Chantal Akerman (6 de xunu de 1950Etterbeek – 5 d'ochobre de 2015XX Distritu de París)[10] foi una direutora de cine belga, artista y profesora de cine na European Graduate School.[11] Les sos películes tán basaes n'observaciones sobre la vida cotidiana, la necesidá de comer, la sexualidá, l'aislamientu y la política d'esclusión nel sieglu XX. Dar a conocer más al públicu col filme Jeanne Dielman, 23 quai du Commerce, 1080 Bruxelles (1975), onde ejemplifica la so manera de safar la narrativa convencional por aciu la elipsis. Nos últimos años destacó coles mesmes pola escritura.

Chantal Akerman
Vida
Nacimientu Etterbeek[1]6 de xunu de 1950[2]
Nacionalidá Bandera de Bélxica Bélxica [3]
Bandera de Francia Francia [4]
Llingua materna francés
Muerte XX Distritu de París[1]5 d'ochobre de 2015[5] (65 años)
Sepultura Cementeriu de Père-Lachaise[6]
Causa de la muerte suicidiu[7]
Familia
Casada con Sonia Wieder-Atherton [8]
Estudios
Estudios INSAS (es) Traducir
Llingües falaes francés[9]
Oficiu direutora de cine, actriz, guionista, productora de cine, profesora universitaria, artista visual, fotógrafa, performer, direutora de fotografía, artista de videoinstalaciones (es) Traducir, realizadora, artista, cineastaescritora
Llugares de trabayu Bruxeles, Nueva York y París
Emplegadores European Graduate School (es) Traducir
Universidá de la Ciudá de Nueva York
Trabayos destacaos Jeanne Dielman, 23 quai du Commerce, 1080 Bruxelles (es) Traducir
Premios
IMDb nm0001901
Cambiar los datos en Wikidata

Trayeutoria

editar

Akerman nació nel senu d'una familia de Bruxeles, que yera xudía prauticante. Los sos güelos y la so madre fueron unviaos a Auschwitz; solo salvóse la so madre. L'ansiedá materno y l'exiliu van ser temes recurrentes na so filmografía.

Akerman señaló qu'a los 15 años, en viendo Pierrot le fou (1965) de Jean-Luc Godard, decidió rodar ella mesma. A los 18 entró nel Institut National Supérieur des Arts du Spectacle et des Techniques de Diffusion, centru d'enseñanza de cinematografía belga.

Aína, abandonar, y Akerman fixo un curtiumetraxe de 35mm en B/N, colos sos aforros: Saute ma ville (1968), dura 13 minutos y tien como protagonista a una nueva (ella mesma como actriz) y la so rellación conflictiva coles coses cotidianes. En 1971, foi premiada Saute ma ville nel festival de Oberhausen.[12] Esi mesmu añu treslladóse a Nueva York, onde tuvo hasta 1972. Vio cine independiente, especialmente de Stan Brakhage, Jonas Mekas, Andy Warhol y Michael Snow.¹ Obres de 1972, como Hotel Monterey y curtios como La Chambre 1 y La Chambre 2, revelen el so nuevu aprendizaxe. Empecipió entós una collaboración cola cineasta Babette Mangolte.

En 1973, Akerman tornó a Bélxica. En 1974, foi reconocida pola crítica cola so Je el to il elle, película esperimental sobre l'agresión. El so manifiestu ye un clásicu modernu. Jeanne Dielman, 23 quai du Commerce, 1080 Bruxelles (1975), allabáu pol New York Times como "la primer obra maestra de lo femenín na historia del cine"; trata d'una eficiente ama de casa que se ve obligada a prostituyise pa poder vivir col so fíu. Bien llueu, en 1978, concluyó Les cites d'Anna, que ye un filme coles mesmes destacáu pola so guapura y precisión.

En 1991, presentó'l so llargumetraxe Nueche y día, onde invierte d'entrada'l dúu día y nueche: ye la hestoria d'un tríu amorosu, con dos chicos y una nueva, que viven nes sos rellaciones pasionales dixebraes en dos metaes del día, cuasi ensin dormir. El filme, como dixo Akerman, nun tien nada que ver cola manera de faer de Truffaut, pero hai un homenaxe indireutu a la tema de Jules et Jim y otru espresu con un llibru que lleva un protagonista con un rellatu de Truffaut. Nesi mesmu añu foi miembru del xuráu del 41 Film Festival de Berlín.[13]

Dende entós filmó, ente otres películes: La mudanza (1992), Contra l'olvidu (1992), Semeya d'una moza a finales de los sesenta en Bruxeles (1993), Un diván en Nueva York (o Romance en NY', 1996) o Del otru llau (2002), amás de les sos collaboraciones con Eric de Kuyper y otros filmes venceyaos temáticamente col exiliu y la falta de comunicación.

Akerman siempres refugó, pese al calter escoyíu de la so obra, que'l so cine esconder en guetos. En 2011, presentó la so versión de la novela de Joseph Conrad, La llocura de Almayer. Foi una de les cineastes más orixinales de la modernidá europea (n'otru rexistru que Agnés Varda, mayor qu'ella).

Amás trabayó destacadamente como actriz en dellos de los sos filmes y escribió cuatro llibros: Hall de Nuit (1997); Une famille à Bruxelles (1998); Autoportrait, (2004), escelente autorretratu como cinasta; y Ma mère rit(2013), onde apaez la so trama familiar y les sos vivencies complexes col heriedu maternu. La so escritura ye precisa, sortijada, clara.

La trama de los filmes de Akerman ye mínima (dacuando, hasta cabo dicir que nun esiste), y ensin ser agobiantes, les sos elipsis son una de les marques d'identidá creadora: espresen d'una manera claro la so nun sentise confortablemente nel mundu.

Acomuñóse'l cine de Akerman col caminar (ye un cine bien cinéticu).[14] Nesi puntu puede empareyáse-y con Godard o Wenders, anque'l so cine seya más desaposiáu (y más curiáu polo xeneral).

Ye'l suyu una manera de transitar bien vastu, pos amás de los desplazamentos fílmicos de l'autora, los sos personaxes traviesen distintos espacios, incluyendo'l que dixebra los fechos de la vida cotidiana coles fantasíes; lo normal nesi tránsitu puede pasar a ser esmolecedor y en concencia llenu d'imaxinaciones, yá dende'l so primera mediumetraxe, onde la protagonista xuega y canta y muévese na so casa, pero onde paez que la ficción inclinar a la catástrofe tres una sópita rotura (falóse de lo "cotidianu hiperrealista¨, en Akerman).

Chantal Akerman entorna nos sos filmes amedranái, precisión espresiva y rigor, con una voluntá creadora que se mueve inseparablemente nos territorios de la ficción y del documental, pos funde esos dos rexistros con una naturalidá orixinal, dotando al rellatu de realismu y de poesía.

Correspondencies, cuadiernos de viaxe... El so vagabundeo ta rellacionáu cola tema del exiliu, esto ye, del pelegrinaxe, la fuxida o la destrucción. N'España publicóse l'álbum Exilios (Entemediu, 2011), con cuatro películes sos, onde va recoyendo buelgues de vides distintes viaxando per tol mundu: per Rusia, Ucraína y Polonia, en Del Este, 1993, onde cuasi ensin rellatu dalgunu da cuenta d'una fonda monotonía; pola norteamérica sureña, Sur (1999), y el so racismu amosáu nes consecuencies y ecos d'un asesinatu; pel norte conflictivu de Méxicu, fronterizu con EUA, Del otru llau (2002); per Israel, Allá (2006), y concretemante en Tel Aviv, onde se describe la espera y el silenciu: nesta ciudá la protagonista zarrar nun pisu pa describir la situación israelina indireutamente, al traviés del pasu de les hores d'una muyer que fala per teléfonu y da datos esvalixaos sobre la so vida, mientres la cámara ufierta vistes de los edificios d'enfrente y de los sos habitantes habituales. El so cuartetu ye una muestra de la pelegrinación y el vacíu modernos.

Esta visión mediu en fuga repercute na so manera de cuntar les rellaciones amoroses: non yá nos malos alcuentros, del so filme esperimental Je, el to, il, elle (1974), sinón yá en Les cites d'Anna (Les rendez-vous d'Anna, 1978), en Toute une nuit (1982) o en Nuit et jour (Nueche y día, 1991). Los alcuentros, en munches ocasiones, conducen al retiru.

Y ende ta la tema de la soledá. La mesma direutora fai de protagonista en L'homme a la valise (1983), y reclúyese mientres selmanes nun habitáculo minúsculu (como yá en Saute ma ville) onde vive, abelúgase y vixila lo qu'asocede nel esterior: los sos vecinos vienen ser representantes del mundu.

El viaxe vital, azaroso y dacuando esperanzáu, puede con tou acomuñar al periplu románticu: asina asocede con Akerman, anque paeza bien contemporaneu y pocu sentimental. Ente les sos referencies paecen atopase'l pintor Edward Hopper y artistes como Warhol, amás de Godard. Pero Akerman fai de los sos silencios y de los planos quietos un llugar d'espera de notable guapura, y claramente vivos, abiertos a cierta ironía dientro d'un mundu de monotonía impuesta.

El so mundu en parte ye una reflexón a partir de la so vida. Akerman prefier amosar a personaxes que tán en víes de aportar a ellos mesmos, pero qu'entá son informes (como asocede en Nueche y día). Un filme abiertamente autobiográficu ye Portrait d'une jeune fille del fin des années 60 à Bruxelles (1994), onde desenvuelve con claridá esa visión de la pre-maduror. Ella constata lo que 'hai' nesti momentu fugaz. Nun autorretratu pa la TV Chantal Akerman par Chantal Akerman (1996), dicía a la fin: “El mio nome ye Chantal Akerman. Vivu en Bruxeles; ye verdá. Ye verdá”.

Filmografía

editar
Añu Títulu Llargor Notes Español
1968 Saute ma ville 13 minutos Salta la mio ciudá
1971 L'enfant aimé ou Je joue à être une femme mariée 35 minutes El neñu queríu o yo xuego a ser una muyer casada
1972 Hotel Monterey 65 minutos Hotel Monterrey
1972 La Chambre 1 11 minutos Habitación, 1
1972 La Chambre 2 11 minutos Habitación, 2
1973 Le 15/8 42 minutos con Samy Szlingerbaum
1973 Hanging Out Yonkers 90 minutos inacabada
1974 Je el to il elle 90 minutos Yo... El to... Él... Ella...
1975 Jeanne Dielman, 23 quai du Commerce, 1080 Bruxelles 201 minutos Jeanne Dielman, Quai du Commerce, 23 1080 Bruxeles]]
1976 News from Home 85 minutos Noticies de casa
1978 Les Rendez-vous d'Anna 127 minutos Les cites d'Anna
1980 Dis-moi 127 minutos Dime.
1982 Toute une nuit 89 minutos Tola nueche
1983 Les Années 80 82 minutos Los ochenta
1983 Un jour Pina à demandé 57 minutos Un día preguntó Pina
1983 L'homme à la valise 60 minutos L'home de la maleta
1984 J'ai faim, j'ai froid 12 minutos parte de Paris vu par, 20 ans après '
1984 New York, New York bis 8 minutos perdíu
1984 Lettre d'un cinéaste 8 minutos Carta d'un cineasta
1986 Golden Eighties 96 minutos Window Shopping
1986 La paresse 14 minutos parte de Seven Women, Seven Sins La galbana
1986 Le marteau 4 minutos El martiellu
1986 Letters Home 104 minutos
1986 Mallet-Stevens 7 minutos 'Mallet-Stevens
1989 Histoires d'Amérique 92 minutos Entered into the 39th Berlin International Film Festival[15] Food, Family, and Philosophy
1989 Les trois dernières sonates de Franz Schubert 49 minutos Les últimes sonates de Franz Schubert
1989 Trois strophes sur le nom de Sacher 12 minutos Tres estrofes sobre'l nome Sacher
1991 Nuit et jour 90 minutos Nueche y día
1992 Le déménagement 42 minutos La mudanza
1992 Contre l'oubli 110 minutos Akerman dirixe un cachu Contra l'olvidu
1993 D'Est 107 minutos Del Este
1993 Portrait d'une jeune fille del fin des années 60 à Bruxelles 60 minutes Semeya d'una moza a finales de los sesenta en Bruxeles
1996 Un divan à New York 108 minutos Un diván en Nueva York
1997 Chantal Akerman par Chantal Akerman 64 minutos
1999 Sud 71 minutos Sur
2000 La cautiva 118 minutos Con Eric de Kuyper
2002 De l'autre côté 103 minutos Del otru llau
2004 Demain on déménage 110 minutos Con Eric de Kuyper '
2006 Là-bas 78 minutos Allá
2007 Tombée de nuit sur Shangaï 60 minuto trozo de O Estáu do Mundu
2011 La Folie Almayer La llocura de Almayer, según Conrad

Llibros

editar
  • Hall de Nuit, París, L'Arche, 1997
  • Une famille à Bruxelles, París, L'Arche, 1998
  • Autoportrait, París, Cahiers du cinéma, 2004
  • Ma mère rit, París, Mercure de France, 2013

Sobre la cineasta

editar

Referencies

editar
  1. 1,0 1,1 «Expediente de personas fallecidas». Consultáu'l 24 mayu 2023.
  2. Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 27 abril 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
  3. «LIBRIS». Biblioteca Nacional de Suecia (6 mayu 2016). Consultáu'l 24 agostu 2018.
  4. URL de la referencia: https://www.7joursaclermont.fr/chantal-akerman-lue-par-aurore-clement-a-la-galerie-louis-gendre/?cn-reloaded=1.
  5. URL de la referencia: http://next.liberation.fr/culture-next/2015/10/06/mort-de-la-cineaste-chantal-akerman_1398190.
  6. Afirmao en: Find a Grave. Data de consulta: 29 xunu 2024. Llingua de la obra o nome: inglés.
  7. Afirmao en: Le Monde. Editorial: Societe Editrice Du Monde. Llingua de la obra o nome: francés. ISSN: 0395-2037.
  8. «La seconde vie du film « Jeanne Dielman », chef-d’œuvre de Chantal Akerman» (francés) (27 setiembre 2024). Consultáu'l 30 setiembre 2024.
  9. Biblioteca Nacional de Francia. «autoridaes BNF» (francés). Consultáu'l 10 ochobre 2015.
  10. Muerre la cineasta belga Chantal Akerman a los 65 años. El País. 6 d'ochobre de 2015. https://cultura.elpais.com/cultura/2015/10/06/actualidad/1444131748_009557.html. Consultáu'l 6 d'ochobre de 2015. 
  11. Chantal Akerman Faculty Page Archiváu 2015-10-29 en Wayback Machine at European Graduate School
  12. Margulies, Ivone (1996). Nothing Happens. Durham and London: Duke University Press, páx. 2. ISBN 978-0-8223-1723.
  13. «Berlinale: 1991 Juries». berlinale.de. Consultáu'l 21 de marzu de 2011.
  14. Akerman, muyer caminante
  15. «Berlinale: 1989 Programme». berlinale.de. Consultáu'l 11 de marzu de 2011.

Enllaces esternos

editar