Villafalé

Villafalé
Alministración
País	España
Autonomía	Castiella y Lleón
Provincia	provincia de Lleón
Conceyu	Villasabariego (es)
Partíu xudicial	Lleón
Tipu d'entidá	llocalidá
Cabezaleru/a del gobiernu	Pedro Cañón Fernández
Códigu postal	24219
Xeografía
Coordenaes	42°30′53″N 5°24′14″W / 42.5147°N 5.4039°O
	Villafalé Villafalé (España)
Altitú	790 m

Villafalé ye un pueblu de la provincia de Lleón, comunidá autónoma de Castiella y Lleón. Alcuéntrase a 20 km al sureste de la Ciudá de Lleón pela N-601 Lleón-Valladolid, na comarca l'Esla, y pertenez al conceyu de Villasabariego.

Historia y orixe

Paez ser que l'orixe de so data d'una villa romana, significando'l so nome "Villa bayurosa na oriella'l ríu Astura" magar qu'hasta agora nun s'atoparon restos arqueolóxicos, si se caltienen documentos eclesiásticos que asina lo amuesen.^{[ensin referencies]}

Demografía

La so población ye de 88 habitantes (INE 2008). La edá media nun ye tan alta como cuerrespondería a una estaya rural, darréu que magar que si qu'hai ancianos abondo y el pueblu ye pequeñu, nun esiste una gran emigración porqu'hai trabayu nel pueblu y la xente que finca forma families. L'espoxigue ye perbaxu, como pue camentase.

Xeografía

Tá asitiáu n'Agüeria l'Esla, metanes esti ríu y el monte Xanu, xusto nel llau oeste del monte, poco enantes del alcuentru del Esla col so afluente ríu Porma.

Economía

La economía básase na agricultura y ganadería, como tolos otros pueblos de la fastera.

Agricultura

Repártese en tres estayes xeográfiques: La más cercana al ríu, nomada "El Soto", la mas llandia de les tres, a traviés de la cual llégase a Mansilla de las Mulas; la más cercana al Monte Xanu, o "Mataganado", asina nomada porque la so dureza facía sofrir a los animales que la llabraben. Al traviés d'esta llégase a Villasabariego; y La Tejera, no cabero d'El Soto, xunto al ríu tamién, de terrenu arcilloso, enantes usao pa consiguir cerámica, d'ehí'l so nome. Per La Tejera llégase a Villiguer. Los principales cultivos son de maíz y alfalfa, debío a ser la principal dieta del ganáu del pueblu. Los que lo cultiven son ganaeros que empleguen la pación pa alimentar al so propiu ganáu. Amás hai dos viveros, especializaos n'especies agrícoles ún, y en plantes ornamentales l'otru.

Ganadería

Dedicada sobre too al ganáu vacuno. En Villafalé hai seis esplotaciones de ganáu Holstein, faciendo un total d'unes 1000 cabeces. Tamién ye importante'l ganáu ovín, con dos esplotaciones, una d'elles cola importante raza israelita "Awassi". Según los calculos más o menos aproximaos, otres 1000 cabeces d'ovín residen nel pueblu. Tamién hai un bon númberu de caballos, cabres y gochos.

Ya importante ye tamién destacar que concéntrense un bón númberu d'animales exóticos o en peligru, como son avestruces o pites de raza castellana prieta, respeutivamente.

Gobiernu

L'actual alcalde ye Ángel López Benavides', elixíu al presentase namái'l so partíu (PP) y el conceyal Pedro Cañón Fernández, presidente de la Cámara Agraria de Lleón dende'l 16 d'Avientu de 2007. Dambos son ganaeros.

Patrimoniu artísticu y cultural

La influyencia del Prioratu de Villaverde faise notar nes obres de los antiguos poblaores d'esti enclave, asina como'l monesteriu de San Miguel:

Arquiteutura

La ilesia principal, o Parroquia de Santu Andrés ye del S. XVI. El so interés ta sobre too na so alta torre-campanariu del estilu típicu de la zona (u pareyes de cigüeñes tienen el so ñeru) y nes imáxenes del so interior.
"La Fastera", ye la plaza mayor del pueblu, con cases alredor en círculu, tamién al estilu de los pueblos de la rodiada. Espaciu públicu, ampliu y descubiertu, nél suelen realizase delles actividaes: llugar d'andecha de los vecinos, pa les fiestes, xuegos, procesiones, etc. Ellí alcuéntrase tamién la consulta'l médicu.
"El caño", ye la fonte d'un pozu artesianu, u xente de toles edaes reúnese pa divertise, sobre too nel branu, y va a recoyer agua fresco.

Escultura

Sobre too dientro de la ilesia:

Estatua del Apóstol Santu Andrés, patrón de la villa, cola so cruz aspada, que representa'l martiriu que l'apóstol sufrió en Patras, Grecia.
Estatua de Cristo na Cruz gótica.
Estatua de San Isidro Llabrador
Estatua de la Virxe con Neñu, de gran valor pola so antigüedad, pues ye barroca.
Estatua de San Antoniu cola gocha, patrón de los animales, de gran valor pola so antigüedad (Sieglu XIII).
La Pila Bautismal cenciella, del románicu
Escultura de la Virxe Doliente.

Llugares cercanos al pueblu

La Villa de Lancia. Trátase de les ruines d'una importante ciudá astur-romana en procesu d'escavación. A 2 km de Villafalé
El Camín de Santiago en direición a Lleón. A 1 km del pueblu.
El Monesteriu de San Miguel d'Escalada. Basílica mozárabe y ruines del Monesteriu de los mesmos flaires. A pocos quilómetros de Villafalé.