Xirigoncia
La xirigoncia o jeringonza ye una variante lúdica del fala nes que s'entrepolen sílabes ente mediu d'una pallabra en forma repitida. Orixinalmente denominábase-y xirigoncia a cualquier llinguaxe de mal gustu, complicáu y malo d'entender,[1] pero col tiempu'l so significáu varió a la modalidá específica d'intercalación.
Amás del entretenimientu, tamién puede usase como una manera de codificar el mensaxe (criptolalia) de forma qu'otres persones cercanes a los falantes ensin acostumar a esta forma de falar nun consigan entender lo que los falantes dicen.
Estes variantes danse como xuegu o entretenimientu en países de fala castellana como España y Hispanoamérica.
Usu
editar- Dempués de cada sílaba amiéstase'l soníu "p" y repitir la vocal.
- Dempués de cada vocal amiéstase'l soníu "p" y repitir la vocal.
Ejemplo
editarConversación:
- Hopolapa, ¿copomopo epestapas? (Hola, ¿cómo tas?)
- Yopo epestopoy bipiepen, ¿ypi tupu? (Yo toi bien, ¿y tu?)
- Tapambiepen, grapacipiapas. (Tamién, gracies.)
- Epesopo yapa lopo sapabipiapa (Eso yá lo sabía)
Esiste una variante en pallabres con diptongu, nel tercer exemplu la pallabra "gracies" estremar en trés partes anque tenga dos sílabes, polo que da dos resultaos grapacipiapas y grapaciapas.
Variantes
editarOtra variantes col llinguaxe consisten en
- Invertir l'orde de les sílabes, como nel vesre.
- Repitir la postrera vocal o l'acentuada, interponiendo dalguna partícula, ésti ye'l casu del rosarigasino;
- Inxertar sílabes como cuti. Perru en cuti dizse cutipé cutirró.
- Utilizar otres consonantes en llugar de la P. Por casu la F. (Hofolafa, ¿cófomofo efestáfas?)
Tamién hai otres formes de geringoso como la G-KQH, que ye un geringoso usáu cola lletra K, la pallabra siguiente cola lletra Q y la pallabra siguiente cola lletra H, por casu:
Hokolaka, coqomoqo eshestashas? (Hola, ¿cómo tas?)
Bikienken, yqy tuhu? (Bien ¿y tu?)
Bikienken tamqanbienqen (Bien tamién....)
Ver tamién
editarReferencies
editar- ↑ Xirigoncia, Diccionario de la lengua española, 22a edición (2001).
Enllaces esternos
editar- Jeringozator Archiváu 2018-10-18 en Wayback Machine - Un traductor d'español a jeringozo (pallabres acentuaes nun funcionar).