminen en -n o -s nel nominativu plural a) die Kinder, die Kinder, dean Kindern, der Kinder (neños) b) die Frauen, die Frauen, dean Frauen, der Frauen (muyeres) Nótese qu'estes clases nun amuesen cómo tresformar un sustantivu singular na so forma plural.
==== Regles xenerales de declinación Dáu'l nominativu singular, xenitivu singular y nominativu plural d'un sustantivu, ye posible determinar la so declinación.
- Nótese qu'en tolos sustantivos femeninos, toles formes plurales son idéntiques.
- El dativu plural de tolos sustantivos termina en -n si tal terminación nun esistía, salvu naquellos sustantivos que la so forma plural termina en -s, de normal el casu de pallabres tomaes emprestaes.
- La mayoría de los sustantivos nun tornen nos casos acusativu y dativu. Una clase amenorgada, na so mayoría sustantivos masculinos, llamaos "sustantivos débiles" toma la so terminación -n o -n'en tolos casos salvu en nominativu.
Clases de declinación
editar<O>Clase</O> | Nom. | Acu. | Dat. | <O>Xen.</O> | <O>Nom.</O> | Acu. | Dat. | Xen. | Exemplu y traducción |
der/das/die | dean/das/die | dem/dem/der | des/des/der | die | die | dean | der | ||
-(y)s, -y | Berg | Berg | Berg(y) | Berg(y)s | Bergy | Bergy | Bergen | Bergy | der Berg, des Berg(y)s, die Berge (monte) |
-(y)s, -er | Bild | Bild | Bild(y) | Bild(y)s | Bilder | Bilder | Bildern | Bilder | das Bild, des Bild(y)s, die Bilder (imaxe) |
-(y)s, -en | Staat | Staat | Staat(y) | Staat(y)s | Staaten | Staaten | Staaten | Staaten | der Staat, des Staat(y)s, die Staaten (estáu) |
-s, - | Fahrer | Fahrer | Fahrer | Fahrers | Fahrer | Fahrer | Fahrern | Fahrer | der Fahrer, des Fahrers, die Fahrer (conductor) |
-s, -y | Lehrling | Lehrling | Lehrling | Lehrlings | Lehrlingy | Lehrlingy | Lehrlingen | Lehrlingy | der Lehrling, des Lehrlings, die Lehrlinge (educando) |
-s, -s | Radio | Radiu | Radio | Radius | Radios | Radios | Radios | Radios | das Radio, des Radios, die Radios (radio) |
-en, -en | Student | Studenten | Studenten | Studenten | Studenten | Studenten | Studenten | Studenten | der Student, des Studenten, die Studenten (estudiante) |
-, - | Mutter | Mutter | Mutter | Mutter | Mütter | Mütter | Müttern | Mütter | die Mutter, der Mutter, die Mütter (madre) |
-, -en | Meinung | Meinung | Meinung | Meinung | Meinungen | Meinungen | Meinungen | Meinungen | die Meinung, der Meinung, die Meinungen (opinión) |
-, -y | Kraft | Kraft | Kraft | Kraft | Kräfty | Kräfty | Kräften | Kräfty | die Kraft, der Kraft, die Kräfte (poder) |
-, -s | Kobra | Kobra | Kobra | Kobra | Kobras | Kobras | Kobras | Kobras | die Kobra, der Kobra, die Kobra (cobra) |
-ns, -n | Name | Namen | Namen | Namens | Namen | Namen | Namen | Namen | der Name, des Namens, die Namen (nome) |
Declinaciones irregulares
editarSingular | Plural | |
---|---|---|
der
Herr |
die Fierren | |
dean
Herrn |
die Fierren | |
dem
Herrn |
dean Fierren | |
des
Herrn |
der Fierren |
Singular | Plural | |
---|---|---|
das
Herz |
die Herzen | |
das
Herz |
die Herzen | |
dem
Herz(en) |
dean Herzen | |
des
Herzens |
der Herzen |
Munchos sustantivos estranxeros almiten formes plurales irregulares:
- -s, -en das Thema, des Themas, die Themen (tema)
- -s, PL das Thema, des Themas, die Themata
- -0-, -en der Kommunismus, des Kommunismus, (die Kommunismen) (comunismu)
- -0-, PL der Modus, des Modus, die Modi (manera)
En delles publicaciones relixoses (especialmente católiques), el nome de Xesús tórnase como en Llatín:
sing. | |
---|---|
nom. | Jēlos sos |
xen., dat. (abl.), voc. | Jēsū |
acu. | Jēsum |
A pesar de que'l caso ablativu nun ta presente n'alemán, úsase si usar en llatín. El xenitivu "Jesu" ye muncho más frecuente que los otros casos, como en "Die Kreuzigung Jesu" (La crucificación de Xesús").
Ver tamién
editarReferencies
editarBibliografía
editar- Wietusch, Gudrun, Grundkurs Grammatik Cornelsen (2006) ISBN 3-464-61805-6, ISBN 978-3-464-61805-9
- Castell, Andreu (2001). Gramática de la llingua alemana, 3ª, Editorial d'Idiomes, S. L.. ISBN 84-8141-015-2.
Enllaces esternos
editar