Galemys pyrenaicus

especie de mamíferu

La fedegosa[2], aguanzón[3], aguarón[4], ratu de ríu[5] o aguañón[6] (Galemys pyrenaicus), ye una especie de mamíferu soricomorfu de la familia Talpidae qu'habita na zones montascoses del norte de la península ibérica y sur de Francia. Ye un insectívoru semiacuáticu qu'habita les proximidaes de regatos y riegues, de vezos principalmente nocherniegos, que la so seña d'identidá más carauterística ye'l so morru con forma de trompeta.

Galemys pyrenaicus
fedegosa
Estáu de caltenimientu
Vulnerable (VU)
Vulnerable (IUCN 3.1)[1]
Clasificación científica
Reinu: Animalia
Filu: Chordata
Clas: Mammalia
Orde: Eulipotyphla
Familia: Talpidae
Subfamilia: Talpinae
Tribu: Desmanini
Xéneru: Galemys
Kaup, 1829
Especie: G. pyrenaicus
(É. Geoffroy, 1811)
Distribución
Consultes
[editar datos en Wikidata]

Nome común

editar

Esta especie ye conocida nel dominiu llingüísticu asturlleonés colos siguientes nomes comunes: fedegosa[2], aguanzón[3], aguarón[4], ratu de ríu[5] y aguañón[6].

Carauterístiques

editar

La falcatrúa paezse anatómicamente a otros animales como l'aguarón, el topu o la musaraña. D'ende los nomatos de «aguarón d'agua», «topu d'agua» o «aguarón trompeteru».

Viven en pareyes y puen vivir alredor de 3,5 años. Tienen ente 11 y 16 cm de llargor y la cola mide ente 12 y 16 cm. Pesa ente 35 y 80 g.

Les pates traseres recuerden a les del aguarón; son robustes y axiloses, y les usa pa movese con rapidez pel agua. La parte delantera del cuerpu ye similar a la d'un topu; les pates delanteres tán afeches pa escargatar la tierra y faer llurigues onde cría a la so prole y ponse a salvu de les sos predadores. El focicu ye similar al de la musaraña, con una trompa bien desenvuelta que lu sirve p'atopar los bárabos de les que s'alimenta; ye un órganu bien perfeicionáu, indispensable pa la so sobrevivencia. Tien una glándula de almizcle nel arranque caudal.

Distribución

editar

La falcatrúa ibérica vive en ríos, riegues y llagos del norte de la península ibérica: norte de Portugal, Galicia, Montes Cantábricos, dambes aguaes de los Pirineos y en determinaes zones de los sistemes Ibéricu y Central.[7]

Comportamientu

editar

Son animales abondo territoriales, que formen pareyes estables que controlen territorios d'ente 200 y 400 metros de calce. Pa llograr suxetar sos preses al fondu del cursu acuáticu usa sos fuertes uñes de pies y manes, mientres escargata col focicu ente les graveres.[8] El so periodu de celu dase ente los meses de payares y mayu, y les femes paren dos vegaes al añu, con camaes de 1 a 5 críes per partu.[9]

Referencies

editar
  1. Fernandes, M., Herrero, J., Aulagnier, S. y Amori, G. (2008). «Galemys pyrenaicus» (inglés). Llista Roxa d'especies amenazaes de la UICN 2012.2. Consultáu'l 8 de febreru de 2013.
  2. 2,0 2,1 URL de la referencia: http://www.sabencia.net/nomenclator.php.
  3. 3,0 3,1 «Diccionariu de la Llingua Asturiana» (asturianu) (15 avientu 2000). Consultáu'l 4 xunetu 2023.
  4. 4,0 4,1 «Diccionariu de la Llingua Asturiana» (asturianu) (15 avientu 2000). Consultáu'l 4 xunetu 2023.
  5. 5,0 5,1 «Diccionariu de la Llingua Asturiana» (asturianu) (15 avientu 2000). Consultáu'l 4 xunetu 2023.
  6. 6,0 6,1 «Diccionariu de la Llingua Asturiana» (asturianu) (15 avientu 2000). Consultáu'l 4 xunetu 2023.
  7. IUCN - Galemys pyrenaicus[1]
  8. Mamíferos d'España, de Fco. J. Purroy y Juan M. Varela, Páx. 26. ISBN 84-87334-97-0
  9. Galemys pyrenaicus en Fauna Ibérica