Casa de Toledo
La Casa de Toledo o Casa d'Álvarez de Toledo[lower-alpha 1] ye un llinaxe de la nobleza española que tuvo los sos oríxenes nel sieglu xii nel Reinu de Castiella.
| Casa de Toledo | |
|---|---|
casa noble (es)  | |
.svg) | |
| Estáu | Reinu de Castiella, Corona de Castiella, Casa d'Austria y España |
 | |
Dellos de los sos miembros sobresalieron na hestoria d'España, especialmente los xefes de la Casa d'Alba, la que tamién ye posesora de la máxima dignidá de la nobleza por ser titular de la Grandor d'España de 1520, denomada Grandor inmemorial[2] o Grandor de primer Clase. Coles mesmes munchos de los títulos nobiliarios de los Álvarez de Toledo tienen adscripta el Grandor d'España.
Oríxenes
editarLos oríxenes d'esti llinaxe, de raigaños mozárabes,[3] remontar al sieglu xii. Petrus Iulianiz tamién conocíu como Pedro Illán y documentáu en 1125 confirmando un testamentu, ye'l primer miembru identificable d'esta familia, una de les más importantes de la ciudá de Toledo.[4] Tuvo a lo menos dos fíos, de madre desconocida, unu d'ellos llamáu Illán Pérez de San Román por ser propietariu de delles cases na parroquia de San Román.[5] Apaez delles vegaes na documentación d'esa dómina, empezando en 1137 cuando foi testigu d'una donación del rei Alfonsu VII de Lleón a la catedral de Toledo. Foi alvazil de la ciudá y como tal figura en documentos de 1155, 1161 y de 1163. Finó antes de xunetu de 1167.[5]
Illán Pérez tuvo dellos fíos, ente ellos Esteban Illán, que foi alcalde de Toledo y ye consideráu'l «verdaderu fundador del llinaxe».[6] Esteban Illán contraxo dos matrimonios, el primeru antes de 1185 con Gracia González, fía del alguacil Gonzalo Álvarez y la so esposa Orabona, de quien tuvo dellos fíos. La so segunda esposa foi Seri con quien tuvo una fía llamada Leocadia. Esteban finó'l 11 de payares de 1208 y recibió sepultura na parroquia de San Román.[6]
De la so primer esposa Esteban Illán foi padre de, ente otros, Juan Estébanez, quien apaez per última vegada na documentación el 31 d'avientu de 1248. Juan Estébanez foi alcalde de Toledo y casóse con María Salvadores.[7] Foi padre de cinco fíos, unu d'ellos foi Álvaro Ibáñez quien figura'l 24 d'agostu de 1269 como alcalde mayor de Toledo. Finó probablemente antes del 10 d'ochobre de 1272. La so esposa foi Sancha Gutiérrez, fía del alguacil Gutierre Fernández ibn Abdelmalic y doña Solí, fía del Illán Estébanez, poro, Sancha yera sobrina segunda del so home.[8][lower-alpha 2]
Álvaro Ibáñez y la so esposa Sancha Gutiérrez fueron padres de trés fíos: García, Juan y Fernando Álvarez de Toledo.[10] Juan y Fernando fueron executaos en 1289 por orde del rei Sancho IV de Castiella. Juan casóse con Juana Palomeque de quien tuvo un fíu, Garci Álvarez de Toledo, alcalde mayor de la ciudá, casáu con Mencía Téllez, fía de Tel García de Meneses, alguacil mayor de Toledo, y de María Gómez de Toledo.[10] Fueron padres de cinco fíos, ente ellos, García Álvarez de Toledo, maestre de la Orde de Santiago, I señor de Oropesa, y de Valdecorneja.[11]
Escudu y lema
editar
L'escudu d'armes de los Álvarez de Toledo ye un jaquelado o axedrezáu de quince puntos: ocho puntos de plata forníos a siete d'azur.
Según Sampedro Escolar,
Los Álvarez de Toledo siguen sumando elementos propios d'un gran llinaxe: a l'antigüedá de la so xenealoxía, que se va afatando de lleendes y entronques regios, añader los bienes y los títulos, cada vez más sonoros, representaos por una heráldica brillosa, l'axedrezáu de plata y azur, y, a lo último, un panteón dignu de tanto grandor, el monesteriu de San Leonardo.[12][lower-alpha 3]
L'orixe d'esta familia convertir en pernomáu y nobilísima, calificaciones que son tan apoderaes pa esta Casa, que son paradigmes pa otres.[13]
El lema en llatín de los Álvarez de Toledo ye Tu in ea et ego pro ea y la so traducción al asturianu ye Tu nella y yo por ella, que significa Dios na patria y yo pola patria.
Títulos de nobleza daos orixinalmente a los Álvarez de Toledo
editarA lo llargo de los sieglos, los Álvarez de Toledo recibieron los siguientes títulos que dieron orixe a diverses proxenies que conformaron parte del poderosu estratu de la nobleza del Reinu de Castiella y darréu del Reinu d'España:
- Señoríu de Oropesa, creáu a favor de García Álvarez de Toledo en 1366, pol rei Enrique II de Castiella;
- Señoríu de Valdecorneja, dau a favor de García Álvarez de Toledo, en 1366, pol rei Enrique II de Castiella, juntamente col Señoríu de Oropesa.
- Señoríu de Cervera, dau a favor d'Alonso Álvarez de Toledo y Fernández de Toledo pol rei Xuan II de Castiella;
- Señoríu de Valdeloso, creáu a favor de Pedro Álvarez de Toledo y Fernández de Toledo pol rei Xuan II de Castiella;
- Señoríu de Higares, creáu a favor de Fernán Álvarez de Toledo y Ayala pol rei Xuan II de Castiella;
- Señoríu d'Alba de Tormes, creáu a favor de Gutierre Álvarez de Toledo, en 1429, pol rei Xuan II de Castiella;
- Condáu d'Alba de Tormes, creáu a favor de Fernando Álvarez de Toledo y Sarmiento en 1439, pol rei Xuan II de Castiella;
- Condáu de Salvatierra de Tormes, creáu a favor de García Álvarez de Toledo y Carrillo de Toledo, en 1469, pol rei Enrique IV de Castiella;
- Ducáu d'Alba de Tormes, creáu a favor de García Álvarez de Toledo y Carrillo de Toledo, I duque, en 1472, pol rei Enrique IV de Castiella;
- Marquesáu de Coria, vendíu a favor de García Álvarez de Toledo y Carrillo de Toledo, I marqués, en 1472, por Gutierre de Cáceres Solís;
- Condáu de Oropesa, creáu a favor de Fernando Álvarez de Toledo y Herrera, I conde, en 1475, pola reina Sabela I de Castiella;
- Condáu de Piedrahita, creáu a favor de Fadrique Álvarez de Toledo y Enríquez, I conde, en 1485, polos Reis Católicos;
- Señoríu del Cedillo, creáu a favor de Fernán Álvarez de Toledo y Zapata, en 1497, polos Reis Católicos;
- Señoríu de La Horcajada, creáu a favor de García Álvarez de Toledo y Enríquez;
- Señoríu de Mancera, creáu a favor de Pedro Álvarez de Toledo y Enríquez;
- Señoríu de Villorias, creáu a favor de Fernando Álvarez de Toledo y Enríquez;
- Señoríu de Huéscar, creáu a favor de Fadrique Álvarez de Toledo y Enríquez, en 1513, pola reina Xuana I de Castiella;
- Ducáu de Fernandina que lleva adscritu'l principáu de Montalbán, creáu a favor García Álvarez de Toledo y Osorio, I duque y príncipe, en 1569, pol rei Felipe II d'España;
- Condáu de Peña Ramiro, creáu a favor de Pedro Álvarez de Toledo Osorio, en ¿?, pol rei ¿?;
- Marquesáu de Jarandilla, creáu a favor de Fernando Álvarez de Toledo Portugal, en 1599, pol rei Felipe III d'España;
- Marquesáu de Mancera, creáu a favor de Pedro Álvarez de Toledo y Leiva, I marqués, en 1623, pol rei Felipe IV d'España;
- Marquesáu de Villanueva de Valdueza, creáu a favor de Fadrique Álvarez de Toledo y Mendoza, I marqués, en 1624 pol rei Felipe IV d'España.
- Condáu del Cedillo, creáu a favor d'Antonio Álvarez de Toledo y Heredia, I conde, en 1624, pol rei Felipe IV d'España;
- Marquesáu de Villamagna, creáu a favor d'Alonso Antonio Álvarez de Toledo y Mendoza, en 1624, pol rei Felipe IV d'España;
- Marquesáu de Montalbo, creáu a favor de Francisca Álvarez de Toledo y Novoa, I marquesa, en 1630 pol rei Felipe IV d'España;
- Marquesáu de Melgar de Fernamental, creáu a favor de María Luisa Álvarez de Toledo Carreto, I marquesa, en 1676, pol rei Carlos II d'España;
- Condáu de Cervera, creáu a favor de Juan Manuel Álvarez de Toledo y Borja, I conde, en 1790, pol rei Carlos IV d'España;
- Ducáu de Bivona, creáu a favor de José Álvarez de Toledo y Acuña, I duque, en 1865, pola reina Sabela II d'España;
- Condáu de Xiquena, creáu a favor de José Álvarez de Toledo y Acuña, I conde, en 1865, pola reina Sabela II d'España.
- Condáu de Villar de Felices, creáu a favor de Rafael Álvarez de Toledo y Aguado, I conde, en 1871 pol rei Amadéu I d'España;
- Marquesáu de Cazaza n'África, creáu a favor d'Inés Álvarez de Toledo Caro, I marquesa en 1891 pol rei Alfonsu XIII d'España.
== Los Álvarez de Toledo miembros de la Orde del Toisón d'Oru Varios Álvarez de Toledo fueron investidos como caballeros de la Orde del Toisón d'Oru:
.svg)
- Fadrique Álvarez de Toledo y Enríquez, II duque d'Alba de Tormes, en 1519;
- Fernando Álvarez de Toledo y Pimentel, III duque d'Alba de Tormes, el Gran duque d'Alba, en 1546;
- Antonio Álvarez de Toledo y Beaumont, V duque d'Alba de Tormes, en 1599;
- Antonio Álvarez de Toledo y Enríquez de Ribera, VII duque d'Alba de Tormes, en 1675;
- Antonio Álvarez de Toledo y Fernández de Velasco, VIII duque d'Alba de Tormes, en 1680;
- Vicente Pedro Álvarez de Toledo Portugal, X conde de Oropesa, en 1712, caña austriaca;
- Fadrique Álvarez de Toledo y d'Aragón, IX marqués de Villafranca del Bierzo, en 1750;
- Antonio Álvarez de Toledo Osorio y Pérez de Guzmán el Bonu, X marqués de Villafranca del Bierzo, en 1753;
- José Álvarez de Toledo Osorio y Gonzaga, XV duque de Medina Sidonia, en 1791;
- Pedro d'Alcántara Álvarez de Toledo y Gonzaga, X duque consorte de Peñaranda de Duero, en 1816;
- Pedro d'Alcántara Álvarez de Toledo y Salm-Salm, XIII duque del Infantado, en 1816;
- José Joaquín Álvarez de Toledo y Silva, XVIII duque de Medina Sidonia, en 1890.
Títulos de nobleza incorporaos a los Álvarez de Toledo
editarEl llinaxe Álvarez de Toledo tamién recibió n'heriedu numberosos títulos de nobleza concedíos orixinalmente a otres cases; a ellos hai que suma-y tamién los títulos nobiliarios qu'anguaño ostenten los Álvarez de Toledo (que s'atopen detallaos nel apartáu 7 d'esti artículu):
Los Álvarez de Toledo mayordomos mayores de los reis d'España
editarA lo llargo de los sieglos socesivos monarques d'España fueron concediendo a miembros de la familia Álvarez de Toledo l'importante cargu palaciegu de mayordomu mayor del Rei, al que-y correspondió la organización de la Real Casa y Patrimoniu de la Corona d'España:
- Fernando Álvarez de Toledo y Pimentel, III duque d'Alba de Tormes, ente 1541 y 1556, del rei Carlos I (1516-1556);
- Fernando Álvarez de Toledo y Pimentel, III duque d'Alba de Tormes, ente 1556 y 1582, del rei Felipe II (1556-1598);
- Antonio Álvarez de Toledo y Beaumont, V duque d'Alba de Tormes, ente 1629 y 1639, del rei Felipe IV (1621-1665);
- Antonio Álvarez de Toledo y Enríquez de Ribera, VII duque d'Alba de Tormes, ente 1667 y 1671, del rei Carlos II (1665-1701);
- Fadrique Álvarez de Toledo y Ponce de León, VII marqués de Villafranca del Bierzo, ente 1701 y 1705, del rei Felipe V (1701-1724);
- Fadrique Álvarez de Toledo y Moncada, IX marqués de Villafranca del Bierzo, ente 1747 y 1753, del rei Fernandu VI (1746-1759);
- Pedro d'Alcántara Álvarez de Toledo y Gonzaga, duque consorte de Peñaranda del Duero, ente 1815 y 1820 y ente 1823 y 1824, del rei Fernandu VII (1808 y 1814-1833);
- José Joaquín Álvarez de Toledo y Silva, XVIII duque de Medina Sidonia, ente 1885 y 1890, del rei Alfonsu XIII (1885-1931).
Títulos nobiliarios qu'anguaño ostenten los Álvarez de Toledo
editarAl presente la zaga ostenta los siguientes títulos de nobleza:
- Ducáu de Zaragoza, Manuel Álvarez de Toledo y Mencos, V duque, grande d'España;
- Marquesáu de Cañizar, Mariano de Fátima Álvarez de Toledo y Mencos, XI marqués;
- Marquesáu de Casa Fuerte, Cayetana Álvarez de Toledo y Peralta Ramos, XIII marquesa;
- Marquesáu de Casa Loring, Victoria Eugenia Álvarez de Toledo y Marone-Cinzano, VII marquesa;
- Marquesáu de Casa Pontejos, María del Rosario Ignacia Álvarez de Toledo y Rúspoli, X marquesa, grande d'España;
- Marquesáu de Lazán, Alberto Álvarez de Toledo y Rodríguez-Ponga, X marqués;
- Marquesáu de Martorell, Alonso Álvarez de Toledo y Merry del Val, XIII marqués;
- Marquesáu de Miraflores, Manuel Álvarez de Toledo y Mencos, VIII marqués, grande d'España;
- Marquesáu de Navarrés, Carlos Álvarez de Toledo Satrústegui, XVIII marqués;
- Marquesáu de Villanueva de Valdueza, Alonso Álvarez de Toledo y Urquijo, XII marqués;
- Marquesáu de San Felices d'Aragón, María de los Reyes Álvarez de Toledo y Mencos, XII marquesa;
- Condáu de Eril, Alberto Álvarez de Toledo y Mencos, XIII conde, grande d'España;
- Condáu de la Ventosa, José María Álvarez de Toledo y Gómez-Trenor, XIII conde;
- Condáu de los Arcos, Manuel Álvarez de Toledo y Mencos, XIV conde, grande d'España;
- Condáu de Santa Olalla, Ramón Álvarez de Toledo y Álvarez Buylla, VII conde;
- Condáu de Villapaterna, Francisco de Borja Álvarez de Toledo y Marone-Cinzano, X conde;
- Vizcondáu de l'Armería, Fadrique Álvarez de Toledo y Argüelles, XIV vizconde.
Notes
editar- ↑ «Primeramente queremos empezar con una alvertencia terminolóxica, que consiste en que vamos utilizar pa referinos al llinaxe la denominación moderna, esto ye, Álvarez de Toledo, que nunca utilizaríen historiadores y xenealoxistes clásicos. La razón finca en que l'usu del patronímicu Álvarez yá ta dafechu afitáu dende hai más de quinientos años na familia y que esti apellíu d'Álvarez de Toledo ye l'utilizáu pa denominar el llinaxe anguaño. Recordemos, sicasí, qu'hasta'l sieglu xix esta familia foi conocida namái como los Toledo o la Casa de Toledo, pos hasta entós el patronímicu tenía una función individualizadora y perrrares vegaes utilizar con calter coleutivu». [1]
- ↑ Según Luis de Salazar y Castro, la esposa d'Álvaro Ibáñez foi Juana Carrillo, fía de Garci Gómez Carrillo y de la so esposa Elvira Osorio. Según esti autor, Juana casara en segundes nupcias con Diego Gutiérrez de Ceballos, padres del maestre de la Orde d'Alcántara Diego Gutiérrez de Ceballos, quien nesi casu, fuera hermanu uterín de los dos fíos d'Álvaro Ibáñez, Juan y García Álvarez de Toledo. Dambos fíos d'Álvaro Ibáñez morrieron en 1287 ente que'l so supuestu hermanu, Diego Gutiérrez de Ceballos, foi electu maestre en 1355, lo cual ye altamente improbable.[9]
- ↑ Consta documentalmente l'enterramientu en San Leonardo d'Alba -anguaño denomináu monesteriu de san Jerónimo- de los miembros siguientes de la casa d'Alba: 1. Gutierre Álvarez de Toledo: obispu d'Ávila, arzobispu de Sevilla, arzobispu de Toledo, señor d'Alba de Tormes en 1430. Treslladaos los sos restos a San Esteban de Salamanca (13-11-1619). 2. Fernando Álvarez de Toledo y Sarmiento: IV señor de Valdecorneja, I conde d'Alba (Córdoba, 21-4-1464). 3. Fadrique Álvarez de Toledo y Enríquez: II duque d'Alba (19-10-1531). 4. Beatriz Pimentel y Pacheco: casada con García Álvarez de Toledo y Zúñiga, herederu del II duque d'Alba, (10-VII-1537). 5. Fernando Álvarez de Toledo y Pimentel: III duque d'Alba (11-12-1582). Treslladaos los sos restos a san Esteban de Salamanca: 3-11-1619. 6. María Enríquez Álvarez de Toledo: casada con Fernando Álvarez de Toledo y Pimentel (7-12-1583). Treslladaos los sos restos a San Esteban de Salamanca. 7. Brianda de Beaumont, V condesa de Lerín, (circa 1540 - 1588): casada en 1564 con Diego Álvarez de Toledo y Enríquez de Guzmán, tercer fíu del III duque d'Alba. 8. Antonio Álvarez de Toledo y Beaumont: V duque d'Alba (29-1-1623). (Probablemente ta na capiya del primitivu sepulcru de santa Teresa, Alba). 9. Mencía de Mendoza Enríquez de Cabrera, esposa d'Antonio Álvarez de Toledo y Beaumont. 10. Fernando Álvarez de Toledo y Mendoza: VI duque d'Alba (7-10-1667). Nun consta'l so enterramientu pero sí la fecha del so treslláu al panteón ducal de San Esteban de Salamanca: 13-11-1619.10. Antonia Enríquez de Ribera Portocarrero, IV Marquesáu de Villanueva del Río marquesa de Villanueva del Río (23-11-1667) y primer esposa de Fernando Álvarez de Toledo y Mendoza.«Colexu y seminario San Jerónimo, Alba de Tormes. Historia Monesteriu de San Jerónimo». Archiváu dende l'orixinal, el 10 de xunetu de 2014. Consultáu'l 28 d'agostu de 2017.
Referencies
editar- ↑ Salazar y Acha, 1998, páxs. 21.
- ↑ González-Doria, Fernando. Diccionariu heráldicu y nobiliariu de los Reinos d'España. Madrid. Editorial Trigu Ediciones. 2000. ISBN 84-89787-17-4.
- ↑ Salazar y Acha, 1998, p. 43.
- ↑ Salazar y Acha, 1998, p. 27.
- ↑ 5,0 5,1 Salazar y Acha, 1998, p. 28.
- ↑ 6,0 6,1 Salazar y Acha, 1998, p. 29.
- ↑ Salazar y Acha, 1998, páxs. 34-35.
- ↑ Salazar y Acha, 1998, páxs. 36-37.
- ↑ Salazar y Acha, 1998, p. 37, n. 129.
- ↑ 10,0 10,1 Salazar y Acha, 1998, p. 37.
- ↑ Salazar y Acha, 1998, páxs. 38-39.
- ↑ Sampedro Escolar, José Luis (2007). La Casa d'Alba: mil años d'historia y de lleendes. Del obispu Gutierre a la duquesa Cayetana. Madrid: Esfera de los Llibros. ISBN 9788497345958.
- ↑ Martín Berrio, 1998, p. 125.
Bibliografía
editar- Falcó y Osorio Berwick, María del Rosario, 16º duquesa d'Alba (1898). Catálogu de les coleiciones espuestes nes vitrines del Palaciu de Liria.
- Martín Berrio, Raúl (1998). «Los Álvarez de Toledo y la política española», Los Álvarez de Toledo: nobleza viva, Mª del Pilar García Pinaccho, coordinadora, Valladolid: Xunta de Castiella y Lleón, Conseyería d'Educación y Cultura, páx. 125-142. ISBN 84-7846-775-0.
- Salazar y Acha, Jaime de (1998). «Origen históricos d'un gran llinaxe», Los Álvarez de Toledo: nobleza viva, Mª del Pilar García Pinaccho, coordinadora, Valladolid: Xunta de Castiella y Lleón, Conseyería d'Educación y Cultura, páx. 21-52. ISBN 84-7846-775-0.
Enllaces esternos
editar
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Casa de Toledo.
Datos: Q5755044- Multimedia: House of Álvarez de Toledo
