XIII Distritu de París

El XIII Distritu de París (XIIIᵉ arrondissement de Paris, en francés) ye unu de los venti distritos o arrondissements de París, Francia. Ta asitiáu na marxe esquierda del Sena.

XIII Distritu de París
Alministración
País	Francia
Instituto público (es)	[[d:Special:EntityPage/Q16665915|{{{2}}}
Coleutividá territorial francesa con estatus especial	París
Tipu d'entidá	distritu municipal
Cabezaleru/a del gobiernu	Jérôme Coumet
División	ver Quartier de la Salpêtrière (en) , Barrio de la Gare (es) , Quartier de la Maison-Blanche (en) y Quartier de Croulebarbe (en)
Xeografía
Coordenaes	48°49′56″N 2°21′20″E
Superficie	7.15 km²
Llenda con	V Distritu de París, XII Distritu de París y XIV Distritu de París
Demografía
Población	178 350 hab. (1r xineru 2021)
Densidá	24 944,06 hab/km²
Más información
Fundación	1860
mairie13.paris.fr

Ye un distritu pocu turísticu y trátase d'un antiguu barriu obreru. Güei sobremanera ye conocíu pol so barriu asiáticu, según pola instalación nos años 1990 de la Biblioteca Nacional de Francia.

L'Alcalde del distritu ye dende marzu de 2001 al 12 de xunetu de 2007 Serge Blisko, al cual asocede tres la so eleición como diputáu Jérôme Coumet. El XIII Distritu cunta con dos diputaos (del Partíu Socialista): Jean-Marie -y Guen (9ª circunscripción, al este de la Avenue des Gobelins y de la Avenue d'Italie) y Serge Blisko (10ª circunscripción, a caballu ente los distritos XIII y XIV).

Información xeneral

Demografía

L'Alcaldía del XIII Distritu, frente a la place d'Italie.

El distritu cuntaba con 171.533 habitantes nel censu de 1999, sobre una superficie de 715 hectárees, lo que supón una densidá de 23.991 hab/km².

Añu (censu nacional)	Población	Densidá (hab. per km²)
1962	166 709	23 329
1968	158 280	22 149
1975	163 313	22 854
1982	170 818	23 904
1990	171 098	23 943
1999 (picu de población)	171 533	24 004

Historia

Distritos de París hasta la espansión de 1860.

El XIII Distritu foi creáu nel momentu de l'ampliación de París realizada en 1860, axuntando partes del antiguu XII Distritu, del conceyu de Gentilly y d'Ivry. Un primer plan de numberación debería asigna-y el númberu XIII al actual XVI arrondissement, pero eso foi refugáu ellí, por cuenta de que la espresión «casase na Alcaldía del XIII Distritu» llegara a significar «vivir en concubinato», al marxe de les bones convenciones. El repartu de los distritos d'esquierda a derecha y de riba abaxo foi abandonáu entós, adoptándose'l plan actual, con una forma n'espiral.

Los barrios del XIII Distritu fueron testigos de dellos progresos teunolóxicos de primer orde. Foi na Butte aux Cailles onde aterrizaron Pilâtre de Rozier y el Marqués d'Arlandes tres el primer vuelu humanu en aeróstatu. En 1891, Panhard y Levassor crearon la primer fábrica d'automóviles, xunto a la Puerta d'Ivry.

A lo llargo del sieglu XIX y de parte del XX, el XIII Distritu conoció una fuerte actividá industrial, por casu cola presencia de la chocolatería Lombart, de les fábriques Say o de la SUDAC, fabrica que producía aire comprimío pal so uso nes redes de l'aglomeración parisina.

La parte del distritu asitiada al sur de la place d'Italie foi oxetu d'un tresformamientu fondu na segunda metá del sieglu XX. Yá antes de la Segunda Guerra Mundial, citar Jeanne d'Arc (boulevard Vincent-Auriol) fuera reconstruyida en parte. Otros castros insalubres parisinos fueron oxetu de renovaciones: el castru n° 13 (boulevard Auguste-Blanqui), el castru nᵘ 4 (en redol a la place Nationale) y el castru Bièvre.

La operación más importante ye sicasí la llamada Italie 13. Inspirada nes teoríes d'urbanismu de Le Corbusier, habría de remocicar una zona que va dende la Butte aux Cailles a la rue Nationale y dende el bulevar Vincent-Auriol al Porte d'Italie. Dexó nel Distritu más de trenta torres d'un centenar de metros d'altor, concretamente nel barriu sur dalle de les Olympiades.

Nesi momentu en que la operación atayábase, na metá de los años 70, llegaron los primeros refuxaos vietnamitas al Distritu, onde ocuparon les torres nueves pero en bona parte vacíes. Otres foles de refuxaos o d'inmigrantes del sureste, sobremanera camboyanos y laosianos, y más tarde de la República Popular China vinieron tresformar una parte del sur del distritu nun auténticu barriu asiáticu, sicasí ensin llegar a formar un semi-ghetto, como asocede en delles Chinatowns.

Na década de 1990 empezaron grandes obres al Este del distritu, cola construcción de la Biblioteca Nacional de Francia y d'un vastu nuevu barriu, llamáu Paris Rive Gauche. Trátase tamién equí d'una de les mayores obres de Francia.

El 26 d'agostu de 2005, una quema produció 17 muertos, de los que 14 yeren neños, nun edificiu ocupáu por families africanes nel númberu 20 del bulevar Vincent-Auriol.

Xeografía y equipamientos

El corazón del distritu ye la place d'Italie. De forma circular, constitúi'l puntu de converxencia de les principales aveníes y bulevares del distritu, lo mesmo que de les llinies del Metro. Ye ellí onde se xunen los barrios del distritu: Butte aux Cailles, Gobelins, barriu asiáticu.

L'únicu barriu que verdaderamente escapa a l'atracción de Place d'Italie ye la zona Paris Rive Gauche, nestos momentos en construcción a lo llargo del Sena. Separada del restu del distritu peles víes ferriales, recubiertes en parte, esti barriu volver escontra la vera derecha per mediu del parque de Bercy y la llinia 14 del Metro. Nel so momentu tendría d'ocupar tola vera del Sena dende la estación d'Austerlitz hasta'l Bulevar Periféricu.

Barrios

Barrios alministrativos

Cada distritu parisín ta estremáu alministrativamente en cuatro barrios. Pal XIII Distritu, tratar de los barrios siguientes:

• Barriu de la Salpêtrière, llinda al norte nos bulevares Saint-Marcel y del Hospital, al este pol Sena, al sur pol boulevard Vincent-Auriol y al este pola avenue des Gobelins. Ye esti sector destaca'l hospital de la Pitié-Salpêtrière y la parte norte de Paris Rive Gauche.
• Barriu de la Estación d'Austerlitz, que ta delimitáu nel norte pel boulevard Vincent-Auriol, nel este pel Sena, al sur pelos conceyos d'Ivry-sur-Seine y del Kremlin-Bicêtre y al este pela avenue de Choisy. Nesti sector destaca'l barriu asiáticu y la parte sur de Paris Rive Gauche.
• Barriu de la Maison-Blanche, delimitado nel norte pol boulevard Auguste-Blanqui, al Este pola avenue de Choisy, al sur pelos conceyos de Kremlin-Bicêtre y de Gentilly y al oeste peles cais Amiral-Mouchez y La Santé.
• Barriu de Croulebarbe, delimitado al norte pol boulevard de Port-Royal, al Este pola avenue des Gobelins, al sur pol boulevard Auguste-Blanqui y al oeste por rue de la Santé. Na Avenue des Gobelins atópase la manufactura de los Gobelinos, según numberosos restoranes y sales de cine.

Barrios nel sentíu corriente del términu

• La Butte aux Cailles
• Barriu asiáticu de París
• L'arrabalde de Saint-Marcel
• Paris Rive Gauche o Sena vera esquierda: una de les mayores obres de Francia, qu'ocupa tola parte oriental del Distritu a lo llargo del Sena.

Cais, places, espacios verdes

Espacios verdes:

• Parque de Choisy
• Parque Kellermann
• Xardín Moulin de la Pointe

Pa una llista de les víes y places del distritu XIII, vease: Categoría:Víes del distritu XIII de París

Vista panorámica del Distritu. Lleva anotaciones sobre la imaxe, visibles na so resolución máximu.

Monumentos

• Biblioteca Nacional de Francia (BNF)
• Piscina de la Butte-aux-Cailles
• Estación d'Austerlitz
• Manufactura de los Gobelinos
• Hospital de la Pitié-Salpêtrière: construyíu nel allugamientu d'una antigua fábrica de pólvora, l'Hospital consta d'un conxuntu d'edificios construyíos a lo llargo de sieglos. Nel mediu atopa la ilesia de San Luis de la Salpêtrière.

Cultura y sociedá

Relixón

El XIII ye un distritu con un importante amiestu de cultures y nél atópense numberosos llugares de cultu pa distintes relixones.

Cultu católicu:

Ilesia de Sainte-Anne de la Butte-aux-Cailles.

• ilesia Notre-Dame de la estación, Plaza Jeanne d'Arc
• capiya Notre-Dame de la Sagesse, 15 rue Abel Gance
• ilesia Sainte-Anne de la Butte-aux-Cailles, 186/188 rue de Tolbiac
• ilesia Saint-Hippolyte, 27 avenue de Choisy
• ilesia Saint-Marcel, 82 boulevard de l'Hôpital
• ilesia Sainte-Rosalie, 50 boulevard Auguste Blanqui
• ilesia Saint-Jean des Deux-Moulins, 185/187 rue du Château des Rentiers
• ilesia Saint-Albert Le Grand, 123 rue de la Santé

Cultu protestante:

• ilesia reformada de Port Royal, 18 boulevard Arago
• ilesia evanxélica luterana de la Trinidá, 172 boulevard Vincent Auriol
• ilesia reformada evanxélica, 83 rue de l'Amiral Mouchez
• ilesia evanxélica de los Gobelinos, 3 bis rue des Gobelins

Cultu ortodoxu:

• ilesia orthodoxe de France, paroisse Saint-Irénée, 96 boulevard Auguste Blanqui

Cultu israelita:

• sinagoga Sidi Fredj Halimi, 61 rue Vergniaud
• sinagoga Avoth ouvanim, 66 avenue d'Ivry

Cultu budista:

• dos pagodes, una na escampada de les Olympiades y la otra debaxo (rue du Disque).

Música

El XIII Distritu presenta cierta concentración de mozos implicaos nel mundu del espectáculu, del cine y de la música, como'l grupu de rap Mafia Trece, l'Asociación Jab que promueve la realización de curtiumetraxes, el PG Crew creador de Jepsounds.com, portal consagráu al universu de les músiques electróniques, el D12 team, que representa unu de los bastiones del videoxuegu na rexón parisina y d'últimes Cathare prod, casa de producción de la nueva xeneración, na llinia de Les Nuls.

Tresporte públicu

El distritu cunta con cinco llinies del Metro, una llinia del RER y una llinia de tranvía:

• llinia 5 (Place d'Italie – Bobigny): barriu del Hospital y de Prestar d'Italie.
• llinia 6 (Charles de Gaulle-Étoile – Nation): traviesa'l Distritu d'Oeste a Este.
• llinia 7 (Villejuif-Mairie d'Ivry – La Courneuve): traviesa'l Distritu de norte a sur.
• llinia 10 (Boulogne/Porte de St Cloud – Gare d'Austerlitz): Estación d'Austerlitz.
• llinia 14 (Olympiades – Gare Saint-Lazare): Biblioteca François Mitterrand y Olympiades.
• Llinia RER C: a lo llargo del Sena.
• T3 (tranvía), abierta'l 16 d'avientu de 2006: bulevares de los Mariscales, nel sur del Distritu.

La llinia 14 foi enllargada'l 26 de xunu de 2007 dende la estación Bibliothèque François Mitterrand hasta Olympiades. Según el Plan direutor de la Rexón Islla de Francia aprobáu en 2007, la llinia debería col tiempu llegar a la estación Maison Blanche y dexar la correspondencia cola llinia 7.

Numberosos autobuses tienen paraes nel XIII Distritu: les llinies 21, 27, 47, 57, 62, 64, 67, 83, 89, 132, 325, PC2.

Nel nordeste del distritu, la rede SNCF de la Estación d'Austerlitz dexa llegar al sur de Francia. Nel sur del distritu, la llinia de Petite Ceinture, güei ensin serviciu, sirvía d'antiguo pa tresporte de mercancíes.

Vida del distritu

Educación

El XIII Distritu cunta con:

• 33 escueles d'enseñanza infantil
• 30 escueles d'enseñanza primaria
• 16 collèges (centros onde s'imparte la enseñanza secundaria obligatoria), a saber:

1. collège Claude Monet
2. collège Gabriel Fauré
3. collège Gustave Flaubert
4. collège Thomas Mann, abiertu en 2002

Y dellos collèges privaos como:

1. Notre Dame de France
2. Sainte-Anne #

Notre-Dame de la Estación

• 15 liceos (centros onde s'imparte'l Bachilleratu):
  • Públicos

1. Llicéu Claude Monet
2. Llicéu Gabriel Fauré
3. Llicéu Rodin
4. Llicéu Tolbiac

• • Privaos

1. Llicéu Jacob Kaplan
2. Llicéu Notre-Dame

• Dellos centros universitarios:

1. Facultá de medicina de Sorbonne Université Pitié Salpêtrière (Medicina)
2. Universidá de París Cité (Lletres y Humanidaes — Ciencies — Salú)
3. Maison des sciences économiques (Ciencies económiques)
4. Centru René-Cassin Universidá de París I Panthéon-Sorbonne (Derechu)
5. Centro Pierre-Mendès-France Universidá de París I Panthéon-Sorbonne (Humanidad — Economía — Alministración — Artes)

• 10 escueles d'enseñances cimeres:

1. École nationale de chimie physique et biologie de Paris
2. École des Gobelins
3. École Supérieure Estienne des Arts et Industries Graphiques
4. École des Infirmières de la Pitié-Salpêtrière IFSI
5. École nationale supérieure d'arts et métiers
6. École nationale supérieure des télécommunications

Artes

El distritu 13 cuenta con ciertes baces nel planu artísticu gracies a la presencia de numberoses galeríes de vanguardia na rue Louise-Weiss. Nel mesmu barriu, los inmensos Frigos, antiguos almacenes frigoríficos, dan abellu a numberosos talleres d'artistes dende empiezos de los años 80.

N'arquiteutura pocos distritos apurrieron tal cantidá d'oportunidaes a los arquiteutos modernos. El 13 cuenta en consecuencia con realizaciones de de grandes nomes del sieglu XX y de la dómina contemporánea, ente los cualos:

• dos de los bien escasos edificios construyíos por Le Corbusier en París: la casa Planeix nel númberu 26 del Boulevard Masséna (1924) y l'Exércitu de Salvación, asitiáu ente la rue Cantagrel y la rue du Chevaleret (1934).
• l'importante conxuntu de viviendes de gran altor, de Christian de Portzamparc (1975), que prefigura la concepción de castru abiertu» que l'arquiteutu utiliza nel presente nel barriu Paris Rive Gauche.
• la primer construcción de Norman Foster en París: un edificiu d'oficines na esquina de la rue Neuve-de-Tolbiac y de l'Avenue de France (2004).

Instalaciones deportives

El XIII Distritu dispón d'unos 50 complexos deportivos, lo que fai d'él unu de los distritos meyor forníos. Munchos asítiense ellí onde tán tamién quien tienen menos de venti años y el restu tán esvalixaos pol distritu. Ente otros, podemos atopar numberosos estadios, ximnasios y piscines, ente les que tán:

• La piscina de la Butte-aux-Cailles.
• La bien recién piscina Joséphine-Baker, piscina flotante sobre'l Sena.
• L'Estadiu Charléty, na llende col XIV Distritu.
• L'Estadiu Carpentier, nel Bulevar Masséna.

Asociación

• La Péniche du Coeur, Asociación qu'acueye a los «ensin techu unviaos polos servicios sociales

Evocaciones lliteraries

Una parte de Los miserables de Victor Hugo desenvolver nel actual XIII Distritu (Boulevard de l'Hôpital). Tamién cabo citar la novelaBorrina na ponte de Tolbiac, de Léo Malet (contorna de Rue Watt), que ta ambientada nesti distritu parisín.

Ver tamién

• Distritos de París

Enllaces esternos

• Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre XIII Distritu de París.

• Sitiu web oficial (en francés)

• XIII Distritu de París n'OpenStreetMap.

• Datos: Q175129
• Multimedia: Paris 13e arrondissement