Diprotodontia

orde de mamíferos

Los diprotodontos (Diprotodontia) son un orde de marsupiales australidelfios que, ensin ser unu de los más ricos tocantes a númberu d'especies, sí que ye unu de los más llamativos pola diversidá de les que lo integren. Dende los pimpanos canguros (Macropus sp.) a los diminutos falangeros pigmeos (Cercartetus sp.) pasando pol coala (Phascolarctos cinereus), los cuscús (Phalanger sp.) o los petauros (Petaurus sp.), la hestoria de los diprotodontes tuvo marcada por una estraordinaria capacidá d'adautación dando como resultáu una diversidá morfolóxica como pocos otros grupo taxonómicos amuesen.

Diprotodontia
Rangu temporal: Oligocenu-Holocenu
Clasificación científica
Reinu: Animalia
Filu: Chordata
Subfilu: Vertebrata
Clas: Mammalia
Subclas: Theria
Infraclas: Marsupialia
Magnorde: Australidelphia
Superorde: Eometatheria
Orde: Diprotodontia
Owen, 1866
Families
Ver el testu
Sinonimia
Falangeriformes[1]
Consultes
[editar datos en Wikidata]

L'orde Diprodontia ta compuestu por marsupiales con solu dos incisivos na quexal.

Evolución editar

Los restos fósiles de diprotodontos más antiguos conocíos daten del Oligocenu (hai ente 24 y 35 millones d'años), anque los marsupiales yá esistieren nestes tierres dende'l Cretaceu.

De les llinies filoxenétiques con especies vives nel nuesu tiempu la más antigua ye la de los vombátidos, que representen un aproximamientu a lo que tuvieron de ser los primeres diprotodontos, carauterizada nes especies vives por una curtia cola y el marsupiu abiertu caudalmente.[2]

Clasificación editar

De siguío amuésense dos versiones de la clasificación taxonómica del orde con pequeñes diferencies ente dambes. La primera, basada en McKenna y Bell (1997) ye la publicada en The Taxonomicon ya inclúi clados fósiles.[3][4]

---o Magnorden Syndactyli (Gill, 1871)
|-o Orde Peramelemorphia (Kirsch, 1968)
`-o Orde Diprotodontia Owen, 1866 
|- Xéneru Brachalletes De Vis, 1883 (†)
|- Xéneru Koalemus De Vis, 1889 (†)
|- Xéneru Sthenomerus De Vis, 1883 (†)
|-o Familia Palorchestidae (Tate, 1948) (†)
|-o Familia Tarsipedidae Gervais & Verreaux, 1842 - falangero del miel 
|-o Familia Thylacoleonidae Gill, 1872 (†)
|-o Familia Wynyardiidae Osgood, 1921 (†)
|-o Superfamilia Phalangeroidea (Thomas, 1888)
| |-o Familia Acrobatidae Aplin, 1987 - acróbates
| |-o Familia Burramyidae Broom, 1898 - falangeros pigmeos
| |-o Familia Ektopodontidae Stirton et al., 1967 (†)
| |-o Familia Macropodidae (Gray, 1821) - canguros y ualabíes
| |-o Familia Miralinidae Woodburne et al., 1987 (†)
| |-o Familia Petauridae (Bonaparte, 1838) - petauros y utas
| |-o Familia Phalangeridae Thomas, 1888 - falangeros y cuscús
| |-o Familia Phascolarctidae Owen, 1839 - coala 
| `-o Familia Pilkipildridae Archer et al., 1987 (†)
`-o Superfamilia Vombatoidea (Burnett, 1830)
|-o Familia Diprotodontidae Gill, 1872 (†)
|-o Familia Ilariidae Tedford & Woodburne, 1987 (†)
`-o Familia Vombatidae Burnett, 1829 - uómbats

La segunda, más recién, solo inclúi clados con especies vives y distribúi les families en tres suborden en llugar de dos superfamilies como l'anterior.[1]

---o Orde Diprotodontia Owen, 1866 
|-o Suborde Macropodiformes Ameghino, 1889
| |-o Familia Hypsiprymnodontidae Collett, 1877
| |-o Familia Macropodidae Gray, 1821
| `-o Familia Potoroidae Gray, 1821
|-o Suborde Phalangeriformes Szalay, 1982
| |-o Superfamilia Petauroidea Bonaparte, 1838
| | |-o Familia Acrobatidae Aplin, 1987
| | |-o Familia Petauridae Bonaparte, 1838
| | |-o Familia Pseudocheiridae Winge, 1893
| | `-o Familia Tarsipedidae Gervais & Verreaux, 1842
| `-o Superfamilia Phalangeroidea Thomas, 1888
| |-o Familia Burramyidae Broom, 1898
| `-o Familia Phalangeridae Thomas, 1888
`-o Suborde Vombatiformes Burnett, 1830
|-o Familia Phascolarctidae Owen, 1839
`-o Familia Vombatidae Burnett, 1829

Carauterístiques físiques editar

Esisten dos carauterístiques comunes que definen les especies del orde, magar una d'elles ye compartida amás con Peramelemorphia. Trátase de la <o>sindactilia</o>, fenómenu consistente na fusión de deos, y que nel casu de los diprotodontos afecta al 2º y 3º de les estremidáes posteriores, dándo-yos a estes un estrañu aspeutu como d'un deu deforme con dos uñes.

La segunda ye la que da nome al clado. Diprotodontia vien significar con "dos dientes primeros", y precisamente estos marsupiales tienen solu dos incisivos na quexal.

Ver tamién editar

Referencies editar

  1. 1,0 1,1 Wilson, D. E. & Reeder D.M. (ed.) (2005) Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference Johns Hopkins University Press. Accesu: 21 d'ochobre de 2007.
  2. Grzimek, B., Schlager, N. y Olendorf, D. (2003) Grzimek's Animal Life Encyclopedia Thomson Gale.Detroit. ISBN 0-8760-7876-6573-8
  3. Brands, S.J. (comp.) (2005) Systema Naturae 2000. The Taxonomicon Universal Taxonomic Services, Ámsterdam, Países Baxos. Accesu: 21 d'ochobre de 2007.
  4. McKenna, M.C., y Bell, S.K. (1997) Classification of Mammals Above the Species Level. Columbia University Press, Nueva York. ISBN 0-231-11013-8

Enllaces esternos editar