Idioma curdu
L'idioma curdu[1] (autoglotónimu Kurdî) ye una llingua indoirania falada na rexón llamada Curdistán, qu'inclúi poblaciones curdes en partes d'Irán, Iraq, Siria y Turquía. Falar ente 25 y 30 millones de persones, anque los datos nun son exactos. Ye llingua oficial n'Iraq, ente qu'en Siria'l so usu ta prohibíu pos nun se dexa publicar material en curdu. Antes d'agostu de 2002, el gobierno turcu punxo restricciones severes al usu del curdu, prohibiendo la llingua en medios d'educación y d'espardimientu. L'alfabetu curdu inda nun ye reconocíu en Turquía, y l'usu de les lletres curdes X, W, Q, que nun esisten nel alfabetu turcu, condució a la persecución xudicial en 2000 y 2003. N'Irán, anque s'utiliza nos medios y los periódicos llocales, nun se dexa que seya enseñáu nes escueles. Consecuentemente, munchos curdos iraninos colaron a Iraq, onde pueden estudiar nel so idioma nativu.
| Zimanê Kurdî, زمانی کوردی, Kurdî y کوردی | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Faláu en | |||||||||||
| Faláu en | Turquía, Iraq, Irán, Armenia, Xeorxa, Azerbaixán, Siria y Turkmenistán | ||||||||||
| Númberu de falantes | |||||||||||
| |||||||||||
| Datos | |||||||||||
| Familia |
Northwestern Iranian (en)  | ||||||||||
| Sistema d'escritura | alfabetu llatín, alfabetu árabe y alfabetu cirílicu | ||||||||||
| Códigos | |||||||||||
| ISO 639-1 | ku | ||||||||||
| ISO 639-2 | kur | ||||||||||
| ISO 639-3 | kur | ||||||||||
 | |||||||||||
 | |||||||||||
La llingua curda pertenez al subgrupu occidental de los idiomes iranios, pertenecientes a la caña indo-irania de la familia indoeuropea. Los idiomes más cercanamente emparentaos col curdu son el balochi, el gileki y el talish, que pertenecen a la caña noroccidental de los idiomes iranios. L'idioma persa, perteneciente a la caña sudoccidental, considérase una llingua rellacionada tamién.
Clasificación
editarLa llingüística comparativa probó que'l curdu ye una llingua irania noroccidental que comparte diverses isogloses col restu de llingües de dichu grupu. Al igual qu'otres llingües iranies noroccidentales ta probablemente rellacionada col idioma faláu polos antiguos medos. Enantes a los medos, la rexón ocupada anguaño polos curdos tuvo ocupada por falantes del hurrita, que nun ye indoeuropéu y sobre el que se conxetura podría tar remotamente rellacionáu les llingües caucásiques nororientales (hipótesis alarodiana). Supónse qu'esti sustratu non indoeuropéu exerció muncha influencia nel curdu y otres llingües indoeuropees del área como'l armeniu.
El hurrita foi sustituyíu poles llingües iranies, escontra'l 850 e.C. , cola llegada de los medos al Curdistán. Dellos espertos creen que la influencia del hurrita nel indoiranio noroccidental y el curdu ye más evidente na so estructura ergativa y na so toponimia. Un grupu llingüísticu tamién influyente nel curdu, pero en menor grau, foi'l grupu semíticu, especialmente l'araméu y l'árabe.
El dialeutu Mukriani falar nes ciudaes de Piranshahr y Mahabad. Piranshahr y Mahabad son dos ciudaes principales de Mukrian.
Ver tamién
editarReferencies
editarBibliografía
editar- La Carta de Colón (Nameya Columbus). Traductor: Baran Rizgar, profesor y autor del Dictionary / Ferheng Kurdish-English English-Kurdish.
Enllaces esternos
editar
Consulta la edición de Wikipedia n'idioma curdu.
Datos: Q36368
Multimedia: Kurdish language
