Tosos

Tosos
Alministración
País	España
Autonomía	Aragón
Provincia	provincia de Zaragoza
Tipu d'entidá	conceyu d'Aragón
Alcalde de Tosos (es)	José Luis Ansón Gómez
Nome oficial	Tosos (es)
Códigu postal	50154
Xeografía
Coordenaes	41°18′58″N 1°04′15″W / 41.316111111111°N 1.0708333333333°O
	Tosos Tosos (España)
Superficie	68.646595 km²
Altitú	585 m
Llenda con	Aguilón, Aladrén, Herrera de los Navarros, Paniza, Cariñena, Longares y Villanueva de Huerva
Demografía
Población	163 hab. (2023); - 104 homes (2019); - 79 muyeres (2019)
Porcentaxe	0.02% de provincia de Zaragoza
Densidá	2,37 hab/km²
Más información
Estaya horaria	UTC+01:00
	tosos.org

Tosos ye un conceyu español del Campu de Cariñena, provincia de Zaragoza, Aragón.

La so redolada natural atópase llenu d'encantu y peculiaridaes. Llama l'atención sobre la so caserío la presencia de "Les peñes", caprichos de la naturaleza, frutu de miles d'años d'erosión, resaltando la emblemática Peña Chiquita.

El banzáu de Les Torcas constitúi cola so contorna unu de los mayores alicientes que Tosos puede brindar al viaxeru. Camín escontra'l banzáu, nel calce del históricu ríu Huerva, álzase'l castiellu de la Casaza, una de los dos torres vigías que sirvieron como vía de comunicación mientres el medievu. Ye digna de mención la bodega de vinu ecolóxico, primer n'Aragón dedicada puramente'l cultivu y ellaboración de caldos procedentes de l'agricultura ecolóxica.

Situación

Tosos atopar a 50 km al sur de Zaragoza, a veres del ríu Huerva. Les principales víes de comunicación poles que s'apuerta son les carreteres autonómiques A-220 y A-1101. Estes víes nun pasen direutamente pola población, sinón que se comuniquen cola mesma por aciu la CV-102.

Política llocal

Últimos alcaldes de Tosos

Periodu	Alcalde	Partíu
1979-1983	Antonio Francés Sánchez^[2]	PAR
1983-1987
1987-1991
1991-1995
1995-1999
1999-2003
2003-2007
2007-2011	José Luis Ansón Gómez^[3]	PSOE
2011-2015
2015-2019

Resultaos eleutorales

Eleiciones municipales^[4]
Partíu	2003	2007	2011	2015
PSOE	4	3	4	3
PAR		2	1	2
PP	1	-	-	-
CHA		-	-	-
IX		-	-
Total	5	5	5	5

Patrimoniu

Cultivos

Castiellu de la Casaza dende la vera del ríu Huerva.

Esta llocalidá en parte ye bien conocida pol so gran vinu. Nun ye d'estrañar, yá que hai grandes estensiones de cultivu de vide nel so territoriu. Tamién cunta con una estensa güerta na ribera del Ríu Huerva.

Fiestes

Les fiestes patronales son n'honor a San Bartolomé, el 24 d'agostu, y duren en redol a 4 o 5 díes. El sábadu siguiente ye'l tradicional Día de la Vaca, nel que se realiza una cena popular na Cai Mayor. Mientres les fiestes hai actividaes de too tipu y pa toles edaes.

Les fiestes n'honor a la patrona Santa Bárbara (el 4 d'avientu) celébrense'l fin de selmana de Pentecostés, polo cual cada añu camuda de fecha, siendo en mayu o xunu. Nestes fiestes el sábadu hai verbena y el domingu fai la tradicional romería a la ermita n'honor de la patrona, nes eres.

Otra fecha a tener en cuenta ye San Blas, el 3 de febreru, cuando se fai una foguera con parrillada popular na plaza de la Cai Mayor.

Deportes

La tradición deportiva ye abondo importante en Tosos, especialmente de fútbol, yá que d'antiguo tenía equipu de fútbol 11, de bastante nivel, que xugaba nel campu d'El Ranar, nel mesmu pueblu. Na década de los 90 fíxose un bien bon equipu de fútbol sala que aportó a un club piqueru na contorna, demostrándolo nos torneos comarcales.

A final de la década de los 90 formóse lo qu'anguaño ye'l Tosos M.Y.G. que ganó dos años consecutivos el doblete na categoría de Xuntaos. Esti club hai consiguió'l títulu lligueru de 2ª Preferente Llaboral, xubiendo asina a Primer Llaboral, siendo esta la categoría más alta y con un bien altu nivel. L'ascensu foi bien meritoriu al ser la mayoría de los xugadores nuevos del pueblu, datu llamativu teniendo en cuenta lo pequeña que ye esta llocalidá.

En estableciéndose en primer, volvióse un equipu piqueru lluchando por ganar la Lliga, temporada tres temporada, y yá ye un clásicu nel Campeonatu Nacional de Fútbol Llaboral representando a Aragón, y llogrando dos talos títulos nes temporaes 2012 y 2013.