Estáu socialista
Esti artículu o seición necesita un ameyoramientu no que cinca a la redaición, la gramática o la ortografía. |
Denómase Estáu socialista a aquel qu'adopta'l socialismu como sistema económicu y social, incluyendo la propiedá estatal o cooperativa de los medios de producción y del suelu, si bien esistieron grandes diferencies de conceutu ente estaos carauterizaos por ellos mesmos como socialistes. Fálase d'estaos socialistes en referencia a aquelles democracies populares que tienen al marxismu-leninismu o dalguna de les sos interpretaciones como ideoloxía oficial y enxamás de países capitalistes gobernaos por partíos socialdemócrates, anque estos en munchos casos s'autodenomen socialistes.
| Estáu socialista | |
|---|---|
| forma de gobiernu | |
| estáu | |
 |
Tamién s'emplega'l nome Estáu comunista, usáu pola prensa capitalista demientres la Guerra Fría en referencia al sistema de partíu únicu y el gobiernu del Partíu Comunista. Esti denomación ye en realidá un oxímoron, darréu que la teoría marxista plantega al socialismu como fas siguiente al capitalismu y previa al comunismu, en que l'Estáu dexaría d'esistir. Cásique toos estos estaos rescamplaron el so calter socialista nel so nome oficial y cuatro de los cinco qu'anguaño esisten siguen faciéndolo. Asina ye que munchos d'estos estaos contienen los axetivos popular, socialista y democráticu nel so nome. Esisten tamién estaos que contienen estos términos nel so nome anque nun adoptaren esi sistema, como la República Demócratica Socialista de Sri Lanka o la República Democrática Popular d'Arxelia.
Historia
editar
Pel sieglu XX esistieron munchos países del mundu que foron repúbliques socialistes, rescamplando la Xunión de Repúbliques Socialistes Soviétiques, qu'esistió dende 1917 hasta 1991 y foi de fechu'l primer estáu socialista del mundu. Na so mayoría tuvieron n'Europa del este y l'África sub-saḥariana, anque tamién los hebo n'América y n'Asia.
La República Popular China, magar que tevo gobernada pol Partíu Comunista de China y ser oficialmente maoísta, nos caberos años ta reimplantando munches carauterístiques del sistema capitalista no que denoma socialismu con carauterístiques chines. Sicasí, esti retornu al capitalismu nun ye nin homoxeneu, darréu que namái se da nes árees costeres y grandes ciudaes, y per otru llau la presencia estatal na economía sigue siendo pergrande. Tamién la República Socialista de Vietnam tien daos dellos pasos nesi sen.
Ente 1989 y 1992 dexaron d'esistir la gran mayoría de los estaos socialistes del mundu. La República Popular Polaca tornó al multipartidismu y al capitalismu en 1990; la República Democrática Alemana foi absorbida pola República Federal Alemana'l mesmu añu. La Xunión de Repúbliques Socialistes Soviétiques foi desarticulada en 1991, prohibiéndose darréu al Partíu Comunista de la Xunión Soviética (PCXS). Los conflictos nacionalistes terminaron cola República Federal Socialista de Yugoslavia un añu depués; destín asemeyáu corrieron tolos demás estaos socialistes d'Europa.
Pola so parte, pa la mesma dómina los dos estaos socialistes africanos más estables, Mozambique y Angola, abandonaron el marxismu-leninismu. N'América, la República de Cuba caltuvo en llinies xenerales inalterable'l sistema socialista, pero viose forciada a permitir la formación d'empreses mistes ente l'Estáu y multinacionales pa facer frente a la precaria situación económica na que la dexó la desapaición del Conseyu d'Aida Mutua Económica y con él los sos cimeros mercaos, sumáu al preesistente bloquéu de los Estaos Xuníos al país caribeñu.
En países qu'antiguamente yeren repúbliques de la XRSS como Moldavia, Ucraína, Bielorrusia o la propia Rusia, los comunistes siguen siendo una importante fuercia política. De fechu, el partíu del Presidente moldavu ye'l Partíu Comunista de la República de Moldova y en Rusia'l Partíu Comunista de la Federación Rusa ye'l partíu cimeru de la oposición a Vladimir Putin. N'Alemaña'l Partíu de la Izquierda, herederu del Partíu Socialista Unificáu d'Alemaña que gobernara na RDA, ye la segunda fuercia na antigua Alemaña Oriental.
Estaos socialistes
editarVer tamién
editar
Referencies
editarEnllaces esternos
editar
Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Estáu socialista.
