Ascensor

Un ascensor o elevador ye un sistema de tresporte vertical, diseñáu pa mover persones o oxetos ente los distintos niveles d'un edificiu o estructura. Ta formáu per partes mecániques, llétriques y electróniques que funcionen en xunto pa ponelo en marcha.

Ascensor
modo de transporte (es)
Instalaciones
Formáu por	Q122068021 , elevator car (en) , lift shaft (en) y Elevator doors (en)

D'alcuerdu al so métodu de funcionamientu esisten dos tipos: l'ascensor electromecánicu y l'ascensor hidráulicu o oleodinámico.

Historia

Elevador diseñáu pol inxenieru xermanu Konrad Kyeser (1405).

La primer referencia a un ascensor apaez nes obres del arquiteutu romanu Vitruvio, quien sostién que Arquímedes (ca. 287 e.C. – ca. 212 e.C.) construyera'l primer elevador probablemente nel añu 236 e.C. Fontes lliteraries de dómines posteriores menten ascensores compuestos de cabines sosteníes con cuerda de cáñamu y remanaes a mano o por animales. Envalórase qu'ascensores d'esi tipu taben instalaos nun monesteriu de Sinaí, Exiptu.

Hacia l'añu 1000, nel Llibru de los Secretos escritu por Ibn Khalaf al-Muradi, de la España islámica descríbese l'usu d'un ascensor como dispositivu d'elevación, con cuenta de xubir un gran pesu pa cutir y destruyir una fortaleza.

Nel sieglu XVII, había prototipos d'ascensores en dellos edificios palaciegos ingleses y franceses.

Los ascensores antiguu y medieval utilizaben sistemes de tracción basaos nel mecanismu de la grúa. La invención d'otru sistema basáu na tresmisión a torniellu, foi seique'l pasu más importante na teunoloxía del ascensor dende l'antigüedá, que finalmente condució a la creación de los ascensores de pasaxeros modernos. El primer modelu foi construyíu por Ivan Kulibin ya instaláu nel Palaciu d'Iviernu en 1793, ente que dellos años más tarde, otru ascensor Kulibin foi instaláu en Arkhangelsk, cerca de Moscú. En 1823, inaugúrase una "cabina d'ascensor" en Londres.

Ascensor d'Elisha Otis, patente del 15 de xineru de 1861.

En 1851, Waterman inventó'l primer prototipu de montacargas. Trátase d'una simple plataforma xunida a un cable, pa xubir y baxar mercancíes y persones.

A midida que fuéronse construyendo edificios más altos, la xente sintióse menos inclinada a xubir escaleres llargues. Los grandes almacenes empezaron a espolletar, y surdió la necesidá d'un aparatu que treslladara a los veceros d'un pisu a otru con mínimu esfuerciu.

El montacargas inspiró al estauxunidense de Vermont, Elisha G. Otis, pa inventar un elevador con un sistema dentáu, que dexaba amortiguar la cayida del mesmu en casu de que se cortara'l cable de sustentu. Foi la primer demostración d'un sistema de seguridá pa elevadores de pasaxeros.

Por estrañu que paeza, el talentu de Elisha Otis como diseñador afayóse mientres trabayaba como maestru mecánicu nuna fábrica d'armazones de cames d'Albany (estáu de Nueva York). Inventó dellos dispositivos qu'aforraben trabayu, y por eso foi unviáu a Yonkers (Nueva York), onde podría utilizase meyor la so aptitú. Ellí diseñó y construyó esti primer ascensor con mecanismu automáticu de seguridá en casu de qu'hubiera dalguna avería nel cable. En 1853 yá estableciera'l so propiu negociu pa fabricar ascensores, la compañía Otis Elevator Company, qu'entá esiste anguaño y ye la mayor compañía d'ascensores del mundu yá que instaló 2,5 millones d'elevadores y escaleres mecániques por tol planeta. Al añu siguiente Otis demostró esti inventu nuna esposición que se llevó a cabu en Nueva York.

El 30 d'agostu de 1957 aplicóse un sistema de puertes automátiques nos ascensores de pasaxeros, lo que dexó prescindir de puertes actuaes manualmente.

Otru tipu d'ascensor ye'l conocíu como paternoster; consiste nuna serie de cabines abiertes, de capacidá llindada, que se mueven amodo por dos buecos allegantes. Por unu xuben les cabines y, al llegar a la parte cimera, camudar al otru buecu pol que baxen nun ciclu continuu, ensin detenese. Los pasaxeros xuben y baxen en marcha. Yera bien práuticu en llugares de muncha circulación de persones ente pisos, anque tenía problemes de seguridá, polo que foi sustituyíu poles escaleres mecániques, muncho más segures.

Ascensores nel mundu

Los comercios llueu se dieron cuenta del potencial del inventu, y en 1857 instalóse'l primer ascensor de pasaxeros nun gran almacén allugáu na avenida Broadway, esquina calle Broome, na ciudá de Nueva York, Estaos Xuníos. Movíu a vapor, esti elevador xubía cinco pisos en menos d'un minutu. Entós daquella, eso yera rápidu. En contraste con eso, güei los ascensores d'unu de los edificios más altos del mundu, la Torre Willis, en Chicago, xuben 412 metros en menos d'un minutu. Na actualidá, l'edificiu más altu del mundu, la Torre Burj Khalifa en Dubái, con 828 m d'altor, tien ascensores de la compañía Otis Elevator Company que xuben la distancia más llarga del mundu: 504 metros; tamién tien l'accesu d'ascensor asitiáu a mayor altor del mundu: a 638 metros; y l'ascensor con doble cabina más rápidu del mundu: 10 metros per segundu.

Elementos constitutivos d'un ascensor

Cabina

La cabina ye l'elementu básicu del sistema d'ascensores. Ta formada por dos partes: el bastidor o xasis y la caxa o cabina, o por una cabina autoportante. El bastidor sofitar nunes guíes verticales

Apilo

La mayoría de los ascensores tienen un contrapesu, que tien una masa igual a la de la cabina, más la metá de la carga máxima autorizada, por que'l motor nun tenga que mover tola masa de la cabina, sinón solo una fracción. Por cuenta de ello, un ascensor vacíu, pesa menos que'l contrapesu. El contrapesu tamién ta conducíu por unes guíes. La so función ye permediar la carga pa facilitar el trabayu del motor y nun forzalo nel so funcionamientu.

Grupu tractor nos ascensores electro-dinámicos

Los grupos tractores p'ascensores tán formaos de normal por un motor acopláu a un reductor de velocidá, en que'l so exa de salida va montada la polea acanalada qu'abasna los cables por adherencia.

Sistema de paracaíes

Nos estremos inferior o superior del bastidor de la cabina, atópase'l sistema de paracaíes, yá seya instantáneu o progresivu. Este llibera unes cuñas contra les guíes pa frenar la cabina en casu de que baxe a una velocidá mayor que la dexada pol llendador, torgando asina que la cabina caya llibremente inclusive nel casu de que se cortaren tolos cables que lu suxeten. Nos ascensores modernos y según normativa de cada país o rexón tamién frena en xubida.

N'ocasiones, instálase tamién un sistema de frenáu nel contrapesu.

Cuadro control de maniobres

El control de los sistemes d'ascensores realizar por aciu sistemes electrónicos, encargaos de faer funcionar la direición de movimientu de la cabina y d'escoyer los pisos nos qu'esta tenga de detenese.

En 1862 la compañía d'ascensores Otis inventó'l primer sistema de control con "memoria" pa grupos d'ascensores, lo que dexó la so automatización y prescindir de los ascensoristes.

Anguaño, los controles d'ascensores funcionen con microprocesadores electrónicos que por aciu algoritmos d'intelixencia artificial determinen la forma d'alministrar la respuesta a los pidíos de llamaes coordinando la operación de los distintos equipos.

Los cuadros de maniobra actuales tienen un sistema d'información d'errores, qu'en casu d'avería amuesen nuna pantalla'l códigu d'error de tala forma que el mecánicu del ascensor sepa cuál foi'l motivu de que l'ascensor detúvose.

Un ascensor cunta con múltiples dispositivos de seguridá pa evitar cualquier riesgu d'accidentes y en cuanto cualquier dispositivu falla l'ascensor queda automáticamente deteníu. Cualquier elevador por antiguu que seya tien contactos en: les puertes esteriores, puertes de cabina, contautu de frayatu de cables (anguaño yá nun se monten), de disparu de polea del llendador cimeru, d'afloxamientu de cable en polea de llendador inferior, de acuñamiento en cabina, etc. En cuanto cualesquier d'estos contactos falle, l'ascensor va parase indicando'l contautu o dispositivu que falló.

Dispositivos de seguridá

La seguridá del sistema ye un elementu clave nos ascensores. Pa maximizar la seguridá empleguen dellos dispositivos específicos:

Enclavamiento electromecánicu de les puertes

Nel accesu a los pisos, que fai imposible l'apertura de toles puertes d'accesu sacante la del pisu en que se topa detenida la cabina.

Toles peslleres, una en cada rellanu, tienen un fleje o un brazu con una ruedita, qu'al ser primíu dexa'l destrabe de la puerta, y solo cuando ta mecánicamente trabada por aciu el gabitu de doble uña, queda habilitada la parte llétrica que dexa'l movimientu del ascensor. Hai dos tipos de mecanismos que dexen abrir les puertes esteriores cuando la cabina llega a planta. Nos ascensores antiguos hai un elementu llamáu electroleva, que ye l'encargáu de primir el fleje de la puerta del pisu de destín. Esta electroleva ye retráctil, esto ye, viaxa cola cabina retraído pa nun primir los flejes de cada pisu pol que va pasando (lo que dexaría l'apertura de caúna de les puertes y la detención del ascensor), polo que solo cuando'l control de maniobres indíca-y por aciu una señal llétrica que la cabina atópase na parada pertinente, la electroleva espándese y remana el fleje de la puerta correspondiente. El procesu inversu dase cuando l'ascensor ye riquíu dende otru sitiu: la electroleva se retrae antes de la partida y solo espándese al llegar a él. Nos ascensores modernos hai otru tipu de mecanismos. Si les puertes esteriores son automátiques, ye dicir abrir por sigo mesmes, una de les fueyes de cabina lleva instaláu un patín retráctil qu'abre la puerta esterior coles mesmes qu'abre la interior de la cabina. Si les puertes esteriores son manuales o semi-automátiques (abrir la persona que va entrar nel ascensor y ciérrense soles), les puertes de cabina incorporen un patín qu'emburria la polea de la pesllera pa dexar abrir la puerta esterior.

Paracaíes de frayatu o desequilibriu de cables de tracción (a. electro-dinámicos)

Esisten instantáneos y tamién progresivos, p'ascensores d'alta y media velocidá. Consiste nun sistema de palanques que'l so movimientu remana unes cuñas o rodiellos que s'atopen nuna caxa xunto a les guíes (caxa de cuñas). Cuando se da la cayida de la cabina o devasa la velocidá nominal , les guíes son taragañaes poles cuñas o rodiellos y produzse la detención de la cabina.

Llendador de velocidá (a. electro-dinámicos) (gobernador de velocidá)

Componer dos polees: una instalada nel cuartu de máquines y otra alliniada verticalmente cola primera no fondero del buecu. Al traviés de dambes pasa un cable d'aceru que los sos estremos vencéyense, unu a un puntu fixu del bastidor de la cabina, y otru a un sistema de palanques que'l so estremu atópase na parte cimera del bastidor. El cable acompaña a la cabina en tou momentu y ye absolutamente independiente de los cables de tracción, esto ye, nun intervién na suxeción de la cabina y el contrapesu. Na polea cimera del llendador produz la detención sópita del cable cuando la velocidá de dicha polea (y por tanto la de la cabina) supera'l 25% de la velocidá nominal. El cable llendador activa'l sistema de palanques, llamáu paracaíes. Coles mesmes incorpora un contautu llétricu tantu nel mecanismu de acuñamiento de la cabina como na polea cimera que corta la serie principal pa evitar que'l motor siga funcionando una vegada que la cabina quedó "clavada" a les guíes por aciu el mecanismu de acuñamiento. Esti mecanismu foi patentáu por Rubén Lorenzo Curiel en 1853.

Finales de carrera

Atayen l'alimentación cuando la cabina degola los estremos n'ascensu o en descensu.

Dispositivu de parada d'emerxencia

Ataya la maniobra, corta l'alimentación del grupu tractor y actúa el frenu. Dexa la detención del ascensor dexando ensin efeutu los mandos de cabina y pisos. De normal dexa baxar la cabina a la parada más baxa. Si referímonos al STOP o PARADA de normal tien de dexar parar la cabina na parada siguiente tantu escontra riba como embaxo. Esti sistema d'emerxencia tamién puede denominase "Rescata-matic". N'ascensores antiguos, la pulsación del botón de PARADA o STOP, producía una detención instantánea de la cabina, pudiendo'l viaxeru quedar atrapáu ente dos pisos ensin posibilidá de salida. Nos modelos actuales, esti botón dexó d'esistir nos tableros de cabina, quedando namái'l botón d'alarma como dispositivu d'emerxencia en manes del usuariu.

=== Timbre d'alarma Por que la utilicen los pasaxeros en casu d'emerxencia. N'ocasiones ta conectáu a una llinia de teléfonu dende la que puede solicitase asistencia en casu de quedar atrapáu.

• Funcionamientu: Cuando se produz una corte de suministru llétricu, enciéndese automáticamente l'allumáu de socorru nel interior de la cabina, l'alarma electrónica continua en disposición de funcionamientu por cuenta de la so propia alimentación con acumuladores. Cuando se restablez el suministru, apágase l'allumáu de socorru y l'equipu empecipia'l so recarga automáticamente.

Lluz d'emerxencia

Alluma la cabina en casu de que l'allumáu normal seya atayáu.

Tien De esistir una fonte de socorru, de recarga automática que seya capaz d'alimentar siquier una llámpara d'un vatiu mientres una hora, nel casu d'interrupción de la corriente d'alimentación del allumáu normal. L'allumáu d'emerxencia tien de conectase automáticamente desque falle'l suministru del allumáu normal.

Sistema de pesacargas

Nos ascensores modernos suel instalase un dispositivu llamáu pesacargas. La función d'esti elementu ye evitar que l'ascensor mueva más pesu del máximu dexáu, evitando asina la gastadura escesiva del grupu tractor y los frenos. Hai dellos tipos de sistema de pesacargas y anguaño toos ellos son dixitales, polo que tienen una exactitú bastante elevada.

N'ascensores antiguos a los que quiera afaese un sistema de pesacargas, suelse emplegar un mecanismu que consta d'unos sensores que s'afaen nos cables de tracción y una centralita que recueye la información dada polos sensores. Esta centralita ta coneutada de la mesma a la caxa de revisión del ascensor, polo que'l cuadru de maniobra sabe en cada momentu si l'ascensor tien más pesu del dexáu.

Nos ascensores nuevos, el sistema ye paecíu, pero los sensores asitiar ente'l suelu de la cabina y el xasis, dexando una exactitú inda mayor.

Los cuadros de maniobra tienen 3 estaos distintos no qu'al pesacargas refierse:

• Normal: La cabina tien menos pesu del máximu dexáu, polo que tolos sistemes van funcionar de normal.
• Completu: L'ascensor llegó al pesu máximu dexáu, polo que'l cuadru de maniobra va dexar a la cabina faer el viaxe programáu, pero nun va dexar que naide más ente na cabina hasta que nun baxe unu de los pasaxeros o carga. En casu d'ascensores con maniobra selectiva (l'ascensor va recoyendo pasaxeros según xuba o baxe), nun va parar en nenguna planta hasta que l'estáu del pesacargas vuelva ser normal, esto ye, hasta que dalguna persona o carga sala de la cabina.
• Escesu de carga: L'ascensor nun va dexar nengún viaxe hasta que dalguna persona o dalgún bultu sala de la cabina. Nesti casu suel haber una indicación lluminoso y sonoro qu'indica l'estáu d'escesu de carga. Les puertes nun se van cerrar y l'ascensor nun se va mover hasta que vuelva al estáu normal.

Mecanismos

La construcción y carauterística de los grupos tractores y de los motores con qu'estos van forníos, varien según seya la velocidá nominal del ascensor y del serviciu que tienen d'emprestar.

Ascensor de tracción llétrica

Llámase-y asina al sistema en suspensión compuestu per un sitiu por una cabina, y pol otru por un contrapesu, a los cualos dáse-yos un movimientu vertical por aciu un motor llétricu. Tou ello funciona con un sistema de guíes verticales y consta d'elementos de seguridá como l'amortiguador asitiáu nel foso (parte inferior del buecu del ascensor) y un llendador de velocidá mecánicu, que detecta l'escesu de velocidá de la cabina p'activar el sistema de paracaíes, que automáticamente detién l'ascensor nel casu de qu'esto asoceda.

L'ascensor llétricu ye'l más común pa tresporte de persones a baxa y alta velocidá (cimera a 0,8 m/s), elevadores con alta esixencia de confort (hospitales, hoteles) o elevadores que sirven más de 6 pisos.

Una velocidá

Los grupos tractores con motores d'una velocidá solo utilícense p'ascensores de velocidaes non mayores de 0,7 m/s. Polo xeneral, instalar n'ascensores de viviendes de 300 kg o 4 persones de carga máxima.

El so nivel de parada ye bien imprecisu y varia enforma cola carga, inclusive ye distintu en xubida como en baxada. En munchos países ta prohibida la so instalación pa nuevos ascensores pola so falta de precisión na parada.

Dos velocidaes

Los grupos tractores de dos velocidaes tienen motores trifásicos de polos conmutables, que funcionen a velocidá rápida y otra lenta según la conexón de los polos. D'esta manera llograr con una velocidá de nivelación baxa un frenáu col mínimu d'error (aproximao 10 mm d'error) y un viaxe más alcontradizu.

Estos grupos tractores anguaño tán siendo retiraos, yá que peracaben demasiada enerxía y son daqué ruidosos.

Variación de frecuencia

L'aceleración na arrancada y la desaceleración primero qu'actúe el frenu llevar a cabu por aciu un variador de frecuencia acopláu al cuadru de maniobra. El frenu actúa cuando l'ascensor ta práuticamente paráu y consíguese asina una nivelación y un confort que superen inclusive los del sistema de dos velocidaes .

Ascensor hidráulicu o oleodinámico

Nos ascensores hidráulicos el accionamiento llograr por aciu una bomba, acoplada a un motor llétricu, qu'inyecta aceite a presión, por unes válvules de maniobra y seguridá, dende un depósitu a un cilindru, que'l so pistón sostién y emburria la cabina, pa xubir. Nel descensu déxase balerar el pistón del aceite por aciu una válvula con gran perda de carga por que se faiga selemente. D'esta miente l'ascensor oleodinámico solamente consume enerxía nel ascensu. Otra manera, la enerxía consumida nel ascensu ye cuatro veces cimeru a la que consume l'ascensor electro-mecánicu, polo que el resultáu ye que, por permediu, peracaben más o menos el doble qu'estos. Esti tipu d'ascensor, nun tien contrapesu.

El grupu impulsor realiza les funciones del grupu tractor de los ascensores llétricos, y el cilindru col so pistón la conversión de la enerxía del motor en movimientu.

El fluyíu utilizáu como tresmisor del movimientu funciona en circuitu abiertu, polo que la instalación precisa un depósitu d'aceite. La maquinaria y depósitu d'esti tipu d'ascensor pueden agospiase en cualquier llugar, asitiáu a una distancia d'hasta 12 metros del buecu del mesmu, colo cual dexa más posibilidaes pa instalar esti ascensor n'allugamientos con llimitación d'espaciu.

Son los más seguros, más lentos y los que más enerxía peracaben, anque son los más indicaos pa instalar n'edificios ensin ascensor.

Ascensor ensin cuartu de máquines

Anguaño tase xeneralizando l'ascensor llétricu ensin cuartu de máquines o MRL (Machine Room Less). Les ventayes dende'l puntu de vista arquiteutónicu son clares: el volume ocupáu pola sala de máquines d'una execución tradicional sume, aforrando los costos de la tradicional sala de máquines, pudiendo ser aprovechada pa otros fines o faciendo posible que pueda llegase col ascensor hasta la terraza o planta más alta onde enantes s'asitiaba la sala de máquines. Nesti tipu d'ascensores suélense utilizar motores gearless d'imanes permanentes, remanaos por aciu una maniobra con control por variador de frecuencia, asitiaos na parte cimera del buecu sobre una bancada direutamente afitada a les guíes, que tán fondiaes a cada forxáu. Con ello, les cargues son tresferíes al foso en llugar de tresmitise a les parés del buecu, evitando asina vibraciones y molesties a les viviendes axacentes.

Ascensores Twin (ximielgos)

La empresa alemana ThyssenKrupp Elevator ye'l primer fabricante d'ascensores n'inventar y enllantar un sistema de dos cabines viaxando independientemente nun mesmu buecu d'ascensor. Gracies a un estraordinariu trabayu d'inxeniería y un avanzáu sistema de control, con un conceutu d'alta seguridá, ye posible qu'operen los dos cabines de forma independiente, creándose inmensos beneficios potenciales pal so usu en nueves instalaciones y en modernizaciones d'edificios.

El corazón del sistema ye un control de seleición de destín, capaz d'asignar de manera intelixente a cada ascensor les llamaes de los distintos pisos. Cuando un usuariu llama a un ascensor dende'l pasiellu, primero que'l pasaxeru ente ellí, recueye la información de la planta na que ta y a la que se dirixe, y asígna-y l'elevador más fayadizu pal so trayeutu.

La principal ventaya d'esti sistema, ye qu'amonta la capacidá de tresporte de los ascensores del edificiu, utilizando un menor volume de construcción y d'espaciu.

Algoritmos de maniobres

Pa llograr un funcionamientu más eficaz, los sistemes d'ascensores más modernos tienen una memoria qu'almacena los pidíos de llamada y atender priorizando los pidimientos que tán en direición al coche, según distintos algoritmos de funcionamientu:

Coleutiva descendente

Les botoneras asitiaes nos pasiellos de los pisos tienen un solu botón.

En xubida: L'ascensor va deteniéndose en tolos pisos marcaos dende la cabina, pero nun atiende nenguna llamada de pisu, salvo la del pisu más altu percima del postreru rexistráu polos pasaxeros. Una vegada llegada la cabina al postreru trío que la so llamada fuera rexistrada, y pasáu un tiempu ensin nuevos pidíos, l'ascensor camuda de direición.

En baxada: L'ascensor va deteniéndose en tolos pisos rexistraos na cabina y tamién atiende los pidíos de llamada de los pisos, que supón son de baxada, hasta llegar al pisu inferior que tenga un pidíu d'atención. En casu de que l'ascensor disponga de dispositivu pesacargas l'elevador nun va parar nes plantes entemedies si la cabina tien la carga completa.

Coleutiva ascendente-descendente

Les botoneras asitiaes nos pasiellos de los pisos tienen dos botones: unu pa pidíos de xubida y otru pa baxada.

En xubida: L'ascensor va deteniéndose en tolos pisos marcaos dende la cabina y tamién nos pidíos de pisu marcaos como xubida, pero non los de baxada. Al llegar al pisu más altu percima del postreru rexistráu polos pasaxeros o dende los rellanos, y pasáu un tiempu ensin nuevos pidíos, l'ascensor camuda de direición.

En baxada: L'ascensor va deteniéndose en tolos pisos rexistraos na cabina y tamién atiende los pidíos de llamada de los pisos en baxada pero non los de xubida, hasta llegar al pisu inferior que tenga un pidíu d'atención.

Sistema de Coordinación

Los modernos ascensores disponen d'avanzaos sistemes d'intelixencia artificial con algoritmos lóxicos que maximizan el rendimientu de los equipos coordinando les operaciones de cada unu, pa llograr acelerar l'atención de llamaes y aumentar la capacidá de tresporte.

Esta manera de funcionamientu, llamáu en batería, llogra una máxima eficiencia por aciu índices que calculen delles vegaes per segundu les circunstancies de funcionamientu en que se topa cada equipu, decidiendo cuál de toos tien una situación más ventaxosa frente al conxuntu p'atender el pidíu de llamada.

Los equipos d'última xeneración empleguen un microprocesador especialmente pa realizar la xera de coordinación, por cuenta de la gran cantidá de variables y datos en tiempu real que tienen en cuenta los complexos algoritmos.

Cómo se frena un elevador en casu d'accidente

En teoría un cuerpu que cayera de 443 m d'altor bastiar a una velocidá de 320 km/h. Pero esos ascensores tán dotaos de mecanismos de seguridá.

El perfeccionamiento de los ascensores modernos tuvo los sos oríxenes en 1854, cuando l'inxenieru estauxunidense Elisha Graves Otis instaló'l primer mecanismu de seguridá nun elevador de carga, na esposición del Palaciu de Cristal en New York. Antes, los elevadores d'esi tipu yeren bien inseguros: los sos cables romper con frecuencia y, n'ocasiones producíen accidentes mortales.

Con ciertu espíritu teatral, Otis fixo una demostración del so elevador: xubir nél, xunto con caxes, barriles y demás cargues; depués ordenó que cortaren el cable. Nos montacargas anteriores, esto fuera mortal. Pero'l mecanismu de seguridá funcionó y l'elevador detúvose darréu.

¿El secretu de Otis? Un reciu muelle fitu na parte cimera de la plataforma del elevador. Al xubir la plataforma, el muelle arquiábase y los sos estremos nun teníen contactos colos rieles guía qu'había en cada llau. Pero al cortar el cable, el muelle recuperaba la so forma y los sos estremos trabar nos rieles evitando asina l'esbarrumbe. En 1857, Otis instaló'l primer elevador de pasaxeros, nun edificiu de cinco pisos de Broadway, New York. La invención del elevador de seguridá foi un factor decisivu na apaición de los rascacielos. Antes los edificios yeren d'un máximu de seis pisos, una y bones la xente oponer a xubir demasiaes escaleres, polo agotador. L'elevador de pasaxeros y les téuniques de construcción con estructures de fierro, apurrieron los medios pa les edificaciones de gran altor.

Los ascensores modernos nun difieren n'esencia del modelu Otis. Consisten nuna cabina que se iza, por aciu cables d'aceru, por dos rieles guía, y cunten amás con un mecanismu de seguridá que torga l'esbarrumbe. Los cables salen de la cabina y van hasta una polea asitiada na parte cimera del cubu del elevador, y que ye remanada por un motor. Los cables baxen pola fuercia d'un contrapesu que cuerre por rieles guía.

Llendador de velocidá

Un componente clave de la proteición ye'l llendador de velocidá, que ta xuníu per mediu d'un cable al dispositivu de seguridá montáu debaxo de la cabina del elevador.

El llendador sirvir de la velocidá, cuando algama una velocidá cimera a la velocidá nominal del elevador esti dispositivu se enclava de la mesma y per mediu del resfregón jala al cable y esti activa al sistema de paracaíes montáu na parte inferior de la cabina, momentos primero que s'enclave'l llendador de velocidá actívase un contautu llétricu lo cual manda una señal al control pa detener l'equipu llétricamente, en casu de que nun funcionar esti contautu actívase'l llendador de velocidá, entós tenemos dos formes de detener l'elevador una ye mecánica per mediu del paracaíes y otru ye llétricu per mediu de los contactos llétricos. El primeru en remanase ye'l contautu llétricu si nun funcionar detiense mecánicamente.

Regulador de movimientu del ascensor d'exa

L'ascensor cunta con una exa de tran, o bien víes reforzaes de tran les cualos eviten que la caxa salar de la so exa, brindando mayor seguridá y menos esfuerciu d'arreglu a los operarios de dellos ascensores. El tran ye un elementu de metal o fierro reforzáu en titaniu o los mesmos elementos excentes de metal o fierro.

Si la cabina sigue acelerándose, el regulador tira con fuercia del so cable, y este activa'l mecanismu de seguridá. En dellos mecanismos especiales utilícense rodiellos o lleves de cantos dentaos, que se calcen nos rieles guía y detienen la cabina. Otros usen cuñas similares a les zapates del frenu de los automóviles. Como tal l'elevador ye un mediu de tresporte seguru qu'evita la fatiga y les molesties qu'implica'l fechu de xubir y baxar escaleres anguaño, esti tamién ye un mediu bien favorable pal usu de persones con discapacidaes físiques.

Normativa

España

N'España, los ascensores tán regulaos pol Real Decreto 2291/1985, de 8 de payares, pol que s'aprueba'l Reglamentu d'Aparatos d'Elevación y Mantención de los mesmos. Nél hanse dixebráu les normes de calter xeneral d'aquelles otres puramente téuniques más afeutaes pol progresu previsible, que tán recoyíes nes Instrucciones Téuniques Complementaries (ITC).

A partir del 1 de setiembre de 2017, entren a valir les normes EN 81-20 y En 81-50 muncho más actualizaes y completes, anulando asina la normativa anterior.

Ver tamién

• Cabrestante
• Escalera mecánica
• Pasiellu rodante
• Salvaescaleras

Enllaces esternos

• Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Ascensor.
• Legislación y normativa sobre ascensores Archiváu 2016-06-24 en Wayback Machine

• Datos: Q132911
• Multimedia: Elevators