Aristolochia pentandra

Aristolochia pentandra;
Clasificación científica
Reinu:	Plantae
Subreinu:	Tracheobionta
División:	Magnoliophyta
Clas:	Magnoliopsida
Subclas:	Magnoliidae
Orde:	Piperales
Familia:	Aristolochiaceae
Xéneru:	Aristolochia
Especie:	A. pentandra; Sessé & Moç.
Consultes
Royal Botanic Gardens, Kew	Royal Botanic Gardens, Kew
World Flora Online	World Flora online
	[editar datos en Wikidata]

Aristolochia pentandra ye una especie de planta yerbácea perteneciente a la familia Aristolochiaceae.

Carauterístiques

Son plantes de fueyes verdes con 3 puntes; con flores solitaries que nacen na unión de los tarmos coles fueyes. Los frutos son arrondaos y contienen numberoses granes de color café.

Distribución y hábitat

Ye una especie orixinaria de Cuba. Habita en clima templáu y semicálido ente'l nivel del mar y los 30 m. Considérase-y como planta nativa.

Propiedaes

Los principales carecimientos pa los que s'emplega'l camotillo son los dixestivos, ente los que destaquen los cólicos (Tabasco y Yucatán). Pa quitar úsase'l raigañu preparáu en té xunto cola del itamo real y cedrón; el cocimientu del raigañu con fueyes de mocu de pavu (Salvia leucantha) y sal, utilízase cuando hai dolor d'estómagu (malestares estomacales) y empache. Sola, fervida, beber contra la foria.

Ye relevante'l so usu na atención de trestornos ginecobstétricos. Ye asina que'l té preparáu col raigañu alministrar pa solliviar los dolores mientres l'embaranzu. Si añader romeru, manzanilla, pimientas de la tierra, puntes de hierbabuena, axatada y canela (Cinnamomum zeylanicum), emplegar pa controlar l'escesu de fluxu mientres el partu. Coles mesmes, úsase-y anque nun s'especifica cómo, pa curar los entuertos, cortar hemorraxes abondoses, cólicos menstruales y solliviar rasgaduras.^[1]

Méntase que ye útil contra mordedures de víbora (anticrotálico), pa sanar mancaes o'l pañu na cara.

Historia

A finales del sieglu XIX, Eleuterio González rellata: "la conocencia del raigañu ye utilizáu como tónicu estomacal y el polvu suelse esparder sobre les firíes como detersivos vulnerarios".

Nel sieglu XX, Maximino Martínez señalar como antipirético, antipodágrico, antirreumático, emenagogo y tónicu. Darréu, Narciso Souza reporta: "atribúyense-y propiedaes febrífugas y tóniques, ye utilizada como emenagoga y nel tratamientu de la gota y el reumatismu".

Taxonomía

Aristolochia pentandra describióse por Sessé & Moç. y espublizóse en Enumeratio Systematica Plantarum, quas in insulis Caribaeis 30. 1760^[2]

Etimoloxía

Aristolochia: nome xenéricu que deriva de les pallabres griegues aristos ( άριστος ) = "que ye útil" y locheia ( λοχεία ) = "nacencia", pol so antiguu usu como ayuda nos partos.^[3]^[4] Sicasí, según Cicerón, la planta lleva'l nome d'un tal "Aristolochos", qu'a partir d'un suañu, aprendiera a utilizala como un antídotu pa les mordedures de culiebra.^[5]

La aristoloquia llamóse ansí por paecer qu'a les muyeres socorría nel partu........La redonda tien virtú contra toles otres ponzoñas; mas la llonga aguanta'l dañu de les culiebres y de cualquier venenu mortíferu si bebe una dracma della con vinu y aplícase tamién por de fora. Bebida con pimienta y con mirra expele el menstruo, los pares y la criatura del banduyu; y lo mesmo fai metida na natura de la muyer. Pedacio Dioscórides Anazarbeo, alrodiu de la Materia Melecinal y de los venenos mortíferos. Andrés Laguna. 1566, Salamanca.

pentandra:, epítetu llatín que significa "con cinco estames".^[6]

Sinonimia

Aristolochia hastata Kunth
Aristolochia pentandra var. hastata (Kunth) Duch.
Einomeia hastata (Kunth) Klotzsch
Einomeia pentandra Raf.^[7]

Ver tamién

Referencies

↑ «En Medicina tradicional mexicana». Archiváu dende l'orixinal, el 2009-10-17.
↑ «Aristolochia pentandra». Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultáu'l 30 de payares de 2012.
↑ Jepson Manual: Aristolochia
↑ Missouri Botanical Garden
↑

Cicerone, De divinatione 1.10.16

Inquiz scammoneae radix ad purgandum inquiz aristolochia ad morsus serpentium possit quae nomen ex inventore repperit rem ipsam inventor ex somnio - posse videu quod satis est; cur possit nescio.
↑ N'Epítetos Botánicos
↑ Aristolochia pentandra en PlantList

Bibliografía

CONABIO. 2009. Catálogo taxonómico de especies de México. 1. In Capital Nat. Méxicu. CONABIO, Mexico City.

[1] «En Medicina tradicional mexicana». Archiváu dende l'orixinal, el 2009-10-17.

[Trop-2] «Aristolochia pentandra». Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultáu'l 30 de payares de 2012.

[3] Jepson Manual: Aristolochia

[4] Missouri Botanical Garden

[5] 

Cicerone, De divinatione 1.10.16

Inquiz scammoneae radix ad purgandum inquiz aristolochia ad morsus serpentium possit quae nomen ex inventore repperit rem ipsam inventor ex somnio - posse videu quod satis est; cur possit nescio.

[6] N'Epítetos Botánicos

[7] Aristolochia pentandra en PlantList

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]