El Ducáu de Saboya (en llatín: Ducatos Sabaudiae; en francés: Duché de Savoie, n'italianu: Ducato di Savoia) foi un Estáu integrante del Sacru Imperiu Romanu Xermánicu asitiáu na parte septentrional de la península Itálica, según en zones de l'actual Francia. Ente 1443 y 1714 ye gobernáu pola Dinastía Saboya.

Condáu de Saboya
Ducáu de Saboya
(de 1416 a 23 abril 1860)
Reinu de Cerdeña-El Piamonte
Reinu de Cerdeña
estáu desapaecíu
Alministración
Capital Chambéry (de 1416 a 1563)
Turín (dende 1563)
Forma de gobiernu monarquía
Llingües oficiales llatín
francés
Relixón oficial catolicismu
Xeografía
Demografía
Cambiar los datos en Wikidata

Esti Estáu foi'l socesor del Condáu de Saboya y el predecesor del Reinu de Cerdeña, de la mesma embrión del Reinu d'Italia.

Situación xeográfica

editar
 
Imaxe de Manuel Filiberto de Saboya.

El Ducáu de Saboya estender nuna amplia zona ente les actuales Francia ya Italia. La capital, Chambéry, topar nel actual departamentu francés de Saboya, d'onde yera orixinaria la familia. Asina mesmu englobó les tierres de l'actual Alta Saboya en Francia y les zones italianes del Valle d'Aosta, d'El Piamonte y llegando a consiguir una salida al mar gracies a l'adquisición en 1388 del Condáu de Niza a condición de que Saboya nun apurrieren nunca Niza a los franceses. N'El Piamonte les llendes del ducáu taben menos marcaos, calteniendo continues guerres colos Visconti y los Anjou pol control del Marquesáu de Montferrato y Saluzzo.

En 1418 Amadeo VIII consigue la soberanía total sobre les ciudaes de Turín y Pinerolo, treslladando'l centru de gravedá del propiu ducáu escontra la península Itálica y afitando en 1562 la capital na ciudá de Turín.

Historia

editar

Creación del Ducáu

editar
 
Los estaos italianos en 1494.

El 19 de febreru de 1416 l'emperador Segismundo del Sacru Imperiu Romanu Xermánicu concede'l títulu de Ducáu de Saboya al antiguu Condáu de Saboya, teniendo asina una autonomía política ensin precedentes en cualquier territoriu del Sacru Imperiu. A partir d'aquellos momentos los socesores de Amadeo VIII de Saboya, titular de la Casa de Saboya dempués Humberto I de Saboya, van utilizar, amás del títulu de conde, el títulu de Duque de Saboya.

El 1536 foi ocupáu por Francisco I de Francia, momentu nel que se caltién el so "independencia formal" pero nel cual reordénase la so política interna, concediéndo-y asina un parllamentu na ciudá de Chambéry. La capital ye Turín en 1563. En 1559 la ocupación cesa y el parllamentu convertir nun senáu. En 1601, dempués d'un conflictu de 13 años con Francia, Carlos Manuel I de Saboya dona los territorios de Bresse, Bugey, Valromey y Gex a Enrique IV de Francia a cambéu del Marquesáu de Saluzzo.

En 1630 produzse una nueva ocupación francesa, obligando a los duques de Saboya a dexar la fortaleza de Pinerolo a Francia por aciu la firma del Tratáu de Cherasco de 1631. Refugada una alianza con Francia, el Ducáu foi ocupáu nuevamente ente 1690 y 1696, según ente 1703 y 1713.

Conversión en Reinu

editar
 
Estaos italianos en 1796. Saboya nel Reinu de Cerdeña. La República Corsa de Pasquale Paoli (Córcega) foi invadida y anexonada por Francia en 1768.
 
Invasión y anexón francesa de Saboya y de Niza mientres la Unificación d'Italia en 1860. Napoleón III va torgar a Córcega xunise a Italia.

Al rematar la Guerra de Socesión española, y cola firma del Tratáu d'Utrecht en 1713, el Ducáu de Saboya recupera les sos posesiones orixinales y recibe el Reinu de Sicilia, siendo nomáu Rei de Sicilia Víctor Amadeo II de Saboya nel añu 1713.

En 1720, dempués de la Guerra de la Cuádruple Alianza, el duque dexa'l Reinu de Sicilia al Imperiu austriacu a cambéu del Reinu de Cerdeña, pasando a crear a partir d'aquel momentu'l nuevu Reinu d'El Piamonte-Cerdeña.

Cesión a Francia 1860

editar

Ente 1792 y 1814 el Ducáu foi ocupáu pola Primer República Francesa, y en 1860 de resultes del sofitu francés a la unificación italiana, la rexón histórica de Saboya foi "vencida" al Segundu Imperiu Francés de Napoleón III, creando los actuales departamentos de Saboya , Alta Saboya y Alpes Marítimos nel mediterraneu