Arrecife

Arrecife
Alministración
País	España
Autonomía	Canaries
Provincia	[[Provincia de Las Palmas\|{{{2}}}
Tipu d'entidá	conceyu d'España
Capital	Arrecife (es)
Alcalde de Arrecife (es)	Manuel Fajardo Feo
Nome oficial	Arrecife (es)
Xeografía
Coordenaes	28°57′45″N 13°33′02″W / 28.9625°N 13.550555555556°O
Superficie	22.72 km²
Llenda con	Teguise y San Bartolomé
Altitú media	20 m
Demografía
Población	64 826 hab. (2023)
Densidá	2853,26 hab/km²
Más información
Estaya horaria	UTC+01:00
	arrecife.es

Arrecife ye un conceyu y ciudá perteneciente a la provincia de Les Palmes, Canaries. Ta asitiáu nel este de la islla de Lanzarote, de la cual ye capital. El so clima ye subtropical, con escases precipitaciones. Ye'l conceyu de menor estensión de la islla, con 22 km² de superficie, anque tamién el más pobláu, con 58.537 habitantes (ISTAC 2016).^[1]

Descripción

El centru d'Arrecife correspondese col frente marítimu de la ciudá y la so redoma. Va dende'l cable hasta'l muelle. El Charcu, una llaguna d'agua marino qu'enfusa escontra l'interior de la ciudá, ye l'área fundacional d'Arrecife, y en los so redoma topen dalgunos de los llugares de mayor interés de la ciudá, como la parroquia de San Ginés Obispu, el Castiellu de San Gabriel o la zona comercial de la Cai Real. Siguiendo la llinia de la mariña escontra'l norte atopen los dos puertos de la ciudá: el pesqueru, llamáu Puertu de Naos, y el principal (comercial, de mercancíes y cruceros), llamáu puertu de los Mármoles, terceru n'importancia de Canaries. Cerca d'esti postreru topa la otra fortaleza de la ciudá, el Castiellu de San José, nel que s'alluga un Muséu Internacional d'Arte Contemporáneo. Escontra l'interior asítiense los barrios periféricos, ente los que destaquen Titerroy, Valterra, Altavista, Argana, La Vega, San Francisco Javier y Remane.

Historia

Charcu de San Ginés, entrante d'agua marino qu'enfusa na ciudá d'Arrecife

El pasáu más remotu de l'actual capital de Lanzarote remontase a la dómina aborixe, anque'l so potencial p'allugar a un importante contingente humanu viose perxudicáu por factores como'l peligru d'ataques per mar o la escasez d'agua de lluvia. Aun así, ta constatada la esistencia de trés poblaos aboríxenes nel términu municipal: Argana, Remane, y un terceru asitiáu cerca del Llombu. El primer nome con que los indíxenes denominaron a Arrecife foi Elguinaguayra, en referencia a la zona costera de l'actual ciudá y los sos castros.

El so allugamientu, al abellugu de les corrientes oceániques gracies a un conxuntu de formaciones predreses y castros, dexó crecer a Arrecife hasta convertise nel puertu principal de la islla. Tanto ye asina, que tradicionalmente Arrecife foi conocíu ente los isleños como "El Puertu", por antonomasia. Amás del vinu, qu'empieza a cultivase na islla tres les erupciones volcániques de Timanfaya (1730-1736), va ser la barrilla el productu d'esportación que va afitar a Arrecife dende'l puntu de vista comercial y urbanu, produciéndose un importante desarrollu del puertu nes últimes décades del sieglu XVIII y les primeres del XIX. Al ciclu de la barrilla sígue-y el de la esportación de la cochinilla, un inseutu parásitu de la tunera, chumbera o nopal, de la que s'estrayi un tinte acoloratáu bien emplegáu na daquella incipiente industria testil británica. Coincidiendo cola puxanza de la cochinilla, Arrecife consigue arrampuñar a la Villa de Teguise la capital de la islla, en 1847, afitándose como centru económicu y políticu de Lanzarote. Cuasi coles mesmes, Arrecife vese beneficiada pol Decretu de Puertos Francos de 1852, llei al traviés de la cual concédese a los principales puertos canarios la capacidá de comerciar nos mercaos internacionales salvando bona parte de los impuestos y aduanes vixentes nel restu d'España.

Amás de l'actividá comercial, la mayor fonte d'ingresos económicos de la ciudá foi mientres décades la pesca, siendo Arrecife la base fundamental de la flota qu'afaenaba nel bancu pesqueru Canariu-Saḥarianu. Cola ocupación d'El Sáḥara Occidental per parte de Marruecos en 1975, la pesca entra en decadencia, y con ella la industria conservero y de salazones que se xenerara en redol a ella. Dende entós Arrecife foise convirtiendo nuna ciudá con una economía basada nel sector servicios, como centru comercial y alministrativu de la islla de Lanzarote, que dende la década de 1970 afítase como importante destín turísticu.

Nes últimes décades Arrecife esperimentó un gran desarrollu demográficu debíu fundamentalmente a la llegada de población inmigrante, procedente fundamentalmente de la Península Ibérica y países como Colombia o Marruecos.

Clima

Arrecife cunta con un clima desértico templáu (conocíu como BWh na Clasificación climática de Köppen), una y bones la temperatura medio añal supera los 18ºC y les precipitaciones añales son inferiores a los 200m. Magar ye un clima desértico peculiar, una y bones les temperatures caltiénense nidies mientres tol añu por cuenta de la gran influyencia del Océanu Atlánticu, al ser un clima desértico, pueden dase los fenómenos de tal clima y producise temperatures estremes en cualquier dómina del añu debíu a l'asoria, como por casu asocedió'l 13 de mayu de 2015, que algamase una temperatura de 42.6ºC en Lanzarote.^[2] La variación térmica ente l'iviernu y el branu ye bien escasa. La temperatura medio del mes más fríu, xineru, ye de 17 °C, con temperatures diurnes cimeres a 20 °C. La media del mes más templáu, agostu, ye de 26 °C, con temperatures diurnes cercanes a 30 °C. Les temperatures bien escasamente baxen de los 15 °C mientres les nueches d'iviernu. Les agües son bien escases, con un total de 110 mm añales. Les precipitaciones concéntrense principalmente ente los meses de payares y marzu, siendo escases o nules ente mayu y setiembre. Nunca nevó nin se rexistraron xelaes.^[3] La temperatura más alto rexistrada n'Arrecife (estación oficial) foi de 43.6 °C el 6 d'agostu de 1980 y la mínima rexistrada foi de 8.0 °C nel 10 de xineru de 1974.^[4]

Los fenómenos ambientales que más inflúin sobre'l clima arrecifeño son la cercanía al mar, qu'anidia les temperatures; l'influxu del vientu alisio, que sopla con fuercia mientres bona parte del añu y modera los rexistros climáticos y la cercanía al continente africanu, que fai posible la presencia d'episodios ocasionales d'asoria o polvu en suspensión procedente del desiertu d'El Sáḥara acompañáu de temperatures más altes cuando'l vientu sopla dende'l continente.

Demografía

Barrios

Arrecife Centro, Argana Alta, Argana Baxa, El Cable, La Concha, Remane, Los Alonso, Altavista, Parque Remane, Les Salinas, San Francisco Javier, Tenorio, Titerroy, Valterra, La Vega, Puerto Naos, Punta Grande.

Evolución de la población d'Arrecife dende l'añu 1842

Fonte: INE^[5]

Cultura y fiestes

Castiellu de San Gabriel

La cultura tradicional d'Arrecife ye d'orixe marineru, por cuenta de la historia de la ciudá. A pesar del desarrollu y modernización de los últimos años ésta entá se caltién viva al traviés d'agrupaciones folclóriques como la Parranda Marinera de Los Buches, xuegos tradicionales como los "jolateros" (barquillos construyíos con bidones de lata) y regatas de vela llatina (ver deportes y xuegos de Canaries).

Les fiestes patronales celébrense'l 25 d'agostu n'honor a San Ginés. Tamién tien importancia l'Antroxu d'Arrecife. Mientres la celebración del Corpus Christi ellaborase poles cai del centru de la ciudá alfombres de sal.

Tresporte y comunicaciones

Arrecife atopase nuna posición céntrica con al respective de bona parte de les principales víes de comunicación terrestre de Lanzarote. La carretera LZ-2 comunica a la capital col sur de la islla, direición Yaiza, y la LZ-20 col interior, escontra'l conceyu de Tinajo. Dambes cunten con tramos d'autovía. Mientres, la carretera LZ-1 coneuta Arrecife col norte de Lanzarote.

El tresporte públicu urbanu llevase a cabu al traviés de los cuatro llinies de la empresa municipal de guaguas. Amás, dende Arrecife, principalmente dende la so estación, parten la mayoría de les rutes interurbanes de tresporte públicu de la islla.

L'Aeropuertu de Lanzarote atopase a 5 km d'Arrecife, en Sablera Fonda, asitiada nel conceyu de San Bartolomé.

El Puertu d'Arrecife, conocíu como puertu de Los Mármoles, coneuta pel mar les islles de Tenerife, Gran Canaria y Fuerteventura. Amás, esisten rutes cola Península Ibérica qu'apuerten al puertu de Cádiz. #Tratar del principal puntu d'entrada de mercancíes a la islla, y nos últimos años consolidóse como'l segundu puertu en tráficu de cruceristas de Canaries, solo superáu pol Puertu de Santa Cruz de Tenerife.

Llugares d'interés históricu

Ilesia Matriz de San Ginés Obispu, Arrecife.

Badea d'Arrecife
Casa de los Regueru
Castiellu de San Gabriel
Salinas de Naos
Salinas de Bufona
Ilesia de San Ginés de Clermont

Hermanancies

: Recife, (dende 2010)

Persones destacaes

Francisco Fernández de Béthencourt, xenealoxista y políticu (1850-1916)
Pancho Lasso, escultor (1904-1973)
César Manrique, pintor, escultor y arquiteutu (1919-1992)
Juan Brito Martín, folclorista y artesanu (1919)
Goya Toledo, actriz (1969)
Rosana, cantante (1963)

Deportes

L'equipu de fútbol representativo de la ciudá ye la Unión Deportiva Lanzarote, que milita na Tercer División d'España y xuega los sos partíos como llocal na Ciudá Deportiva Lanzarote.

En Baloncestu'l C.B. Conejero Lanzarote representa a la ciudá y a la islla na lliga EBA.

El club de bádminton Raqueta Club Lanzarote practica esti deporte peles tardes nel Pabellón del IES Arrecife por aciu la Escuela Municipal de Bádminton, el Centru Insular de Tecnificación y la Escuela d'Adultos.