Taklamakán

Taklamakán
Alministración
Tipu d'entidá	ermu
Nome llocal	塔克拉瑪干沙漠 (zh-hant); تَاكْلامَاقًا شَاموْ (mis); Такәламаган Шамә (mis); تەكلىماكان قۇملۇقى (ug); 塔克拉玛干沙漠 (zh-hans)
Xeografía
Coordenaes	38°54′N 82°12′E / 38.9°N 82.2°E
Superficie	337000 km²
Demografía

El desiertu de Taklamakán o Takla Makan (chinu tradicional: 塔克拉瑪干沙漠, pinyin: Tǎkèlāmǎgān Shāmò o Taklimakan Shamo; en uigur: Täklimakan Toghraqliri) ye un gran desiertu d'Asia Central, na Rexón Autónoma Uigur de Sinkiang na República Popular China. Ye'l segundu ermu de dunes de sable más grande del mundu (tres el del Rub al-Jali), con dunes que bazcuyen ente 100 y 300 m d'altor.

El nome ye probablemente un préstamu al uigur de la pallabra árabe tark, que significaría «abandonar, dexar solo, dexar tras», + makan, «llugar»^[1] Una etimoloxía popular afirma equivocadamente que Takla Makan significa «entra y nunca vas salir» o tamién; «mar de la muerte».^[2] Una esplicación alternativa deriva'l topónimu de la espresión túrquica; taqlar makan esto ye, "llugar de ruines".^[3]

Descripción

Vista del desiertu de Taklamakán

Ocupa una área de 270 000 km². Pol so cantu septentrional y meridional travesar dos ramales de la Ruta de la Seda. Los principales oasis son Kasgar, Yarkand (sobre'l ríu Yarkand) y Jotán (Hetian), nel suroeste; Kuqa y Turfán, nel norte; y Loulan y Dunhuang, nel este. El ríu Yurungkash (ríu Jade Blanco), llamáu asina polos depósitos de jade que s'atopen nél, traviesa esti desiertu.

Sacante pel este, ta arrodiáu d'altos montes, polo que dende elles baxen ríos bien impetuosos. Cuando lleguen a les llindes del desiertu aprovechóse y asina nacieron pueblos y ciudaes. Al nun consumir la totalidá de l'agua, esta perdíase nel desiertu. Na actualidá la civilización china ta creando sistemes pal óptimo aprovechamientu hídricu.

Nos sables d'esti desiertu topáronse restos arqueolóxicos y delles momies con una antigüedá cimera a los 4 000 años. La mayoría de les momies tienen traces europeos, lo qu'apunta a que fueron tocarios, un pueblu qu'habitó esta zona ente'l primer mileniu antes de Cristu y el primer mileniu de nuesa yera.

Más tarde, el Taklamakán tuvo habitáu por xente d'orixe euroasiático. Cola dinastía Tang, los chinos estendieron amodo'l so control sobre los oasis pa poder asina controlar la ruta de la seda que cruciaba Asia central. Los periodos de control chinu tuvieron atayaos por periodos de control mogol y tibetanu. La población actual consiste en uigures y cazacos nos pueblos ente que la población nes ciudaes más importantes ye de mayoría han.

Ver tamién

Xeografía de China

Referencies

↑ Y.M. Pospelov, Geograficheskiye nazvaniya mira (Moscow, 1998), p. 408. Gunnar Jarring,'The Toponym Takla-makan',Turkic Languages vol 1, 1997, pp 227-40.
↑ «Takla Makan Desert at TravelChinaGuide.com». Consultáu'l 24 de payares de 2008.But see Christian Tyler, Wild West China, John Murray 2003, p. 17.
↑ Tamm, Eric Enno (2010). The Horse That Leaps Through Clouds. Vancouver/Toronto/Berkeley: Douglas & McIntyre. ISBN 978-1-55365-638-8 (ebook n'inglés). Páxina 139

Enllaces esternos

Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Desiertu del Taklamakan.

[1] Y.M. Pospelov, Geograficheskiye nazvaniya mira (Moscow, 1998), p. 408. Gunnar Jarring,'The Toponym Takla-makan',Turkic Languages vol 1, 1997, pp 227-40.

[2] «Takla Makan Desert at TravelChinaGuide.com». Consultáu'l 24 de payares de 2008.But see Christian Tyler, Wild West China, John Murray 2003, p. 17.

[3] Tamm, Eric Enno (2010). The Horse That Leaps Through Clouds. Vancouver/Toronto/Berkeley: Douglas & McIntyre. ISBN 978-1-55365-638-8 (ebook n'inglés). Páxina 139

[1]

[2]

[3]