Alfabetu asturianu

L'alfabetu asturianu o alfabetu del asturlleonés ye una variante del alfabetu llatín que s'usa pa escribir l'idioma asturianu. Ta compuestu por venticuatro lletres:

Alfabetu asturianu

Tipos	alfabetu deriváu del llatín
Llingües	asturianu

Llista de lletres

Lletra	Nome	Valor AFI
A/a	a	/a/
B/b	be	/b/, /β/
C/c	ce	/θ/, /k/
D/d	de	/d/, /d̪/, /ð/
E/e	e	/e/
F/f	efe	/f/
G/g	gue	/ɣ/
H/h	hache	∅
I/i	i	/i/, /j/
L/l	ele	/l/
M/m	eme	/m/
N/n	ene	/n/
Ñ/ñ	eñe	/ɲ/
O/o	o	/o/
P/p	pe	/p/
Q/q	cu	/k/
R/r	erre	/r/, /ɾ/
S/s	ese	/s̺/
T/t	te	/t/, /t̪/
U/u	u	/u/, /w/
V/v	uve	/b/, /β/
X/x	xe	/ʃ/
Y/y	ye o y griega	/ʝ/, (/i/)
Z/z	zeta o zeda	/θ/

Digrafos

Tamién hai dellos conxuntos de dos lletres que representen un mesmu soníu y son usaes pa variaciones dialeutales.

Símbolu	Nome	Valor AFI	Notes
CH/ch	che	/t∫/	dígrafu de c
Ḥ/ḥ	hache sopuntiada, sotopuntiada o aspirada	/h/, /x/	variación dialeutal de f
LL/ll	elle	/ʎ/	dígrafu de la l
ḶḶ/ḷḷ	che vaqueira	/ɖ/ /d͡ɮ/ /ʈ͡ʂ/	variación dialeutal de ll
TS/ts	te ese	/t͡s̺/	variación dialeutal de ch pa dellos casos
YY/yy	ye doble	/ɟ͡ʝ/	variación dialeutal de y y tamién de ch y ll pa dellos casos)

Caráuteres especiales

Caráuteres especiales: puntu (.) , coma (,), puntu y coma (;), dos puntos (:), acentu agudu (´), apóstrofu ( ' ) diéresis (¨) y guión curtiu (-).

Históricamente, delles lletres representáronse d'otra forma, d'esti mou j usóse pa ḥ, ts pa ḷḷ, lh pa ll, nh pa ñ, ẍ pa x.

Amás, l'alfabetu asturianu reconoz la posibilidá del usu de les lletres k, w y j pa estranxerismos, les dos primeres polo xeneral d'orixe inglés y la última d'orixe castellanu.

Bibliografía

• Academia de la Llingua Asturiana (2001). Gramática de la Llingua asturiana, 3ᵉʳ edición. ISBN 84-8168-310-8. Consultáu'l 1 d'agostu de 2019.

Enllaces esternos

• Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Alfabetu asturianu.

• Datos: Q13146696
• Multimedia: Asturian alphabet