Wuxia
Esti artículu o seición necesita referencies qu'apaezan nuna publicación acreitada, como revistes especializaes, monografíes, prensa diaria o páxines d'Internet fiables. |
Wǔxiá (tamién, Wu Xia) (en chinu, 武俠 ; IPA: [wuɕiɑ]; en cantonés, mów hàb), qu'en chinu lliteralmente significa «caballeros de les artes marciales» o «héroes de les artes marciales», ye un xéneru distintivu de la lliteratura, la televisión y el cine chinos.
El xéneru wuxia ye específicu de la cultura china, porque ye un amiestu único de la filosofía de les artes marciales, llamada xia (俠), desenvuelta a lo llargo de los sieglos y la llarga historia del país en wushu. En Xapón, la tradición del bushidō ente los samurái comparte ciertos aspeutos cola filosofía marcial china del xia. Anque'l conceutu xia suel traducise como «caballería», los aspeutos del xia tán tan enraigonaos na redolada social y cultural de l'antigua China que ye imposible atopar una traducción exacta nel mundu occidental.
Composición y significáu de la pallabra
editarEl términu wuxia componer de dos calteres: wu, qu'alude a tou lo que tien que ver con artes marciales, cola guerra o col exércitu, y xia, que ye el protagonista de la ficción wushu y que tamién ye sinónimu de caballería. Una forma de definilo sería, entós, caballería y maxa chinu.
Anque, nel so significáu rellacionáu con tipu de persona, la pallabra xia foi traducida como «héroe, home d'espada, aventureru, soldáu de fortuna, guerreru, o caballeru [errante],» estes definiciones nun cubrir el verdaderu significáu de xia.
Les definiciones más usaes son «caballeru» y «caballeru [errante]», yá que, como esti, el xia precisa d'habilidaes en combate. Sicasí, los xia, a diferencia del caballeru medieval européu, podíen provenir tantu d'oríxenes nobles como humildes. Anque dacuando víase-yos buscando aventures, non siempres se trataba de busques pal so beneficiu. Podíen ser contrataos pa resolver conflictos poles armes y yeren movíos por un sentíu de la xusticia y el honor. Otra cosa qu'estrema a los xia d'otros caballeros yera'l so ideoloxía y la so códigu de conducta. Como una fuercia del bien, los xia fueron allabaos por Torca Quina.[ensin referencies] Historiadores posteriores describieron les diferencies ente'l xia y otros guerreros fora de la llei qu'utilizaben la so fuercia ensin escupulicios pa motivos personales. Han Feizi describe a los xia como animales selvaxes de la sociedá, por subversivos,[ensin referencies] ente que Xue Yue toma en cuenta la moral, pol so refugu de los valores de Confucio.[ensin referencies]
Na ficción
editarEl xia, na ficción, ye un inconformista que llucha pola xusticia. La so espada ye inviolable, y la so reputación ye más importante que la so vida; ye un maestru de les artes marciales que nun duldar n'utilizales pa defender les sos creencies.
Una definición más exacta podría ser tomada de la hestoria. El xia ye un home d'espada, más dogmáticu que altruista. Defende cualquier causa a la qu'empreste la so llealtá. En Once upon a time in China, toos «los espaderos que se xunten a los principios de llealtá, reciprocidá y deber son xia,»[ensin referencies] ensin faer diferencia ente los altruista y los que lluchen por motivos menos desinteresaos.
Cine
editarEl cine Wuxia (o wuxia pian, Mo Hap filme, Mo Hap Pin) (武俠片 , "wǔxiá piān") ye un xéneru cinematográficu que, anque aniciáu a principios del sieglu XX, tres la revolución comunista abellugar en Taiwán y en Ḥong Kong. Les carauterístiques que la estremen son un escenariu históricu, escenes d'aición centraes na llucha con espaes, la énfasis nel melodrama y temes de venceyos, amistá, llealtá y traición. Esti xéneru considérase llixeramente distintu al cine d'artes marciales. Esiste un fuerte venceyu ente'l cine wuxia y les noveles wuxia. Munches de les películes basar neses noveles: El tigre y el dragón ye un exemplu d'esto.
Les principales muestres del xéneru na so dómina clásica apaecen en los años 60, principalmente de la mano de King Hu y Chang Cheh. Del primeru, puede citase la triloxía Come, Drink with Me, Dragon Inn y A Touch of Zen, y del segundu, One Armed Swordsman, The Assassin y Have Sword, Will Travel.[ensin referencies]
Dalgunes de les películes wuxia que destacaron pola so acoyida fora d'Asia son les siguientes:
- Buddha's Palm (1964) — Los rayos máxicos chi créanse utilizando animación fecha a mano.
- Buddha's Palm (1982) — Nueva versión de Buddha's Palm.
- Tigre y Dragón (2000) — El debú del xéneru n'Hollywood.
- Hero (2002) — Segundu ésitu de taquilla, en Hollywood.
- La Casa de Les Dagues Voladores (2004) — Tercer ésitu de taquilla, en Hollywood.
- La maldición de la flor dorada (《满城尽带黄金甲》2006) — Un filme de Zhang Yimou, protagonizáu por Gong Li y Chow Yun-Fat.
- La llacuada (《夜宴》2006) — Un filme de Feng Xiaogang, protagonizáu por Zhang Ziyi y Daniel Wu.
- Reinu de los Asesinos (《劍雨》2010) — Un filme d'El so Chao-pin y co-empobináu por John Woo, protagonizáu por Michelle Yeoh y Jung Woo-sung.
Ver tamién
editarReferencies
editarEnllaces esternos
editar- Introducción al xéneru wuxia (n'inglés)
- Wuxiapedia: traducciones de noveles wuxia populares (n'inglés)
