Conceyu de Basilea

(Redirixío dende Conciliu de Basilea)

El Conceyu de Basilea, tamién conocíu como Conceyu de Basilea-Ferrara-Florencia o Conceyu de Florencia[1] empecipiar en Basilea en 1431, dende onde se treslladó a Ferrara en 1438 y al añu siguiente a Florencia onde remataría en 1445. Entrín y non, el Conceyu caltúvose aconceyáu y rebelde al papa na ciudá de Basilea, llegando a deponer a Eugenio IV y a escoyer a l'antipapa Félix V.

Conceyu de Basilea
conceyos ecuménicos católicos
Conceyu de Constanza Conceyu de Basilea Conceyu de Laterano V
Cambiar los datos en Wikidata

Ta consideráu pola Ilesia católica como'l XVII Conceyu Ecuménicu, y el novenu de los celebraos n'Occidente.

Contestu históricu

editar

En 1378, dellos miembros del colexu cardenaliciu, non contentos cola eleición d'Urbanu VI, decidieron escoyer un nuevu papa, l'antipapa Clemente VII, causando la división de la cristiandá occidental en dos obediencies papales, periodu conocíu como'l Cisma d'Occidente. En 1409 intentóse solucionar la situación per mediu de la convocación d'un conceyu ecuménicu en Pisa, creyendo que solo una xunta xeneral de la Ilesia podía poner fin a la cisma. Los dos pontífices d'entós, Gregorio XII de Roma y Benedicto XIII d'Avignon, negar a participar del conceyu, polo qu'ésti-yos depunxo y nel so llugar escoyeron a Alejandro V. El papa de Pisa, Alejandro V, morrió al añu siguiente de ser escoyíu. Darréu asocedió-y l'antipapa Juan XXIII. D'esa manera, Pisa complicó'l problema, agora la Ilesia atopábase estremada en tres obediencies.[2]

Cola celebración del Conceyu de Constanza (ente 1414 y 1418) y la eleición d'un solu papa, Martín V, ponse fin al gran cisma, pero nel alderique teolóxicu cobra fuercia la doctrina conciliarista. Los discutinios eclesiológicas del tiempu banciaben ente dos conceutos fundamentales sobre la Ilesia: el primeru definía a la Ilesia como una organización monárquica, que la so cabeza ye'l papa, socesor de san Pedro; ente que'l segundu plantegaba que la Ilesia ye una comunidá de fieles, representada nel conceyu, que la so presidencia ostenta'l Papa. El conceyu emana el decretu Frequens per mediu del cual ordenar la celebración d'otru conceyu cinco años dempués del de Constanza y la frecuencia d'un conceyu cada diez años.[3]

Siguiendo'l decretu Frequens, el papa Martín V, anque si taba esmolecíu pola meyora de la teoría conciliarista, cinco años dempués del conceyu de Costanza convocó un nuevu conceyu en Pavía, que empecipió n'abril de 1423, pero por causa de la peste foi treslladáu a Siena. Al nun asistir un númberu considerable de representantes de tola Ilesia y al non emanar nengún decretu, dichu conceyu cerrar ensin ser consideráu un conceyu ecuménicu.[4]

 
Delegaos de Bohemia al conceyu de Basilea.

Desarrollu del conceyu

editar

Basilea

editar

El decimoséptimu conceyu ecuménicu foi convocáu'l 1 de febreru de 1431 pol papa Martín V. La so llocalización inicial en Basilea (Suiza) deber al deséu de los participantes de desenvolver les sesiones fora de los territorios apoderaos poles grandes potencies de la dómina pa evitar influencies esternes al propiu conceyu. El papa designó pa presidir el conceyu al cardenal Julián Cesarini, empecipiándose les sesiones el 23 de xunetu de 1431 yá sol pontificáu d'Eugenio IV al finar Martín el 20 de febreru d'esi mesmu añu.[5]

El conceyu estremar en cuatro comisiones, caúna de les cuales encetó unu de los oxetivos previstos na convocatoria. Asina, una comisión ocupar de los problemes de la fe, colos oxetivos principales de la herexía husita y la xunión cola Ilesia Ortodoxa; otra trabayó na consecución de la paz ente los reinos cristianos, sobremanera nos conflictos ente Francia ya Inglaterra, per un sitiu, y ente los reinos ibéricos, por otru; una tercer comisión dedicar a la reforma de la Ilesia; y la cuarta a los asuntos xenerales.[5]

Darréu empezaron a tomase decisiones, como la obligación de celebrar dos conceyos provinciales per añu y sobremanera l'alcuerdu colos husitas a los que se-yos dexó, por aciu la publicación del decretu Compactata, recibir la comunión en dambes especies (pan y vinu) nes zones onde esi costume enllantárase.[3]

Cuando'l conceyu empieza a trescalase de la doctrina del conciliarismo, según la cual dábase preeminencia a los decretos aprobaos nes asamblees conciliares frente a les decisiones del Papa como monarca absolutu de la Ilesia, Eugenio IV, el 18 d'avientu, decide eslleilo. Sicasí, los participantes en Basilea, reforzaos na so doctrina conciliarista, negar a reconocer la bulda de disolución y caltienen el conceyu vivu hasta que, el 15 d'avientu de 1433, el Papa, primíu pol emperador del Sacru Imperiu, numberosos monarques y col colexu cardenaliciu nel so contra, vese obligáu a anular la bulda de disolución y reconocer el conceyu de Basilea como llexítimu.[3]

Ferrara

editar

Cuando'l conceyu intenta solucionar el Cisma d'Oriente y Occidente, Eugenio IV ve una oportunidá pa concluyir un conceyu que pretende acabar col absolutismu pontificio, al surdir un discutiniu sobre si'l llugar fayadizu pa tratar la tema de la unión de la Ilesia Católica y la Ilesia Ortodoxa yera Basilea o otru llugar más accesible a la llegación griega que tenía de participar nes deliberaciones. Surdieron ciudaes candidates, como Avignon, Udine y Florencia, ciudá esta postrera onde moraba'l Papa tres trate obligáu a abandonar Roma polos conflictos en que se topaba somorguiada. Pero la escoyida va ser Ferrara.[6]

Eugenio IV, sintiéndose reforzáu na so posición tres esti ésitu, promulgó en 1436 el Libellus apologeticus, una feroz crítica a los llogros de Basilea y darréu, el 18 de setiembre de 1437, ordenó'l treslláu del conceyu a Ferrara onde se van empecipiar les sesiones el 8 de xineru de 1438.[6]

Anque una pequeña parte de los aconceyaos en Basilea acató la orde papal y treslladáronse a la nueva sede conciliar, la gran mayoría negar a obedecer y decidieron siguir aconceyaos y declarar, el 25 de xunetu de 1439, depuestu al Papa acusándolo de cismáticu y heréticu. Ente los que lideraben esa corriente conciliarista taba'l teólogu Juan de Segovia.[7]

 
La bulda Laetentur caeli, del 6 de xunetu de 1439, promulga la unión de les ilesies griego y llatino

Florencia

editar

El 6 de xunetu de 1439, y por cuenta de un biltu de peste en Ferrara, Eugenio IV llogró que'l conceyu treslladar a Florencia, onde tenía afitada la so residencia. Ellí recibió la noticia de que Basilea, onde siguíen axuntaos en conceyu, diera en escoyer el 5 de payares a un nuevu papa qu'adoptó'l nome de Félix V.[8]

Aconceyáu colos delegaos de la Ilesia ortodoxa y col emperador bizantín Xuan VIII Paleólogu algamóse, por aciu el decretu d'unión bulda Laetentur coeli, la unificación de dambes Ilesies. Los ortodoxos aceptaron que la incorporación del Filioque al credo niceno yera una esplicitación de la fe y non una herexía; cada Ilesia tenía de siguir la so tradición respeuto al pan con o ensin lleldar na eucaristía; aceptóse la esistencia del purgatoriu; y la primacía del papa sobre tola Ilesia.[7]

Darréu robláronse actes d'unión coles Ilesies: armenia: bulda Exultate deo el 22 de payares de 1439 y copta: bulda Cantate Domino el 4 de febreru de 1442.[9]

Fin del conceyu en Roma

editar

Cola aceptación de los decretos d'unión de les ilesies griego y armenio, podía dase por termináu'l conceyu en Florencia, sicasí, como en Basilea persistíen cola so xunta y el pequeñu cisma, Eugenio IV quixo caltener el conceyu abiertu. El 7 de xineru de 1443 fai otru treslláu, esta vegada al corazón del centru de la Ilesia, Roma, onde entá se caltuvieron dos sesiones: una en setiembre de 1444 y otra n'agostu de 1445.[6] Consta que nesi tiempu xuniéronse nueves ilesies orientales: la de siria, per mediu de la bulda Multa et admirabilia del 30 de payares de 1444; la de los caldeos y maronites de Xipre cola bulda Benedictus sit Deus del 7 d'agostu de 1445.[9]

En Basilea les sesiones van estender hasta'l 25 d'abril de 1449, fecha en que se va eslleir bonalmente'l conceyu tres l'abdicación del antipapa Félix.

Magisterio

editar
  • Bula Laetentur coeli (6 de xunetu de 1439), sobre l'Espíritu Santu, la Eucaristía y los Novísimos.
  • Bulda Exultate Deo (22 de payares de 1439), sobre los Sacramentos.
  • Bulda Cantate Domino (4 de febreru de 1442), sobre la Trinidá y la Encarnación.

Repercusiones

editar

La resultancia principal foi la reconocencia per parte de la Ilesia Ortodoxa de que la cabeza de la Ilesia yera'l Papa, opción sofitada pol emperador Xuan VIII Paleólogu, el Patriarca llatín de Constantinopla (Basilio Bessarión) y el Patriarca ortodoxu de Constantinopla (Gregorio III). Sicasí, la oposición de los monxos griegos, que teníen un gran poder na ilesia d'oriente, y la conquista de Constantinopla polos turcos acabó col alcuerdu, ratificándose la separación de dambes ilesies en 1472.[7]

La victoria d'Eugenio IV sobre los que persistíen col conceyu en Basilea, magar nun significó'l fin de les doctrines conciliaristas, significó la reconocencia del Romanu Pontífiz como la más alta autoridá eclesiástica na cristiandá.[10]

La unión con otres ilesies orientales permanez hasta güei, estes constitúin ilesies sui iuris y tán en plena comunión cola Ilesia de Roma, ye dicir el Pontífiz romanu ye la cabeza d'eses ilesies pero elles caltienen cierta autonomía y sobremanera nos sos usos llitúrxicos y tradiciones.

Referencies

editar
  1. Denzinger, Enrique; Rahner S.I., Carlos (1963) El Maxisteriu de la Ilesia. Manual de los símbolos, definiciones y declaraciones de la Ilesia en materia de fe y costumes., 31ª, Barcelona: Herder, páx. 200ss..
  2. Kelly, John N.D. (1989). Gran Dizionario Illustrato dei Papi (n'inglés). Casale Monferrato (AL): Edizioni Piemme S.p.A., páx. 563-564. ISBN 88-384-1326-6.
  3. 3,0 3,1 3,2 Jedin, Hubert (1978-1986). «Il conceyu sta al disopra del papa?», Breve storia dei concili. I ventuno concili ecumenici nel quadro della storia della Chiesa, 7ª (n'italianu), Roma-Brescia: Herder-Morcelliana, páx. 95-125. ISBN 88-372-1013-2.
  4. Erba, Andrea Maria; Guiducci, Pier Luigi (2008). «Lo Scisma Occidentale (1378-1417)», La Chiesa nella storia. Duemila anni di Cristianesimo (n'italianu). Roma: Ellidice, páx. 305-314. ISBN 978-88-01-03810-1.
  5. 5,0 5,1 MacCaffrey, James (1907). «Conceyu de Basilea» (castellanu). Enciclopedia Católica. Robert Appleton Company. Consultáu'l 3 de xineru de 2014.
  6. 6,0 6,1 6,2 Llorca, Bernardino; García Villoslada, Ricardo (1967). «El pontificáu romanu, na so llucha col conciliarismo», Historia de la Ilesia Católica, vol. III Edá Nueva, 2ª (en castellanu), Madrid: BAC, páx. 306-341.
  7. 7,0 7,1 7,2 Mezzandri, Luigi (2001). «I due concili (1418-1449)», Storia della Chiesa tra medioevo ed epoca moderna, vol. 1 Dalla crisi della Cristianità alle riforme (1294-1492), 2ª (n'italianu), Roma: Edizione, páx. 115-129. ISBN 88-86655-64-9.
  8. Percivaldi, Elena (2014). «Felice V (1439-1449)», Gli antipapi. Storia e segreti (n'italianu). Roma: Newton Compton, páx. 326-334. ISBN 978-88-541-7152-7.
  9. 9,0 9,1 «Florencia (Conceyu de)» (castellanu). Mercaba. Consultáu'l 3 de xineru de 2015.
  10. Van Der Essen, L. (1907). «Conceyu de Florencia» (castellanu). Enciclopedia Católica. Robert Appleton Company. Consultáu'l 3 de xineru de 2015.

Bibliografía

editar
  • Aeneas Sylvius Piccolomini, De rebus Basileae gestis (Fetmo, anno 1803)
  • Monumenta Conciliorum generalium seculi xv., Scriptorum, vol. i., ii. and iii. (Vindobonae, 1857-1895)
  • J. Haller, Concilium Basiliense, vol. i.-v. (Basiliae, 1896-1904)
  • Joachim W. Stieber, Pope Eugenius IV, the Council of Basle and the secular and ecclesiastical Authorities in the Empire. The Conflict over supreme Authority and Power in the Church (Studies in the History of Christian Thought 13) Leiden 1978
  • Johannes Helmrath, Das Basler Konzil; 1431 - 1449; Forschungsstand und Probleme, Colonia 1978.
  • Giuseppe Alberigo, La chiesa conciliara. Identità y significato del conciliarismo (Testi y ricerche per le Scienze religiose di Bologna 19), Brescia 1981
  • Heribert Müller, Die Franzosen, Frankreich und das Basler Konzil (1431-1449), Paderborn 1990
  • Stefan Sudmann, Das Basler Konzil: Synodale Praxis zwischen Routine und Revolution (= Tradition - Reform - Innovation, t. 8), Peter-Lang-Verlag, Francfort 2005
  • «Conceyu de Ferrara - Florencia». Catholic.net. Consultáu'l 10 d'abril de 2009.

Enllaces esternos

editar