Volubilis
Walili (Volubilis) ye una antigua ciudá romana asitiada nel territoriu del actual Marruecos, a unos 20 km al norte de Meknes, al pie del monte Zerhun, y a 4 de Mulay Idris, la ciudá santa de Marruecos. El xacimientu arqueolóxicu de Volubilis ye posiblemente'l xacimientu romanu meyor calteníu d'esta área del norte d'África. Foi incluyíu na llista del Patrimoniu de la Humanidá d'Unesco en 1997.
| Patrimoniu de la Humanidá — UNESCO | |
|---|---|
 Mosaicu romanu en Volubilis.
  Volubilis (Marruecos) | |
| Llugar |
 Marruecos |
| Criterios | Cultural: ii, iii, iv, vi |
| Referencia | 836 |
| Inscripción | 1997 (XXI Sesión) |
| Área | Estaos árabes |
 | |
Historia
editarPaez ser que la ciudá foi fundada polos cartaxineses nel sieglu III e. C. La ciudá, col nome de Oulili, que paez ser una deformación de «oualili» ('adelfas' en bereber), en dalgún momentu pasó a formar parte del reinu de Mauritania y convirtióse nuna de les capitales reales de Juba II. Nel añu 40, Roma se anexona Mauritania tres l'asesinatu del rei Ptolomeo pol emperador Calígula y Volubilis pasa a formar parte de la provincia de Mauritania Tinxitana, col estatus de conceyu y gobernada por duoviri.
Con una prosperidá basada na producción y comerciu d'aceite (atopáronse numberosos restos de prenses d'aceite), trigu y d'animales selvaxes destinaos a los circos, Volubilis convertir na principal ciudá del interior de la provincia y un importante centru alministrativu, residencia de los procuradores de la provincia. Consecuencia de la so prosperidá, la ciudá foi dotada de belles construcciones, como una basílica, un foru, templos, un arcu de trunfu... Según el Itinerariu de Antonino Pío, Volubilis atopábase asitiada a 144 milles romanes de Tingis y a 4 de la última ciudá romana del interior, Tocolocida. Mientres el reináu de Marco Aurelio, Volubilis arrodiar d'una muralla.
Sicasí, escontra 285, Diocleciano decidió abandonar los territorios de la provincia asitiaos al sur de Lixus (actual Larache) y los funcionarios romanos dexaron l'área, replegándose escontra Tingis, la capital provincial. Sicasí, la retirada del imperiu nun fizo que Volubilis fora abandonada (ello ye que el llatín siguió n'usu hasta la conquista de la zona polos árabes nel sieglu VIII), anque sigo que va camudar radicalmente'l poblamientu de la ciudá. El acueductu dexó de ser calteníu y tres la so avería los habitantes de la ciudá abandonaron les zones altes p'averase al ríu. La población asitiar na parte oeste de la ciudá y construyó una muralla que dixebraba la parte habitada de l'abandonada, que ocupóse con campusantos.
En 631, los árabes tomen la zona, instalando una guarnición en Volubilis. En 789, Idrís I, el fundador de la dinastía idrisí y bisnietu de Mahoma, escapa de los abasides y asítiase en Volubilis, que recupera'l so antiguu nome de Oulili. Cola fundación de Fez por Idris II (808), Volubilis pierde la so importancia, tornando definitivamente nel sieglu XVIII. A principios de sieglu, el segundu sultán alauita, Muley Ismail, desmanteló práuticamente tolos edificios emblemáticos de la ciudá p'aprovechar los sos materiales na construcción de los palacios de la nueva capital de Meknes, que taba construyendo. El terremotu de 1755 foi'l golpe de gracia pa la ciudá, que s'atopaba práuticamente despoblada.
Restos arqueolóxicos
editar
La escavación del xacimientu arqueolóxicu empezar los franceses en 1915.
El xacimientu, qu'ocupa unes 20 ha y anque apenes foi escaváu a la metá, contién infinidá de restos arqueolóxicos y monumentos. Los más importantes son el foru, una basílica del sieglu II y el templu de Xúpiter Capitolino, asitiaos, según el costume romana, no más alto de la ciudá, y l'Arcu de Trunfu de Caracalla, asitiáu sobre'l decumano y construyíu en 217 pa estimar al emperador l'estender la ciudadanía romana a tolos habitantes llibres del imperiu.
Tamién se desenterraron residencies, que siguen el planu habitual romanu con atriu y impluvio, baños, prenses d'aceite, tiendes... Afayáronse tamién mosaicos que decoraben los pisos de les residencies de los ciudadanos más ricos. En 1946, atopáronse tamién bustos de bronce, unu de los cualos paez representar a Catón de Utica.
Ver tamién
editarReferencies
editarEnllaces esternos
editar
Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Volubilis.- Web del xacimientu arqueolóxicu de Volubilis (n'inglés)
- Ficha de Volubilis na llista de Patrimoniu de la Humanidá d'UNESCO (n'inglés)
- VOLUBILIS: Percorríu turísticu Archiváu 2009-07-06 en Wayback Machine
