Cabu Juby
El cabu Juby (árabe: رأس جوبي, Rā's Ŷubī) ye un cabu alcontráu nel noroeste de la mariña atlántica d'África, al sur de Marruecos, cerca de la frontera col Sáḥara Occidental, xusto frente a les islles Canaries.
| Cabu Juby | |
|---|---|
 | |
| Situación | |
| Monarquía constitucional |  Marruecos |
Region of Western Sahara (en)  | El Aaiún-Saguía el-Hamra (es) |
| Tipu | cabu |
| Asitiáu en | Océanu Atlánticu |
| Coordenaes | 27°56′52″N 12°55′24″W / 27.947777777778°N 12.923333333333°O |
  Cabu Juby Cabu Juby (Marruecos) | |
| Datos | |
 | |
Cabu Juby ye tamién el nome col que se conocía históricamente la zona xeográfica próxima al cabu y el nome que se-y dio en 1912 a una área asitiada ente'l Sáḥara español y el sur del ríu Draa, que pasó a ser un protectoráu d'España.
Historia editar
Nel tratáu de paz robláu'l 28 de mayu de 1767, Mohámmed ben Abdel·lah, sultán de Marruecos, nun garantizaba al rei Carlos III la seguridá de los pescadores españoles nes costes al sur d'Agadir o del ríu Nun, al reconocer que nun tenía la soberanía sobre les tribus Tekna d'eses tierres (art. 18 del tratáu).[1][2]
El 1 de marzu de 1799 Sulaymán de Marruecos robló un alcuerdu con Carlos IV nel que reconocía que les rexones de Saguia el Hamra y Cabu Juby nun formaben parte de los sos dominios (art. 22).[1][2]
En 1879, la británica Compañía del África Noroccidental estableció equí un puestu al que bautizaron como Port Victoria. El 26 de marzu de 1888, soldaos marroquinos atacaron el puestu, matando al direutor de la fábrica y dexando dos mancaos de gravedá.[3] En 1895 la empresa foi vendida al sultán de Marruecos.
En 1912, España axustó con Francia (que controlaba efeutivamente los asuntos rellacionaos con Marruecos nesa dómina) pa consiguir concesiones na zona sur de Marruecos con cuenta de añader a los dominios d'El Sáḥara español. Según esti tratáu, la zona asitiada al sur del ríu Draa pasaba a ser un protectoráu d'España, de forma qu'anque esti territoriu nun taba sol control direutu del sultán de Marruecos, vencer a Marruecos una vegada que rematara'l protectoráu. Arrampuñábase asina al Sáḥara Occidental una parte del so territoriu y de la so población, lo que sería denunciáu polos nacionalistes saḥarianos nos entamos del so movimientu. Vease carta de Mohamed Basiri al Gobernador Xeneral d'El Sáḥara (1970).
Sicasí, nun foi hasta'l 29 de xunetu de 1916 que'l gobernador de Río de Oro, el capitán Francisco Bens, ocupó oficialmente'l Cabu Juby. L'allugamientu foi usáu fundamentalmente como escala de vuelos dedicaos al corréu aereu.
-ast.svg)
El territoriu del Cabu Juby, oficialmente llamáu Protectoráu Sur de Marruecos, taba asitiáu ente'l paralelu 27º40' y el ríu Draa, tenía una superficie d'unos 32 875 km²,[4] y una población d'unos diez mil habitantes, fundamentalmente bereberes. La llocalidá principal yera Villa Bens, conocida anguaño como Tarfaya.
Dende 1946, el Cabu Juby perteneció al África Occidental Española. Cuando Marruecos aportó a la independencia, en 1956, reclamó la retrocesión del Cabu Juby, suxetu llegalmente al tratáu de 1912 ente España y Francia pol que s'establecieron los protectoraos español y francés sobre Marruecos. Sicasí, nun foi hasta los alcuerdos de Angra de Cintra (2 d'abril de 1958), que punxeron extraoficialmente fin a los enfrentamientos ente España y tropes irregulares marroquines conocíos como Guerra d'Ifni, cuando se dexó oficialmente'l Cabu Juby a Marruecos. La rexón tamién ye conocida como la Franxa de Tarfaya.
Anguaño, el territoriu del Cabu Juby atópase partíu ente les provincies marroquines de L'Aaiún-Bojador-Saguia el Hamra y Guelmim-Esmara (les cualos inclúin tamién porciones d'El Sáḥara Occidental, anexonáu unilateralmente por Marruecos).
Referencies editar
- ↑ 1,0 1,1 Pedro Giménez d'Aragón Sierra. «Proyeutu Ibn Jaldun. VII. El colonialismu español nel s. XIX: África. 2. Chafarinas, Sidi Ifni y el Sáḥara.». Xunta d'Andalucía. Consultáu'l 15 de xunu de 2010.
- ↑ 2,0 2,1 Cesáreo Fernández Duro (8 de setiembre de 1877). Cautivo españoles en Cabo Blanco. La Ilustración Español y Americano nᵘXXXIII. p. 156. http://descargas.cervantesvirtual.com/servlet/SirveObras/13540066323026940700080/205169_0012.pdf. Consultáu'l 16 de xunu de 2010.
- ↑ José Fernández Bromón (15 de mayu de 1888). Suceso de Marruecos. La Ilustración Español y Americano nᵘXVIII. p. 307. http://descargas.cervantesvirtual.com/servlet/SirveObras/06925179933769228610046/205957_003.pdf. Consultáu'l 23 de xunetu de 2010.
- ↑ Institutu Nacional de Estadistica
Enllaces esternos editar
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Cabu Juby.
