Corral de Almaguer
Corral de Almaguer ye un conceyu español de la provincia de Toledo, na comunidá autónoma de Castiella-La Mancha. Ta allugada na comarca de la Mancha Alta de Toledo, a dambos márxenes del ríu Riánsares.
 Corral de Almaguer | |||
|---|---|---|---|
.jpg) | |||
| |||
| Alministración | |||
| País |  España | ||
| Autonomía |  Castiella-La Mancha | ||
| Provincia |  provincia de Toledo | ||
| Tipu d'entidá | conceyu d'España | ||
Alcaldesa de Corral de Almaguer (es)  | Juliana Fernández-Cueva Lominchar | ||
| Nome oficial | Corral de Almaguer (es)[1] | ||
| Códigu postal |
45880 | ||
| Xeografía | |||
| Coordenaes | 39°45′36″N 3°10′00″W / 39.76°N 3.1666666666667°O | ||
  Corral de Almaguer Corral de Almaguer (España)  | |||
| Superficie | 326 km² | ||
| Altitú | 714 m | ||
| Llenda con | |||
| Demografía | |||
| Población |
5219 hab. (2023) - 2763 homes (2019) - 2589 muyeres (2019) | ||
| Porcentaxe | 0% de provincia de Toledo | ||
| Densidá | 16,01 hab/km² | ||
| Más información | |||
| Estaya horaria | UTC+01:00 | ||
| corraldealmaguer.es | |||
 | |||
.svg)
Toponimia
editarEl términu "Corral de Almaguer" forma un topónimu compuestu del sustantivu Corral (corralada n'asturianu) xunto al complementu Almaguer, antiguu nome de la población.
L'orixe de Corral ye inciertu, anque ye probable que proceda del llatín currale que significa llugar onde se guarden los carros y que darréu pasaría a designar el llugar onde se zarra a la caballería. El significáu actual del términu, sitiu zarráu y descubiertu, nes cases o nel campu, que s'utiliza pa guardar animales, ye probable que seya l'orixe del topónimu.
El términu "Almaguer" procede del árabe al-magid, que significa la canal de riego. Como etimoloxía alterna, puede consultase http://www.amigosdecorral.net/historia/historia-de-corrolada/140-setecientos-anos-de-historia.
Xeografía
editarCunta con unu de los mayores términos municipales de la provincia de Toledo y el segundu mas grande de la contorna de la Mancha Alta Toledana.
El conceyu asítiase nos márxenes del ríu Riánsares, sobre un planu inclináu na confluencia de tres vegues, y ente campos de viñeos, na contorna de La Mancha. Atiesta colos términos municipales de Villatobas y Santa Cruz de la Zarza al norte, Cabezamesada y Villanueva de Alcardete al este, La Puebla de Almoradiel y La Villa de Don Fadrique al sur, y Lillo y La Guardia al oeste, toos de Toledo.
Nel so conceyu atópase la Sierra del Gollizno, compuesta pelos montes del Alalde del Castillo, de la Moheda, de Traslasierra y de La Muela.
De menos altitú, tópase la Sierra de San Marcos, asitiada a un llau del Riansares y de poca elevación.
Historia
editar Esisten nicios d'asentamientos na zona yá nel periodu neolíticu. La interpretación de la gran cantidá de restos arqueolóxicos, y sobremanera los atopaos nes escavaciones realizaes nel Cuetu del Castillo Gollino, col descubrimientu d'un pobláu cercáu de la Edá del Fierro, del sieglu V e.C. atestigüen la veracidá d'esta afirmación.
Anque'l nome de Almaguer ye d'orixe árabe, los primeros pobladores de la zona fueron los íberos y los celtes, entemecíos darréu colos romanos y los visigodos.
La fundación de la "bien noble y real villa" de Corral de Almaguer dátase oficialmente a empiezos del sieglu VIII, cuando un xeneral musulmán, de nome Al-Magued[ensin referencies], y que posiblemente acompañó a Táriq na conquista de la península. Al pasar pela zona dempués de la conquista de Córdoba y de camín escontra Toledo, atopar con una primitiva aldega, nel cuetu güei llamáu de La Muela y xunto al Riánsares. Dada la so posición estratéxica, decidióse la construcción d'un castiellu, que permaneció nel visu del cuetu hasta'l sieglu XV en que foi destruyíu. Ye lóxicu suponer qu'a la solombra del castiellu, habitáu primeramente por guerreros musulmanes, l'asentamientu de Corral de Almaguer foise consolidando cola medría del númberu de los sos habitantes. Más palantre, ensin que pueda datase con exactitú esti fechu, la población foise treslladando escontra una zona más llana, meyor asitiada y con bayura d'agua, onde l'agricultura y la ganadería pudieren desenvolvese en bones condiciones. El llugar escoyíu foi una devesa, denomada "la Corral", a media llegua de la primitiva Almaguer, y asitiada ente les vegues de los ríos Riánsares y Albardana.
Sicasí, dende esti periodu inicial y hasta'l sieglu XIV, ye dicir mientres aproximao 600 años, nun se vuelve tener noticies d'esti llugar. En 1312 Diego Muñiz, gran Maestre de la Orde de Santiago, concedió-y en privilexu de títulu villa. En 1342 Alfonsu XI de Castiella concéde-y dos feries al añu, una'l día de san Andrés y la otra el día de San Felipe y Santiago, privilexu que sería confirmáu polos Reis Católicos. Tamién se-y otorguen otros privilexos como l'usu d'armes, dau por Carlos V, y el de la redondez, que consistía nel usu d'una zona en forma de media circunferencia por que'l ganáu pastiara nella ensin mancomunidá de los vecinos d'otros pueblos.
La mayoría de los sos monumentos y edificios señoriales, tán fechaos mientres los sieglos XV y XVI, coincidentes cola so dómina de mayor rellumanza.
A mediaos del sieglu XIX tenía 400 cases y el presupuestu municipal xubía a 24.000 reales de los cualos 3.300 yeren pa pagar al secretariu.
Alministración
editar| Llexislatura | Nome | Partíu |
|---|---|---|
| 1979-1983 | Ramón Martínez Lominchar | UCD |
| 1983-1987 | Ramón Martínez Lominchar | AP/PDP/UL |
| 1987-1991 | Miguel García-Arroba Molero | Coalición Independiente Corraleña CIC |
| 1991-1995 | Miguel García-Arroba Molero | PSOE |
| 1995-1999 | Antonio Mancheño Santiago | PP |
| 1999-2003 | Román Pastor Martínez | PSOE |
| 2003-2007 | Román Pastor Martínez | PSOE |
| 2007-2011 | Xuliana Fernández de la Cueva Lominchar | PP |
| 2011-2015 | Xuliana Fernández de la Cueva Lominchar | PP |
| 2015-2019 | Xuliana Fernández de la Cueva Lominchar | PP |
| 2019-2023 | n/d | n/d |
| 2023- | n/d | n/d |
Demografía
editarNa siguiente tabla amuésase la evolución del númberu d'habitantes ente 1996 y 2006 según datos del INE.
| 1996 | 1998 | 1999 | 2000 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 5,856 | 5,744 | 5,665 | 5,622 | 5,594 | 5,584 | 5,631 | 5,693 | 5,904 | 5,966 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| (Fonte: INE [Consultar]) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
NOTA: La cifra de 1996 ta referida a 1 de mayu y el restu a 1 de xineru.
| Gráfica d'evolución demográfica de Corral de Almaguer ente 1900 y 2006 |
 |
| Fonte Institutu Nacional d'Estadística d'España - Ellaboración gráfica por Wikipedia |
Economía ya industria
editar.jpg)
.jpg)
Nel 2006 concediéronse unos terrenes pal futuru desenvolvimientu de nueves fábriques, suponiendo pal pueblu grandes ventayes a nivel industrial y económicu. El nuevu parque industrial va cuntar con más de 1,1 millones de metros cuadraos y ta proyeutáu pola empresa EXLOSAN. Dichu parque industrial va cuntar con inmeyorables comunicaciones tantu con Madrid como cola parte del llevante español, per carretera, N-301, y per autopista, AP-36.
Otres actividaes industriales de la llocalidá ye la industria del vinu bien fuerte na llocalidá con 2 cooperatives y 6 bodegues vitivinícolas dalgunes d'elles con importantes gallardones polos sos caldos. El sector de l'alimentación con una gran factoría d'ensugáu de xamones, fábriques de quesos y el sector de material de construcción. Esta postrera ta cobrando importante dau la so fuerte crecedera, más de 500 viviendes en proyeutu o n'execución nel 2007 responder# por, xunto a la proyeición del polígonu industrial, una zona terciaria con miles de viviendes, centru comercial, et. Tou ello fai pensar l'importante tresformamientu y crecedera de la llocalidá nos próximos años.
Comunicaciones
editar- N-301 Comunica la llocalidá con Madrid y Albacete.
- AP-36 Al igual que la N-301, comunica Corral con Madrid y Albacete.
- CM-3000 Comunica la ciudá con Tembleque, pasando primeramente por Romeral y Lillo ; y con Forcayu de Santiago, pasando antes por Cabezamesada.
Dende Madrid, tómase l'A-4 hasta Ocaña, onde vas poder enllazar cola N-301 o cola AP-36.
Dende Toledo cueye la N-400 hasta llegar a l'A-4, tomamos l'A-4 hasta Ocaña y ende podrá coyer la N-301 o bien la AP-36
Personaxes pernomaos
editar- Francisco Briceño, fundador de la Villa de Almaguer en Colombia, nel Departamentu del Cauca.
- Félix Palacios Bayu, boticariu español del sieglu XVIII.
- Agustín García-Gasco y Vicente, arzobispo eméritu de Valencia y cardenal de la Ilesia católica.
- Julián Ortiz, ex-xugador de baloncestu.
- Sara Carbonero Arévalo, periodista deportiva.
- Enrique Santiago Collado García-Lajara, Maxistráu-Xuez del Tribunal Cimeru de Xusticia.
- Sarxentu Modesto Madariaga Almendros. Sarxentu mecánicu d'aviación, trabayu na puesta a puntu del BREGUETXIX.
- Bartolomé Romero.Capitán qu'acompañó cola so familia na espedición de Oñate en 1598 a Nuevu Mexico, ye l'antepasáu del ex embaxador d'EEXX D. Edward L. Romero. Acompañaben nesta espedición los Corraleños. Juan González de Almaguer Alférez. Bartolomé González Alferez.
- D. Juan Collado Caballeru de la orde de Santiago, Comendador de Ocaña y embaxador en Roma de Fernando'l Católicu.
- D Martín Garcia-Gasco Capitán d'infantería sirvió a los Reis Católicos na conquista de Granada,. Doctor pola Universidá de Salamanca, foi maestrescuela de la catedral de Sevilla.
Monumentos
editar - Ilesia parroquial de La nuesa Señora de l'Asunción
- Santuariu de La nuesa Señora de la Muela Coronada
- Casa de les Collaes
- Ayuntamiento
- Ermita de San Antón
- Cases Solariegas: Barreda, Chacón, Figales y de Postas
- Plaza Mayor y el so conxuntu arquiteutónicu
- Monesteriu de San José
- Ermita de Santa Ana y San Joaquín
- Rollu Xurisdiccional
- Pozu Vieyu
- Ermita de San Isidro
- Sierra del Gollizno y la so redolada
Fiestes
editar- 17 de xineru: Fiestes n'honor a San Antón.
- 2 de febreru Fiesta de la Candelaria .
- Fin de selmana próxima al 5 de febreru: Romería n'honor a Santa Águeda.
- Selmana Santa de gran interés históricu-cultural, declarada d'interés turísticu rexonal.
- Primer domingu de mayu: ¨Trayida¨ de la Virxe de la Muela a la llocalidá.
- 15 de mayu: Romería de San Isidro Llabrador.
- Tercer fin de selmana de mayu: Fiestes de la Función, n'honor a la Virxe de la Muela .
- 25-26 Fiestes de Santa Ana y San Joaquín
- 29 de xunetu: Festividá de Santa Marta
- 15 d'agostu, Festividá de la virxe de Fátima.
- L'últimu fin de selmana d'agostu : Feria n'honor a la Fiesta de la Vendimia y al Santísimu Cristu de l'Agonía Primer domingu de setiembre: ¨Llevada¨ de la Virxe la Muela al so santuariu.
- Zangona del Chocolate¨ la madrugada del Día de los Santos.
Referencies
editar- Corral de Almaguer ye pioneru en crear la primer revista dixital dedicada al humor manchego onde, a base de montaxes y artículos, cunta l'actualidá corraleña y nacional utilizando la ironía, el sarcasmu y el bon humor como ferramientes pa sacar a los sos llectores la so meyor sorrisa. http://corral-descaradamente.blogspot.com.es/
- Diputación de Toledo. Datos d'interés sobre la población.
- García Sánchez, Jairo Javier (2004). Toponimia mayor de la provincia de Toledo (zones central y oriental). Institutu provincial d'investigaciones y estudios toledanos. ISBN 84-95432-05-6. Importante estudiu toponímicu, con anotaciones históriques y orográfiques.
- Madoz, Pascual (Madrid, 1846-1850). Diccionario geográfico-estadístico-histórico de España y sus posesiones de Ultramar. Establecimientu tipográficu de P. Madoz y L. Sagasti. Volume VII, páx. 131.
- Rojo García-Lajara, Rufino (1991). Historia de la muy noble y leal villa de Corral de Almaguer. Madripapel, páx. 437. ISBN 84-404-9442-4.
- Rojo García-Lajara, Rufino. Grandores y Baxeces de l'aristocracia corraleña del Sieglu XVI / añu 2011 / ISBN 978-84-9991-583-3 / editorial Círculu Rojo (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión). sieglu-xvi/
- Rojo García-Lajara, Rufino. La Carta Puebla de Corral de Almaguer / añu 2012 / editorial Círculu Rojo ISBN 978-84-9991-623-1
Referencies
editar- ↑ Afirmao en: Llista de Conceyos y los sos Códigos por Provincies a 1 de xineru de 2019. Data d'espublización: 8 febreru 2019. Editorial: Institutu Nacional d'Estadística.
Enllaces esternos
editar
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Corral de Almaguer.
Datos: Q598148- Multimedia: Corral de Almaguer
