Les especies d'aves con nome común en llingua asturiana márquense como NOA. En casu contrariu, conséñase'l nome científicu. L'avestruz[2] (Struthio camelus) ye una especie d'ave estrutioniforme de la familia Struthionidae.[3] Ye una ave grande que nun volar, sinón que ye corredora. Topar n'África, y en tiempos pasaos tamién habitó n'Oriente Mediu. Ye la más grande y la más pesada de les aves qu'entá esisten; puede algamar los 3 metros d'altor y pesar unos 180 kg.[4]

Struthio camelus
avestruz
Rangu temporal: Pleistocenu-Recién
Estáu de caltenimientu
Esmolición menor (LC)
Esmolición menor (IUCN 3.1)[1]
Clasificación científica
Reinu: Animalia
Filu: Chordata
Clas: Aves
Orde: Struthioniformes
Familia: Struthionidae
Vigors, 1825
Xéneru: Struthio
Linnaeus, 1758
Especie: S. camelus
Linnaeus, 1758
Distribución
Distribución de l'avestruz
Distribución de l'avestruz
Subespecies
Ver el testu
Consultes
[editar datos en Wikidata]
Avestruz machu (esquierda) y femes.

Descripción

editar
 
Pitucu d'avestruz.
 
Machu y fema adultos.

Ye l'ave más grande y de mayor pesu del mundu. Cuando nacen los pitucos miden ente 25 y 30 cm d'altor, pesando unos 900 g. Mientres el primer añu de vida los pitucos crecen unos 25 cm al mes. Los machos adultos pueden llegar a algamar los 2,75 o inclusive 3 metros, y pesar alredor de 180 kg.[4][5]

Les sos ales pequeñes nun-yos dexen volar, aun así, ayúdenlos a impulsase, permediase al correr y como mecanismu de defensa, ximelgándoles p'atacar a posibles depredadores.

Tien una pequeña cabeza en rellación al cuerpu, grandes güeyos que miden cinco centímetros de diámetru y apúrren-y una vista escelente, picu planu y de punta roma, llargu pescuezu desprovistu de plumes al igual que les sos llargues pates, que son potentes y musculadas, perfectamente afeches pa correr, llegando a algamar más de 90 km/h sosteníos por unos 30 minutos. Si vense acorrexaos ataquen con fuertes pataes usando les sos garres como armes. Ente que la mayoría d'aves tienen 4 deos en cada pata, l'avestruz presenta tan solo 2.

El so llonxevidá ta ente los 30 y 40 años, anque en cautiverio pueden cumplir 50 años

Dimorfismu sexual

editar

El machu, polo xeneral, llega a midir unos 2,75 m. El so plumaxe ye negru, cola punta de les ales y de la cola de color blancu.

La fema mide alredor de 2,30 m, el color del so plumaxe ye gris. El color del plumaxe nes femes depende de la presencia d'estróxenos, poro, les femes inmadures o esterilizadas presenten un plumaxe negru.

Taxonomía

editar

Les avestruces pertenecen al orde Struthioniformes, tamién llamaes ratites. Caracterizaes pola ausencia de quilla nel esternón. Otres aves d'esti orde son l'emú, l'ñandú, el quivi, el casuario y grandes aves estinguíes como Aepyornis[6]

L'avestruz pertenez, dientro d'esti orde, a la familia Struthionidae (siendo'l so únicu representante vivu).

= Subespecies

editar

de l'avestruz ===

Nome Nome vernáculu Distribución
Struthio camelus camelus Avestruz de pescuezu coloráu Norte d'África
Struthio camelus massaicus Avestruz masai Etiopía y Kenia nel este, Senegal nel oeste, esti de Mauritania, y sur de Sáḥara Occidental
Struthio camelus australis Avestruz de pescuezu azul Suroeste d'África
Struthio camelus syriacus Avestruz arábiga D'antiguo distribuyíase nel Oriente Mediu, dende 1966 ta estinguida.[3]

Avestruz domésticu: esplotación ganadera

editar

Struthio camelus var. domesticus), ye un mestizaje, desenvueltu a partir de les subespecies Struthio camelus camelus y Struthio camelus australis, poro, nun esiste na naturaleza.[6]

De tamañu menor a les otres subespecies d'avestruces, tien un comportamientu menos agresivu, lo que dexa un manexu más fácil nos criadorios y la industria de l'avestruz.[4]

La doma y ganadería d'avestruces puede dir empobinada escontra la producción de carne, piel, plumes y güevos. Sobre la base d'estes producciones, l'avestruz ye esplotáu a lo llargo de tol mundu, siendo un animal que s'afai bien a los distintos climes. Dellos países productores son: Sudáfrica, Namibia, Israel, Australia, Estaos Xuníos, Canadá, Francia, España, Gran Bretaña, Holanda, Bélxica, Alemaña, Italia, Ucraína[5][6].

Distribución y hábitat

editar
 
Cabeza d'avestruz.
 
Detalle de la cabeza y el pescuezu.

La so distribución xeográfica dar en zones grebes y semiáridas, polo que'l so hábitat puede entender llugares con oscilaciones térmiques d'ente los -15 y 40 °C (día y nueche), llugares con gran amplitú térmica, y una pluviometría de 200 mm. Ocupa espacios abiertos, onde'l so altor déxa-y columbrar a los posibles predadores que s'averen, viviendo tantu en desiertos como en sabanes, o n'enllanaes d'escasa vexetación onde apaeza dalgún qu'otru árbol, arbustos y yerba de la qu'alimentase. Estos hábitats atópense preferentemente n'África y Arabia.

Alredor del 90% de les avestruces monteses habiten n'África, al sur de la llinia del ecuador.[4][7]

La subespecie nominal, la única sobreviviente al norte del ecuador, alcuéntrase en serio peligru d'estinción. Ente los intentos de caltenimientu d'esta especie destaca la so introducción nel Parque Nacional de Souss-Massa, en Marruecos, al envís d'aclimatalo a condiciones naturales y proceder, darréu, a la so lliberación na so antigua área de distribución cuando pueda garantizase la so sobrevivencia.

Alimentación

editar
 
Alimentación.

L'avestruz, al igual que toles aves, escarez de dientes y presenta escasa movilidá na llingua, polo que nun realiza masticación dalguna sobre lo qu'inxer. Cueye l'alimentu col picu y facer avanzar escontra l'apertura del esófagu.

Ye un animal herbívoru con capacidá pa dixerir la fibra, anque nun ye un herbívoru estrictu; ello ye que dellos autores considerar omnívoru, pos puede inxerir pequeños animales y artrópodos. Inclusive se-y reparó consumiendo restos de carroña abandonaos por animales carnívoros. Al consumir vexetales, prefieren flores y frutos, refugando xeneralmente les fueyes. Nel so voracidad pueden llegar a inxerir piedres, roques o minerales, que reteníes nel so organismu ayuden a moler los alimentos. Tienen, poro, un gran mambís, nun aguantando demasiáu tiempu n'ayunes, pero n'estáu selvaxe pueden soportar llargos periodos ensin beber agua (al igual que'l camellu), anque según la edá, el tamañu de l'avestruz y otros factores esto puede afecta-y d'una o otra forma; en cautividá y n'exemplares de 4 a 6 meses, d'enllargase la falta d'agua por más de 48 hores repara una amenorgamientu averáu de pesu corporal nun 30% y reparar que, a partir de 24 hores con privación d'agua, l'animal amenorga considerablemente'l so ingestión d'alimentu.

A diferencia de la mayoría de les aves, les avestruces nun tener buche onde almacenar l'alimentu; otra manera, el so proventrículo y monizuela son más llargues que les de les demás aves y en proporción a los sos cuerpos, polo que ye ende onde va almacenar y va lleldar tou lo qu'inxer. Amás, la monizuela de les avestruces tien una paré gruesa de capa muscular bien desenvuelta.[5]

Reproducción

editar

Cortexo y apareyamientu

editar

El so comportamientu reproductivu ye bien variable, dependiendo de la densidá de población, les condiciones climátiques y l'hábitat.[8] Los machos algamen el maduror alredor de los 3 años d'edá. Les femes, si tán bien alimentaes, pueden algamar esti maduror unos 6 meses enantes.[4]

Mientres la dómina de celu, a mediaos o finales de mayu, tanto'l pescuezu como'l picu del machu tomen una coloración acoloratada (por aición de la testosterona), y ye entós cuando se vuelven altamente territoriales defendiendo una área o territoriu.

Pa llegar a la cópula, los machos realicen un cuidadosu cortexu nupcial. Echándose nel suelu, asítiense sentaos sobre les sos pates coles ales abiertes, llevantando y recoyendo una ala tres otra sincronizadamente, de la que realicen un movimientu trémbole de cabeza y pescuezu, según xuben y baxen la cola. Les plumes blanques en forma d'abanicu, tantu d'ales como de cola, dan el curiosu necesariu al machu p'apariase cola fema, que va xirar alredor ximelgando les sos ales y baxando la cabeza p'amosase receptiva. Esta danza o ritual dura unos diez minutos aproximao, y tres la so finalización empieza'l coitu, siendo l'órganu reproductor del machu'l pene, que puede algamar hasta los 40 cm de llargu, introducíu na natura o órganu reproductor de la fema al traviés de la denomada ranura seminal.

Nial ya Incubación

editar

El machu ye l'encargáu de construyir el nial,[8] que consiste nuna depresión cavada na tierra. A partir d'esi momentu la fema escoyida, llamada fema principal, ye la primera n'asitiar les sos güevos, una y bones el machu vuelve repitir el cortexu nupcial con otres femes, apariándose polo xeneral con 3 en total, pudiendo llegar hasta a les 5. A estes femes llámase-yos femes secundaries, que tamién van poner los sos güevos nel mesmu nial, xusto unos díes dempués que la primer fema y col so consentimientu previu, anque nun participen na incubación yá que tres la puesta cólense. La niarada puede llegar a los 40 güevos, de los cualos probablemente namái sobreviviríen unos 30.[9] Na naturaleza, como animal llibre y selvaxe, cada fema puede poner dende 10 hasta 15 güevos. Sicasí, en cautiverio cada fema llega a poner unos 50 güevos per temporada.

 
Güevu de pita y d'avestruz.

La puesta de l'avestruz producir dende marzu o abril hasta ochobre o payares, siendo por tantu estacional. El machu ye davezu l'encargáu de guarar los güevos pela nueche, y la fema (la so pareya o fema principal) facer pol día mientres un periodu d'ente 39 y 42 díes[8] (ye importante destacar que'l machu guara una mayor proporción del tiempu que la fema, alredor del 65%). De nueche, toles avestruces machu que comparten territoriu, intercámbiense alternativamente les posiciones d'incubación dándose'l casu de qu'un machu despistáu nun atope'l so nial, cola fatal perda de los pitucos.

Güevu

editar

Un güevu d'avestruz pesa ente 1 a 2 kg (equival a unos 24 güevos de pita). Son de color blancu o amarellentaos (posiblemente, pa evitar que se recalienten nel sol de la sabana).

Los sos güevos son los más grandes de toles aves; lleguen a midir 25 cm de llargu.

Eclosión y crianza

editar

Cuando los güevos ábrense, el machu fai cargu de les críes (con ayuda de la fema), y puede axuntar críes de delles families xuntes, yá que al atopase dos families d'avestruces distintes, los padres de dambos apuéstense'l derechu a curiar los pitucos. Pueden llegar a trate pareyes con más de cien críes y de tolos tamaños, de fechu ta documentáu un grupu de casi 400 mozos.[10]

Cantar

editar

Por cuenta de les carauterístiques anatómiques de la siringe de l'avestruz, nun emite cantar como si facer otres aves.[6] Sicasí, dacuando manifiesten una especie de siseo en tonu fuerte. Per otra parte, les críes de l'avestruz n'estáu d'alteración llancen un berru estridente, anque más carauterísticos son los xiblíos y gorgoteos a manera de llamada qu'emiten hasta algamar el mes de nacer.[11]

Amás, el machu adultu emite un soníu de bravura cuando quier establecer el so territoriu y avisar a otros exemplares competidores, según pa controlar a les sos propies críes. La fonación emitida pa ello consiste nun leve soníu roncu asemeyáu a un bramíu o descritu n'ocasiones como un gurníu nasal que puede recordar al d'un lleón. Tamién pueden usalo mientres el cortexu nupcial, onde s'antoxa más fondu.[10]

Les femes pela cueta nun presenten fonación dalguna, yá que l'únicu soníu qu'emiten a lo llargo de la so vida adulta, ye daqué similar a una llozadera cuando son cortexaes pol machu.

Mitos sobre l'avestruz

editar

La creencia xeneralizada de que l'avestruz en presencia d'un peligru escuende la cabeza sol suelu ye falsa, lo más que lleguen a faer ye baxar la cabeza a flor del suelu pa pasar desapercibíos y paecer un arbustu. Anque lo más normal ye que salgan corriendo o ataquen coles sos poderoses pates. Esti comportamientu tamién lu tienen los pitucos cuando s'atopen igualmente ante un peligru. Por ello, la frase conocida «esconder la cabeza como una avestruz» nun ye del tou correuta.[12]

Ver tamién

editar

Referencies

editar
  1. BirdLife International (2009). «Struthio camelus» (inglés). Llista Roxa d'especies amenazaes de la UICN 2011.1. Consultáu'l 19 d'agostu de 2011.
  2. URL de la referencia: http://www.sabencia.net/nomenclator.php.
  3. 3,0 3,1 Clements, J. F., T. S. Schulenberg, M. J. Iliff, B.L. Sullivan y C. L. Wood.. «The Clements checklist of birds of the world: Version 6.5». Consultáu'l 19 d'agostu de 2011.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 Camiruaga, Manuel (2004). L'avestruz, sistemes de producción en Chile. Gobiernu de Chile. ISBN 956-7874-55-7.
  5. 5,0 5,1 5,2 Universidá de Castiella-La Mancha. «Estudio sobre les esplotaciones ganaderes d'avestruz.» (castellanu). Consultáu'l 20 de setiembre de 2008.
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 «Descripción Histolóxica de los Distintos Segmentos del Aparatu Respiratoriu d'Avestruz (Struthio camelus var. Domesticus)». International Journal of Morphology (32 -4):  p. 1325-1336. 2014. http://www.scielo.cl/pdf/ijmorphol/v32n4/art33.pdf. Consultáu'l 23 d'avientu de 2014. 
  7. Rodríguez de la Fuente, Félix (1970). Enciclopedia Salvat de la Fauna. Salvat.
  8. 8,0 8,1 8,2 Davies, S. J. J. F. (2002). «Ratites and Tinamous», Gould, Y.: Encyclopedia of animals: mammals, birds, reptiles, amphibians (n'inglés). Barnes & Noble, páx. 687. ISBN 9780760735527.
  9. «Estudio sobre les esplotaciones ganaderes d'avestruz.». Rincón del Maestru. Consultáu'l 20 de setiembre de 2008.
  10. 10,0 10,1 Mariano Jiménez II y Mariano G. Jiménez (1 de marzu de 2003). «L'Avestruz en www.damisela.com» (castellanu). Consultáu'l 20 de setiembre de 2008.
  11. Anderloni, Giorgio (1998). machu+emite+cortexu&source=web&ots=uo56q1NX_p&sig=TtShpDLu5eXhWT8_kwY5R9FwQ88&hl=es&sa=X&oi=book_result&resnum=8&ct=result#PPA39,M1 La cría de l'avestruz. Mundi-Prensa Libro, páx. 466. ISBN 8471147653.
  12. Ana Sánchez (19 de marzu de 2009). «avestruces-escuenden-la cabeza-so-tierra.aspx?ppage=278 ¿Les avestruces escuenden la cabeza so tierra?» (castellanu). 'El Periódico'. Consultáu'l 29 de mayu de 2011.

Enllaces esternos

editar