Wikipedia

Diarmuid Mac Murchadha Caomhánach

Diarmuid Mac Murchadha Caomhánach (tamién conocíu como Diarmait na nGall, Dermot de los foresteros, Daimait MacMorchada, o Dermot MacMurrough n'inglés), foi un rei irlandés de la provincia de Leinster que pasó a la historia como'l traidor más bultable de la historia d'Irlanda.[4] En siendo espulsáu del so tronu pol «Rei Supremu» Rory O'Connor, fuxó primero escontra Bristol, onde s'abelugó mientres un tiempu, pa depués dirixise a Normandía, dende onde solicitó ayuda a Enrique II pa recuperar el so reinu.[5] La posterior invasión convirtió a Enrique en Señor d'Irlanda, y dio empiezu a un periodu de dominación inglesa que llegaría hasta'l sieglu XX.[6]

Diarmuid Mac Murchadha Caomhánach
lista de los reyes de Leinster (es) Traducir

1126 - 1171
Vida
Nacimientu Leinster, 1110[1]
Muerte 1 de mayu de 1171 (60/61 años)
Sepultura Ferns (es) Traducir
Familia
Padre Donnchad mac Murchada
Madre Orlaith
Casáu con Mór Ní Tuathail [2]
Fíos/es
Hermanos/es Énna Mac Murchada
Oficiu monarca
Creencies
Relixón catolicismu
Cambiar los datos en Wikidata
Bandera de Leinster.

Empiezos y familia editar

Mac Murchada, descendiente de Brian Boru y miembru de la dinastía Uí Cheinnselaig, nació en 1110, fíu de Donnchad, rei de Leinster y de Dublín. El so padre morrió en 1115, mientres una batalla contra los viquingos de Dublín, onde foi soterráu xunto col cuerpu d'un perru (fechu que na dómina considerábase un gran insultu).

Tal que dexaben les lleis Brehon, tuvo dos esposes; la primera d'elles, Mór Ua Tuathaill, foi madre d'Aoife de Leinster y de Conchobar Mac Murchada. Cola so otra esposa, Sadb of Uí Faeláin, tuvo una fía llamada Orlaith, que casaríase con Domnall Mór, otru rei de Munster. Amás, tuvo dos fíos illexítimos, Domnall Cáemánach (muertu en 1175) y Ena Cennselach (que foi cegada en 1169).

Rei de Leinster editar

A la muerte del so hermanu menor, Mac Murchada convirtióse inesperadamente en rei de Leinster. L'entós «Rei Supremu», Turlough O'Connor (n'irlandés Toirdelbach mac Ruaidri Ua Conchobair), oponer al so reináu tarreciendo (y con razón) que Mac Murchada convertir nel so rival. Turlough unvió entós al príncipe de Breifne, Tiernan O´Rourke (en gaélicu Tigernán Ua Ruairc) nun intentu de hostigar y espulsar del tronu al mozu Mac Murchada. O´Rourke llanzó una campaña brutal, aniquilando'l ganáu de los habitantes de Leinster, pa tratar d'estender la fame pola provincia. Mac Murchada foi espulsáu del so tronu, pero consiguió recuperalo en 1132 gracies a l'ayuda d'otres cles de la provincia. Siguieron a estos acontecimientos dos décades d'inestabilidá ente O'Connor y Diarmait. Ello ye qu'en 1152 xunir al Rei Supremu» mientres una campaña contra De Breifne, señoríu d'O'Rourke, que perdiera'l favor real, pasando a ser un proscritu.

Esti antagonismu con Tiernan O'Rourke pudo tener el so orixe nel fechu de que Diarmuit secuestró a la esposa de Tiernan (de nome Dervorgilla) con tol so dote. Dizse, amás, que Dervorgilla nun s'opunxo a esti secuestru, y que permaneció mientres dellos años en Ferns, so proteición de Diarmuit. Esto, xunto a la so edá relativamente avanzada, fai pensar que fora, bien una rehén, o una refuxada. Sía que non, esti fechu nun contribuyó a anidiar les rellaciones ente O'Rourke y Mac Murrough.

Exiliu y torna editar

En 1166 aprovechando la muerte de Muirchertach MacLochlainn, Gran rei, y únicu aliáu de Mac Murchada, una gran coalición empobinada por Ua Ruairc atacó Leinster. Ua Ruairc y los sos aliaos tomaron la provincia ensin dificultaes y Mac Murchada y la so muyer a dures penes consiguieron salvar la vida. Mac Murchada fuxó a Gales, dende onde embarcó a Inglaterra y Francia en busca d'Enrique II, al que solicitó autorización pa reclutar tropes que-y dexaren recuperar Leinster. Enrique II tenía na so posesión la Bulda Papal, Laudabiliter que-y concedía xurisdicción sobre Irlanda en casu de que fuera necesariu salvaguardar l'autoridá de la ilesia. Al so regresu a Gales, Mac Murchada cuntó cola ayuda de Robert FitzStephen, que lu ayudar a reclutar un exércitu mercenariu, formáu por soldaos normandos y galeses que lu ayudar a recuperar el so reinu.[7] Ente ellos atopábase Ricardo de Clare, popularmente conocíu como Strongbow (Arcofuerte), que se casaría con Aoife, fía de Mac Murchada, en 1170.[7]

Mentanto, n'Irlanda y yá cola ausencia de Diarmuid, Rory O'Connor convertir nel nuevu «Rei Supremu». Mac Murchada entamó entós non yá recuperar Leinster, sinón tamién espulsar al clan Uí Conchobair del tronu d'Irlanda y consiguir el títulu de Rei Supremu» pa él.

Rápido fíxose col control del reinu de Dublín, el d'Ossory y el reinu de Waterford; en poco tiempu, tou Leinster taba de nuevu nel so poder. Coló entós sobre Tara (la sede mítica del poder n'Irlanda) pa derrocar a Ruaidri. Mac Murchada cuntaba con que Ruaidri nun estropiaría a los rehenes que tenía nel so poder (ente ellos, Conchobhar Mac Murchadha, el so propiu fíu), pero forzó demasiao la situación y fueron executaos.

Producióse entós un enfrentamientu ente dambos exércitos, nel que Mac Murrough foi derrotáu, tres lo que solicitó ayuda a Strongbow (daquella en Gales). Strongbow desembarcó al sur de la isla al mandu de un pequeñu grupu de caballeros normandos y galeses y conquistó Waterford, Wexford y, pocu dempués, la ciudá de Dublín. Pela so parte, Diarmuit, afaráu tres la muerte del so otru fíu Domhnall, retirar al monesteriu de Ferns, onde morrió pocos meses dempués.

Strongbow casóse cola fía de Dermot, Aoife, lo que-y apurrió'l control de tol territoriu de Leinster, según la llealtá de los sos habitantes.

Áed Ua Crimthainn, probablemente historiador na corte de Diarmait, describió nel Llibru de Leinster les ambiciones de Diarmait y los llogros del so bisagüelu Diarmait mac Maíl na mBó.

Reputación posterior editar

La historia posterior irlandesa describió a Diarmaid como'l paradigma del traidor a la so patria; sicasí, la so intención nun foi, en nengún casu, que los ingleses invadieren Irlanda, sinón utilizar l'ayuda d'Enrique II pa recuperar el so tronu y convertise en nuevu Rei Supremu d'Irlanda.

Giraldus Cambrensis, historiador cambro-normandu que visitó Irlanda en 1185 y dellos de que los sos primos y tíos llucharen nesti bandu, escribía lo siguiente alrodiu de Mac Murchadha:

Dermot yera un home altu d'estatura y robezu de constitución; un soldáu que'l so corazón taba na llucha y que se llevantaba valiente ente la so propia nación. De tantu entonar el so berru de guerra, la so voz habíase vueltu ronca. Un home que prefería ser tarrecíu por toos primero qu'amáu por cualesquier. Un home que primiría a los sos meyores vasallos mientres l'alzaba a otros de baxu trubiecu. Un tiranu pa los sos súbditos, y odiáu polos estraños; la so mano contra cada home y la de cada home contra él.

Muerte y descendientes editar

Tres la invasión de Strongbow, Enrique II preparó una nueva invasión, col fin d'arreyar en curtiu a los sos súbditos normandos y afitar lo consiguío. En payares de 1171, en Dublín, tolos reis d'Irlanda presentáron-y el so sumisión, qu'aceptó. Amás, la so llexitimidá moral sobre Irlanda foi ratificada pola confirmación en 1172 de la bulda Laudabiliter, pol papa Alejandro III y pol Sínodu de Cashel. Añadió entós al so yá llarga llista de títulos el de Señor d'Irlanda.

Pela so parte, Rory O'Connor foi quitáu del so títulu de Gran rei, perdiendo pocu dempués el de rei de Connaught a manes del so fíu Connor. Pa recuperalo, decidió, al igual que fixera Mac Murchada primero que él, recurrir a l'ayuda inglesa, anque nun llogró los sos oxetivos. En 1171, el Señoríu d'Irlanda entendía namái una pequeña zona alredor de Dublín y Waterford, zona conocida como La Empalizada (the Pale), ente que'l restu d'Irlanda taba estremada ente barones galeses y normandos.[8] El Tratáu de Windsor de 1175, robláu por Saint Lawrence O'Toole y Enrique II, selló'l fin de la guerra, dexando que los clanes irlandeses (como los O'Connor en Connacht y los O'Neill nel Ulster) caltuvieren el poder nes sos árees d'influencia.

Darréu la mayoría de les families normandes gobernantes empezaron a fundise'l irlandeses, afaciendo la so llingua y les sos costumes y aportando a denominaos Más irlandeses que los mesmu irlandeses, lo que daría llugar, nel sieglu XIV a nueves aiciones civiles y militares per parte de los soberanos británicos p'afitar el so control sobre la isla.[9]

Bibliografía editar

  • Annals of the Four Masters, ed. J. O'Donovan; 1990 edition.
  • Expungntio Hibernica, by Giraldus Cambrensis. Martin & Moody, editors.
  • Irish Kings and High Kings, Francis J. Byrne, 1973.
  • The Norman Invasion of Ireland, by Richard Roache, 1998.
  • War, Politics and the Irish of Leinster 1156-160, Emmett O'Byrne, 2004.
  • 'Diarmait & Strongbow' akajava films (2005) TV documentary for TG4 (Irl)
  • Dermot MacMurrough, Nicholas Furlong.
  • Ancestral Roots of Certain American Colonists Who Came to America Before 1700 by Frederick Lewis Weis, Lines: 66-26, 175-6
  • Uí Cheinnselaig Kings of Laigin, "Irish Kings and High Kings" by Francis J. Byrne, page 290, Dublín, 1973.
  • The MacMurrough-Kavanagh kings of Leinster, "War, Politics and the Irish of Leinster", Emmett O'Byrne, Dublín, 2004, Outline Genealogies I, Ia, Ib,, pages 247-249.

Referencies editar

Notes
  1. ↑ Identificador Kindred Britain: I5122. Apaez como: Diarmait Mac Murchada. Data de consulta: 9 ochobre 2017.
  2. ↑ 2,0 2,1 Afirmao en: Kindred Britain.
  3. ↑ 3,0 3,1 Afirmao en: The Peerage. Llingua de la obra o nome: inglés. Autor: Darryl Lundy.
  4. ↑ «Lebor Laignech». One Ireland. Consultáu'l 12 de xineru de 2009.
  5. ↑ «The history of Ireland to the coming of Henry II» (inglés). Consultáu'l 12 d'ochobre de 2012.
  6. ↑ «Clans and Chieftains (in Ireland)» (inglés). Consultáu'l 2 d'avientu de 2012.
  7. ↑ 7,0 7,1 «La forxa del Lleón» páx. 85 (3 de payares de 2011). Consultáu'l 23 d'ochobre de 2012.
  8. ↑ «Irlanda del Norte — Una curtia historia» (inglés). Archiváu dende l'orixinal, el 10 de payares de 2012. Consultáu'l 2 de payares de 2012.
  9. ↑ MacLysaght, Edward. «More Irish Families» (inglés). Irish Academic Press. Consultáu'l 2 de payares de 2012. «Dalgunos llegaron a integrase dafechu, dando nacencia a la bien conocida frase "Hiberniores Hibernis ipsis" ('Más irlandeses que los irlandeses').»

Enllaces esternos editar


 
Sacáu de «https://ast.wikipedia.org/w/index.php?title=Diarmuid_Mac_Murchadha_Caomhánach&oldid=4163862»