Idioma birmanu

L'idioma birmanu (birmanu lliterariu: mranma ca.ka: AFI: [mjəmàza̰gá]; birmanu coloquial: ó ba.ma ca.ka: AFI: [bəmaza̰gá]) ye la llingua oficial de Birmania. Trátase d'una llingua perteneciente a la familia sino-tibetana, y escríbese col alfabetu birmanu, deriváu de la escritura pyu, que derivó de la escritura brahmi. El birmanu ye llingua materna de les etnies bama, arakanesa (en birmanu, sistema de treslliteración MLC ra. hkuing, AFI: [jəkʰàɪN], n'inglés rakhine), con llixeres variantes nel so vocabulariu, y otros subgrupos rellacionaos colos bama.

Birmanu / /
Faláu en	Birmania Tailandia Bangladex Malasia Estaos Xuníos Reinu Xuníu Australia Laos Singapur
Falantes	42 millones
Puestu	29ᵘ (Ethnologue 1996)
Familia	Sino-tibetanu Tibetanu-birmanu Lolo-birmanu Birmanu
Alfabetu	Birmanu
Estatus oficial
Oficial en	Birmania
Reguláu por	Myanmar Language Commission (MLC)
Códigos
ISO 639-1	`my`
ISO 639-2	`bur (B), mya (T)`
ISO 639-3	`mya`
Estensión del birmanu

El birmanu ye, como'l chinu y el tibetanu, una llingua analítica y tonal. L'alfabetu derivar del antiguu nagari emplegáu nos testos budistes pali. La escritura, d'orixe indostánicu, nun correspuende a la fonética birmana y esisten lletres mudes. Los calteres d'esta escritura 'compónense principalmente de círculos y fragmentos de círculu'. Escribir d'esquierda a derecha y les pallabres tán xuníes ente sigo, nun esisten apenes puntos. Siguiendo la tradición india, les lletres consonantes estremar en guturales, palatales, sibilantes, dentales y llabiales; cada grupu entiende cinco lletres. Esisten tres acentos tonales, ye dicir que como en chinu, una pallabra escrita de la mesma forma camuda de sentíu según l'acentu tonal que lleve. El verbu va siempres a la fin de la frase; el birmanu nun ye una llingua con flexones, polo que los prefixos y sufixos, so forma de partícules, son los que modifiquen les pallabres y dan-yos l'aspeutu verbal, el xéneru y el númberu.

Los primeros exemplos d'escritura birmano apaecen nel sieglu IX, como exemplu la inscripción de Rajakumar, o Myazedi, de Birmania central fechada en 1113; esta inscripción recueye la ufrienda d'un Buda d'oru en cuatro llingües: pali, mon, pyu y birmanu. Pa finales del sieglu XII el birmanu ye la principal llingua de les inscripciones.

Referencies

Enllaces esternos

Consulta la edición de Wikipedia n'idioma birmanu.

Esplicación del alfabetu

El conteníu d'esti artículu incorpora material de la Gran Enciclopedia Rialp que por aciu d'una autorización dexó amestar conteníos y espublizalos so llicencia GFDL. L'autorización foi revocada n'abril de 2008, asina que nun se debe añader más conteníu d'esta enciclopedia.