Turkmenistán
Turkmenistán (en turcomanu: Türkmenistan /tʏɾkmønʏˈθːɑːn/) ye un país d'Asia Central, llenda al noroeste con Kazakstán, norte y nordeste con Uzbequistán, al sudoeste con Irán, al sudeste con Afganistán y al oeste col Mar Caspiu; dominada la mayor parte del país pol desiertu de Karakum, altraviésenla los ríos Amu Daria, l'Atrak y el Murgab. Foi una de les repúbliques constituyentes de la Xunión Soviética como la República Socialista Soviética de Turkmenistán hasta la so disolución en 1991.
HistoriaEditar
El territoriu de Turkmenistán tuvo pobláu dende l'antigüedá. Les tribus turcomanes dedicaes a la cría de caballos aportaron al territoriu en tiempos remotos, posiblemente procedentes de los montes Altái, y van afincase na redolada del desiertu Karakum, llegando hasta Persia, Siria y Anatolia.
L'exercitu rusu fizo la so entrada nel territoriu ente les décades de 1860 y 1870. En 1869, crease'l puertu de Krasnovodsk, y yá nel 1874 afítase la presencia rusa cola creación del distritu militar de Trescaspia. Anexonada pol Imperiu Rusu ente 1865 y 1885, en 1890 el control rusu sobre Turkmenistán yera dafechu.
En 1917 lleguen aires de revolución, y demientres la guerra civil (1918-1920) Turkmenistán tamién va tar nel frente de la batalla. Una vegada establecida la Xunión Soviética, el territoriu de Trescaspia (reorganizáu dendde 1921 como Turquestán) establezse como a una república autónoma, pa camuda aquel mesmu añu a ser una de les repúbliques constituyentes de la Xunión.
Naquella dómina, fíxense les llendes de la república soviética, y desendolquense ambiciosos proyeutos p'aprovechar los sos recursos naturales en beneficiu de la Xunión Soviética. Tamién creense sistemes de regadíu y, adulces, la producción d'algodón y petroleu tresna nuna de les actividaes económiques cimeres.
Depués de la disolución de la Xunión Soviética, Turkmenistán faise estáu independiente. El controvertíu presidente Saparmurat Niyazov tien dominada la vida política del país dende entós.
DemografíaEditar
- 5.042.920 hab.
- 10,3 hab/km²
XeografíaEditar
Organización alministrativaEditar
Turkmenistán dixébrase en cinco provincies (welayatlar, singular welayat): Balkan, Ahal, Daşoguz, Lebap y Mary; y una ciudad autónoma: Axgabat.
División | ISO 3166-2 | Capital | Superficie[1] | Población (2005)[1] | Mapa |
---|---|---|---|---|---|
Axgabat | Axgabat | 470 km² | 871.500 | ||
1. Ahal | TM-A | Annau | 97.160 km² | 939.700 | 1 |
2. Balkan | TM-B | Balkanabat | 139.270 km² | 553.500 | 2 |
3. Daşoguz | TM-D | Daşoguz | 73.430 km² | 1.370.400 | 3 |
4. Lebap | TM-L | Türkmenabat | 93.730 km² | 1.334.500 | 4 |
5. Mary | TM-M | Mary | 87.150 km² | 1.480.400 | 5 |
EconomíaEditar
ReferenciesEditar
Enllaces esternosEditar
Países d'Asia | ||
Afganistán | Arabia Saudita | Armenia | Azerbaixán | Baḥréin | Bangladex | Brunéi | Bután | Camboya | China | Corea del Norte | Corea del Sur | Emiratos Árabes Xuníos | Filipines | India | Indonesia | Iraq | Irán | Israel | Kazakstán | Kirguistán | Kuwait | Laos | El Líbanu | Malasia | Maldives | Mongolia | Myanmar | Nepal | Omán | Paquistán | Qatar | Rusia | Singapur | Siria | Sri Lanka | Tailandia | Taxiquistán | Timor Oriental | Turkmenistán | Uzbequistán | Vietnam | Xapón | Xeorxa | Xordania | Yeme |
Organización pa la Cooperación Islámica | ||
---|---|---|
Afganistán | Albania | Arabia Saudita | Arxelia | Azerbaixán | Baḥréin | Bangladex | Benín | Brunéi | Burkina Fasu | Camerún | Chad | Comores | Costa de Marfil | El Líbanu | Emiratos Árabes Xuníos | Exiptu | Gabón | Gambia | Guinea | Guinea-Bisáu | Guyana | Indonesia | Irán | Iraq | Kazakstán | Kirguistán | Kuwait | Libia | Malasia | Maldives | Malí | Marruecos | Mauritania | Mozambique | Níxer | Nixeria | Omán | Paquistán | Palestina | Qatar | Senegal | Sierra Lleona | Siria | Somalia | Sudán | Surinam | Taxiquistán | Togu | Tunicia | Turkmenistán | Turquía | Uganda | Uzbequistán | Xibuti | Xordania | Yeme
Países observadores: Bosnia y Herzegovina | República Centroafricana | Rusia | Tailandia | República Turca de Xipre del Norte |