Tratáu de Llibre Comerciu d'América del Norte
Esti artículu o seición necesita referencies qu'apaezan nuna publicación acreitada, como revistes especializaes, monografíes, prensa diaria o páxines d'Internet fiables. |
El Tratáu de Llibre Comerciu d'América del Norte (TLCAN), n'inglés North American Free Trade Agreement (NAFTA) y en francés Accord de llibre-échange nord-américain (ALÉNA), ye una zona de llibre comerciu ente Canadá, Estaos Xuníos y Méxicu. El Tratáu dexa amenorgar los costos pa promover l'intercambiu de bienes ente los trés países.
Tratáu de Llibre Comerciu d'América del Norte | |
---|---|
Bloque comercial y tratado de libre comercio (es) | |
Llocalización | |
Sede | Ottawa |
Historia | |
Fundación | 1r xineru 1994 |
Participación empresarial | |
Formáu por |
Canadá Estaos Xuníos Méxicu |
Web oficial | |
Esti alcuerdu ye una ampliación del antiguu Tratáu de Llibre Comerciu de Canadá y Estaos Xuníos que foi robláu'l 4 d'ochobre de 1988 pa la formalización de la rellación comercial ente los dos países. En 1990, el bloque entró en negociaciones pa ser reemplazáu por un tratáu qu'incluyera a Méxicu.
El 10 de xunu de 1990, Canadá, Estaos Xuníos y Méxicu alcuerden establecer un tratáu de llibre comerciu, el 5 de febreru de 1991 empecipien les negociaciones del TLCAN, polo que l'Alcuerdu Comercial foi robláu pol presidente d'Estaos Xuníos George H. W. Bush, el 8 d'avientu de 1992, pol primer ministru canadiense Brian Mulroney, el 11 d'avientu de 1992 y pol presidente mexicanu Carlos Salinas de Gortari, el 14 d'avientu de 1992, asina mesmu los trés países roblar el 17 d'avientu de 1992 y entró en vixencia a partir del 1 de xineru de 1994, cuando se cumplió col procedimientu de ratificación per parte del poder llexislativu de cada país que lu suscribió.
Al roblase'l TLCAN plantegóse un plazu de 15 años pa la eliminación total de les barreres aduaneres ente los trés países. Amás alcordóse que teníen de ser retiraes les restricciones esistentes al comerciu de dellos productos, incluyendo vehículos de motor y pieces pa éstos, los ordenadores, los testiles y l'agricultura. El tratáu tamién protexe los derechos de propiedá intelectual (patentes, derechos d'autor y marques comerciales) y destacó la eliminación de les restricciones d'inversión ente los trés países. Midíes relatives a la proteición de los trabayadores y el mediu ambiente añadiéronse más tarde como resultáu d'alcuerdos complementarios roblaos en 1993.
A diferencia de la Xunión Europea, el TLCAN nun crea un conxuntu d'organismos gubernamentales supranacionales, nin tampoco crea un cuerpu de lleis percima de les lleis nacionales de cada país. El TLCAN ye un tratáu en virtú del derechu internacional. So les lleis de los Estaos Xuníos clasificar como un alcuerdu executivu del Congresu, lo que reflexa un sentíu peculiar del términu "tratáu" nel derechu constitucional de los Estaos Xuníos, onde'l mesmu nun queda suxetu a prauticar del derechu internacional o suxetu a les lleis d'otros Estaos.
Hai quien sostienen qu'esti tratáu pal comerciu rexonal n'América del Norte benefició a la economía mexicana y ayudó a enfrentar la competencia plantegada por Xapón y la Xunión Europea. Sicasí otros argumenten que Canadá y Méxicu convertir en "colonies" de los EE.XX., y que de resultes del TLCAN aumentó la probeza en Méxicu y agravó el desemplegu nos EE.XX. Faer el dólar la única moneda nes transaiciones comerciales ente los socios del TLCAN implicó una seria resistencia per parte de la sociedá mexicana ya inclusive por ciertos sectores del gobiernu onde esistía'l mieu a la perda de la identidá nacional mexicana. Hasta'l 2009 el procesu d'integración foi completáu, magar Méxicu esta más amestáu a los Estaos Xuníos qu'a Canadá.
Oxetivos
editarLos oxetivos del tratáu son:
(a) Esaniciar torgues al comerciu y facilitar la circulación trilateral de bienes y de servicios ente los territorios de les partes.
(b) Promover condiciones de competencia lleal na zona de llibre comerciu.
(c) Aumentar sustancialmente les actividaes d'inversión nos territorios de les Partes.
(d) Protexer y faer valir, de manera fayadiza y efectiva, los derechos de propiedá intelectual en territoriu de caúna de les partes.
(y) Crear procedimientos eficaces pa l'aplicación y cumplimientu d'esti tratáu, pa la so alministración conxunta y pa la solución de discutinios.
(f) Establecer lineamientos pa la ulterior cooperación trilateral, rexonal y multillateral empuesta a ampliar y ameyorar los beneficios d'esti tratáu.
El tratáu estableció una serie d'instituciones de tipu trinacional p'alministrar y vixilar la correuta implementación de les disposiciones del tratáu. Ente elles cúntense: La Comisión de Llibre Comerciu; Un Grupu de coordinadores del TLCAN; Grupos de trabayu y comités del TLCAN; Un Secretariáu del TLCAN; Una Comisión pa la Cooperación Llaboral; y una Comisión pa la Cooperación Ambiental.
Provisiones
editarCon al respective de algamar oxetivu del TLCAN d'esaniciar les barreres al comerciu y l'inversión ente los EE.XX., Canadá, y Méxicu, na implementación del TLCAN a partir del 1º de xineru de 1994 estableció cinco etapes de desgravación arancelaria.
- Primer Los aranceles aduaneros sobre los bienes entendíos nes fracciones de la categoría de desgravación A na llista de desgravación d'una parte van esaniciase por completu y dichos bienes van quedar llibres d'arancel aduaneru a partir del 1º de xineru de 1994;
- Segunda los aranceles aduaneros sobre los bienes entendíos nes fracciones de la categoría de desgravación B na llista de desgravación d'una parte van esaniciase en 5 etapes añales iguales a partir del 1º de xineru de 1994, y dichos bienes van quedar llibres d'arancel aduaneru a partir del 1º de xineru de 1998;
- Tercer los aranceles aduaneros sobre los bienes entendíos nes fracciones de la categoría de desgravación c na llista de desgravación d'una parte van esaniciase en 10 etapes añales iguales a partir del 1º de xineru de 1994, y dichos bienes van quedar llibres d'arancel aduaneru a partir del 1º de xineru de 2003;
- Cuarta los aranceles aduaneros sobre los bienes entendíos nes fracciones de la categoría de desgravación C+ na llista de desgravación d'una parte van esaniciase en 15 etapes añales iguales a partir del 1º de xineru de 1994, y dichos bienes van quedar llibres d'arancel a partir del 1º de xineru de 2008;
- Quinta los aranceles aduaneros sobre los bienes entendíos nes fracciones de la categoría de desgravación D na llista de desgravación d'una parte van siguir recibiendo tratu llibre d'impuestos y de propiedá llexislativa y evitar los conflictos ente los países d'EE.XX., Canadá y Méxicu.[ensin referencies]
Analís
editarEl TLCAN tuvo n'alderique dende'l so implementación en 1994. Per una parte hai una serie d'organizaciones sociales y persones qu'amosaron el so desalcuerdu basándose en que'l Tratáu desmanteló la industria nacional y traxo munchos problemes a Méxicu por ser un país non anglosaxón, por casu el presidente d'Estaos Xuníos Donald Trump demostró la so disconformidá al tratáu, pero al empar, per otra parte una serie d'organismos empresariales defendieron el Tratáu.[ensin referencies]
• Méxicu beneficiar de les inversiones d'Estaos Xuníos, y hai dos postures tocantes a si la participación de Méxicu nel Tratáu ye beneficiosa en gran midida o namái marxinal. El Tratáu tamién dexa la esportación d'Estaos Xuníos escontra Méxicu d'autos retiraos lo que dexa a munchos mexicanos cuntar con un automóvil propiu.[1]
• Estaos Xuníos importa enerxía de dambos países y amás, la pertenencia al grupu facilítalu l'ingresu de los sos productos a estos mercaos.
Pa Méxicu'l Tratáu dexa que la industria que se reconfigura p'atender les necesidaes del mercáu d'Estaos Xuníos tenga accesu a teunoloxíes modernes lo que dexa alzar la so productividá. Sicasí aquelles empreses establecíes en Méxicu que non iguradas p'atender el mercáu d'Estaos Xuníos queden en desventaxa, yá que nun cunten cola teunoloxía necesaria pa ser competitives frente a les empreses norteamericanes que'l so capital humanu y usu recurrente de teunoloxía de punta amenorga costos y aumenta la productividá.[ensin referencies]
Nel marcu del TLCAN, la medría de les esportaciones mexicanes foi menor que'l de les sos importaciones, compuestes nun 70% por bienes entemedios; el PIB per cápita creció apenes un 1,7% permediu ente 1994 y 2000; les remuneraciones medies reales baxaron un 2,6%; les desigualdaes na distribución del ingresu aumentaron considerablemente. L'interés per Méxicu xustifícase porque Estaos Xuníos preve un aumentu de les sos importaciones de petroleu pa los próximos años y Méxicu ye unu de los principales países esportadores de petroleu fora de la OPEP. El petroleu y el gas natural que s'esploten na mariña del golfu constitúin la principal fonte d'ingresos de Méxicu, representando solamente'l petroleu'l 32% del total de los recursos. Más de la metá de la producción vien de los xacimientos marinos del golfu de Méxicu. Les reserves atopaes envalorar n'aprosimao 8.000 millones de tonelaes. El Tratáu dexa que los productores o asociaciones de productores tengan derechu a señalar casos de dumping. Y aplicar midíes antidumping, denunciar subsidios, si ye que se demuestra que'l país vecín emplegar, aplicar derechos compensatorios. O denunciar otru dañu.[ensin referencies]
Resultaos
editarDende la so implementación en 1994, el TLCAN tuvo nel centru del discutiniu. Los sos críticos señalen qu'afectó sectores clave de la industria nacional, como l'agrícola en Méxicu, ingresen más productos agrícoles d'EEXX o de causar perdes masives d'emplegu nel sector maquilador n'EEXX, una y bones munches compañíes agora prefieren instalar les sos ensambladoras en Méxicu, atraíes pola mano d'obra barata y la cercanía xeográfica de Méxicu, pero son fábriques d'EEXX que llogren grandes ganancies en Méxicu.
El Tratáu pol so valumbu xeneró beneficios pa los países pero tamién perxuicios económicos en dellos sectores. Según distintos analises el nivel de probeza estrema de Méxicu xubió rápido dende la implantación del alcuerdu en 1994, pasando d'un 16% a un 28% solo nos primeros cinco años. Cinco millones de llabradores abandonaron les sos tierres, alzando'l desemplegu urbanu en Méxicu y aumentando la migración de llabradores a EEXX, xenerando presiones polítiques nel gobiernu d'EEXX y munches crítiques al gobiernu de Méxicu.[2]
El Presidente d'Estaos Xuníos pol Partíu Republicanu, Donald Trump, anunció mientres la campaña eleutoral que buscaría renegociar el tratáu de llibre comerciu col gobiernu de Méxicu y que de nun llograr un alcuerdu satisfactoriu pa los intereses del país, el so gobiernu podría retirase del TLCAN.
Méxicu tamién alvirtió que podría abandonar el TLCAN, si ye que nun llogra llograr mayores beneficios na renegociación, en respuesta al presidente Donald Trump, qu'empezaría llueu la renegociación del TLCAN con Canadá y Méxicu. El presidente Enrique Peña Nieto, anunció un plan de diversificación comercial con otros países, qu'inclúi axustar pactos billaterales con otros países del mundu.
Ver tamién
editar- Alcuerdu Estratéxicu Trans-Pacíficu d'Asociación Económica (TPP)
- Asociación Transatlántica pal Comerciu y l'Inversión (TTIP)
- Alcuerdu Integral d'Economía y Comerciu (CETA)
- Asociación de Naciones del Sureste Asiáticu
- Foru de Cooperación Económica Asia-Pacíficu
- BRICS
- CAFTA
- FastTrack
- Llei de Preferencies Arancelaries Andines y Erradicación de la Droga
- Mercosur
- Tratáu de llibre comerciu
- Xunión Europea
- Arbitraxe de diferencies inversor-tao
- Alcuerdu
- Crisis diplomática ente Estaos Xuníos y Méxicu de 2017
Enllaces esternos
editar
- Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Tratáu de Llibre Comerciu d'América del Norte.
- Norte-TLCAN.pdf Testu del TLCAN
- TLCAN
- Estudiu: Incidencia nel emplegu en Méxicu a 13 años del TLCAN
- TLCAN an la Revista Virtual: Analís Económicu
- Sitiu we' del secretariáu del Tratáu de Llibre Comerciu d'América del Norte
- Consorciu pa la Collaboración de la Educación Cimera n'América del Norte CONAHEC
- Bancu de Desenvolvimientu d'América del Norte
- Comisión pa la Cooperación Ambiental d'América del Norte Archiváu 2017-10-31 en Wayback Machine
- Secretaría d'Economía de Méxicu, TLCAN
- La Vía Rápida n'EE.XX. del Tratáu de Llibre Comerciu Archiváu 2010-03-23 en Wayback Machine
- ¿El TLCAN ayudó a Méxicu? Una valoración tres 20 años (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión)., informe pol Center for Economic and Policy Research
- Cavilgando sobre'l TLCAN pa meyor entender el ATCI (n'inglés y español), proyeutu fotográficu collaborativu del Berlin Forum on Global Politics (Xunu 2015)
Referencies
editar- ↑ tien-frenu La importación d'autos nun tien frenu
- ↑ http://blogs.publico.es/vicenc-navarro/2015/06/15/les consecuencies negatives-de-los-anteriores-trataos-de-llibre-comerciu/