Australia Meridional
Australia Meridional (n'inglés: South Australia) ye unu de los seis estaos que, xunto colos dos territorios continentales y los seis insulares, conformen la Mancomunidá d'Australia. La so capital y ciudá más poblada ye Adelaide, conocida como La ciudá de les ilesies. Ta allugáu al sur del país, llindando al norte col Territoriu del Norte, al nordeste con Queensland, al este con Nueva Gales del Sur, al sureste con Victoria, al sur cola Gran Badea Australiana y los golfos Spencer y Saint Vicent (océanu Índicu), y al oeste con Australia Occidental. Con 983 482 km² ye'l cuartu estáu o territoriu más estensu, por detrás d'Australia Occidental, Queensland y el Territoriu del Norte.
La mayoría de la población mora en Adelaide, cola mayoría de la población restante distribuyida nes árees fértiles a lo llargo de la mariña sureste y na ribera del ríu Murray.
L'orixe d'Australia Meridional ye singular na historia del país yá que foi una provincia británica de llibre colonización. La colonización oficial empezó'l 28 d'avientu de 1836 cuando se declaró l'estáu nel The Old Gum Tree pol gobernador Hindmarsh. La manera de colonizar esta parte d'Australia fíxose siguiendo una teoría d'Edward Gibbon Wakefield que más tarde foi utilizada pa colonizar Nueva Zelanda. L'oxetivu yera establecer la provincia como un centru de civilización pa inmigrantes llibres, tendría llibertaes civiles y tolerancia relixosa. Anque la so hestoria viose marcada por dificultaes económiques, Australia Meridional permaneció siendo un estáu con innovación política y con una vida cultural vibrante. Anguaño, l'estáu ye conocíu como l'estáu festivu y del bon vinu.
La economía del estáu centrar nel sector primariu especialmente na agricultura, la industria, la industria minero y el sector financieru crecieron significativamente.
Historia
editarEl primer avistamiento de la mariña d'Australia Meridional per parte de viaxeros europeos foi en 1627 cuando la nave holandesa Gulden Zeepaert, esaminó la mariña. François Thijssen llamó al so descubrimientu como la tierra de Pieter Nuyts». La mariña foi cartografiado per primer vegada pol británicu Matthew Flinders y Nicolas Baudin en 1802. Baudin, líder de la espedición francesa conocida como espedición Baudin (1800-04) referir a esti territoriu como «Terre Napoléon».
En 1834, el parllamentu británicu aprobó'l Acta d'Australia Meridional, qu'habilitó l'establecimientu de la provincia d'Australia Meridional. L'acta promulgada estableció que se dotaría a la colonia con 802,511 quilómetros cuadraos y que taría llibre de convictos. El plan de la colonia yera la encarnación ideal de les meyores virtúes de les sociedá británica, estos ye, ensin dicriminación relixosa y ensin colonos ensin emplegu.
La colonización establecer en Kingscote en Kangaroo Island, hasta que s'escoyó'l llugar oficial pa la colonia nel llugar nel que s'atopa anguaño Adelaide. Los primeru inmigrantes llegaron a la badea de Holdfast (cerca de Glenelg) en payares de 1836 y la colonia foi proclamada'l 28 d'avientu de 1836, anguaño conozse a esi día nel estáu como'l Día de la Proclamación. Australia Meridional ye l'únicu estáu australianu que foi colonizáu por colonos llibres (ensin cargues penaltis).
La bandera d'Australia Meridional adoptóse'l 13 de xineru de 1904. La divisa del estáu créese que foi diseñada por Roberto Craig de la Escuela d'Artes de Adelaide.
Xeografía
editar
Los terrenes del estáu son estensiones de tierra greba y semiárida con dellos terrenes de monte baxu ente les que destaquen Mt Lofty-Montes Flinders que ye un sistema montascosu que s'estiende unos 800 kilometres dende Cabu Jervis hasta'l norte del Llagu Torrens. El puntu más altu nel estáu nun ta nestes estensiones, sinón que'l Monte Woodroffe de 1.435 m atopar nos montes Musgrave nel estremu noroeste del l'estáu.La parte oeste del estáu ta práuticamente despoblada.
Les esportaciones principales del estáu son de trigu, vinu y llana. Más de la metá de la producción de los vinos d'Australia son producíes n'Australia Meridional.
Australia Meridional colinda con cada unu de los otros estaos y territorios australianos a esceición del Territoriu de la Capital Australiana (ACT, Canberra) y Tasmania. El Territoriu del Norte foi nun principiu el Territoriu del Norte d'Australia Meridional, aportando a un territoriu independiente en 1911.
Clima
editarLa mariña d'Australia Meridional ta flanqueada pol Océanu Índicu. Les sos temperatures medies bazcuyen ente los 29°C de xineru y los 15 °C en xunetu. Les temperatures diurnes en delles partes del estáu en xineru y febreru pueden xubir hasta los 48 °C.
Temperatura rexistrada más alta: 50.7 °C (123.3 °F), Oodnadatta, 2 de xineru de 1960 (La temperatura más alto enxamás rexistrada en toa Australia).
Temperatura rexistrada más baxa: -8.2 °C (17.2 °F), Yongala, 20 de xunetu de 1976.[1]
|
Rexones: |
Islles: |
Llagos: |
Ríos: |
Economía
editar
La industria xuega un papel bien importante na economía d'Australia Meridional, xenerando aproximao'l 15 % de la riqueza del estáu y teniendo muncha importancia na esportación. Esta industria produz automóviles, melecines, y teunoloxía de defensa.La economía d'Australia Meridional sofítase más que la de nengún otru estáu na esportación. Les ganancies pola esportación tán tienen un valor de 10000 millones de dólares australianos y crecieron un 8.8% de 2002 a 2003.
El desarrollu económicu del sur d'Australia retrasóse comparáu col restu d'Australia mientres un ciertu tiempu (crecedera económica del 2.1% mientres 2002), pero la economía paez ameyorar (4.3% mientres 2003).
La economía d'Australia Meridional componer de la siguiente forma:
- Servicios - 66.7%
- Industría - 14.2%
- Agricultura y pesca - 4.5%
- Minería - 2.2%
- Otres - 10.7%
Gobierno
editarAustralia Meridional ye una monarquía constitucional, una y bones los estaos y territorios australianos formen la Mancomunidá d'Australia (Commonwealth of Australia), siendo la cabeza del estáu ye la Reina d'Australia. Tien un parllamentu con dos cámares: la Casa de l'Asamblea (House of Assembly, cámara baxa) y un Conseyu Llexislativu (Legislative Council, cámara alta), con eleiciones llexislatives que se celebren cada cuatro años. El Primer Ministru (Premier) actual d'Australia Meridional ye Steven Marshall, del Partíu Lliberal d'Australia (Lliberal Party of Australia).
Primeramente'l Gobernador d'Australia Meridional (el primer Gobernador foi John Hindmarsh) tenía un poder total que derivaba de la Patente del Gobiernu Imperial de creación de la colonia. El Gobernador namái tenía que xustificase ante la Ofinica Colonial Británica, polo que la democracia nun esistía na colonia. Crear en 1843 un cuerpu p'aconseyar al Gobernador sobre l'alministración d'Australia Meridional, a esti brazu alministrativu denominóse-y Conseyu Llexislativu. El Conseyu Llexislativu taba formáu por 3 representantes del Gobiernu Británicu y de 4 colonos escoyíos pol gobernador. El Gobernador caltenía un poder executivu absolutu.
En 1851, el Parllamentu Imperial decretó l'Acta de Gobiernu de les Colonies Australianes que dexaba la eleición de representantes a cada unu de los Conseyos Llexislativos Coloniales y l'esbozu d'una Constitución. Más tarde esi añu los colonos varones sanos pudieron votar por 16 miembros d'un total de 24 escaños que tenía'l Conseyu Llexislativu (8 de los miembros del conseyu llexislativu siguíen siendo nomaos pol Gobernador). El llabor principal d'esti cuerpu foi la creación del borrador d'una Constitución p'Australia Meridional. El conseyu llexislativu creó'l borrador más democráticu que se viera hasta'l momentu en tol Imperiu Británicu y por casu otorgaba'l sufraxu masculín.
Creóse'l Parllamentu d'Australia Meridional y les dos cases del Parllamentu (de les que se faló antes). Per primer vegada na colonia, el poder executivo foi elegdo pol pueblu y la colonia utilizó'l sistema Westminster, onde'l gobiernu ye'l partíu o coalición con más voto pero onde al Líder de la oposición asígnase-y un papel fuerte como presidente del "Shadow Gabinet" (gobiernu na solombra). En 1894, Australia Meridional foi la primer colonia australiana en dexar el sufraxu femenín y el so parllamentu foi unu de los primeros en dexar a la muyer ser miembru electu del mesmu. Australia Meridional foi unu de los miembros orixinales na creación de la Commonwealth d'Australia'l 1 de xineru de 1901.
Educación
editarLa Educación ye obligatoria pa tolos menores de 16 años, sicasí la mayoría de los estudiantes permanecen nel colexu hasta que rematen los estudios que-yos acrediten el títulu SACE (South Australian Certificate of Education, Certificáu d'Educación d'Australia Meridional)
Dende'l 1 de xineru de 2009 la educación obligatoria va ampliase un añu más.
Esisten tres universidaes n'Australia Meridional: La Universidá de Adelaide (University of Adelaide), La Universidá Flinders (Flinders University) y la Universidá d'Australia Meridional (University of South Australia). Toes tienen la so sede en Adelaide, anque la Universidá d'Australia Meridional tien campus en Whyalla y en Mount Gambier.
Esisten escueles de formación profesional en tol estáu.
Deporte
editarNun hai dulda de que'l deporte que más entusiasmu ya interés concita ente los australianos meridionales ye'l Fútbol Australianu. Aproximao'l 2,2% de los habitantes del estáu mayores de 18 años participen n'equipos de fútbol australianu. Australia Meridional tien 2 equipos na AFL (Australian Football League, Lliga de Fútbol Australianu) Los Adelaide Crows (Los Cuervos de Adelaide) y Port Adelaide Power. Los Adelaide Crows tienen 50.000 socios que son más que cualesquier de los otru 15 equipos de la lliga.
El cricket cunta tamién con adeptos. El fútbol y el baloncestu tienen tamién cierta popularidá.
Referencies
editar- ↑ «Rainfall and Temperature Records: National». Bureau of Meteorology (Australia). Consultáu'l 8 d'avientu de 2009.
Enllaces esternos
editar
Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Australia Meridional.
Datos: Q35715- Multimedia: South Australia
