Wikipedia

Etelvino Vega

políticu asturianu (1906–1939)

Etelvino Vega Martínez (1906, Mieres – 1939, Alicante) foi un políticu comunista y militar español. Provenía de la escala de Milicies y tuvo un papel relevante mientres la Guerra Civil Española.

Etelvino Vega
Vida
Nacimientu Mieres, 1906
Nacionalidá España
Muerte Alicante, 1939 (32/33 años)
Estudios
Llingües falaes castellanu
Oficiu políticu
Serviciu militar
Graduación xeneral
Lluchó en Guerra Civil Española
Batalla de Guadalaxara
Batalla de Teruel (es) Traducir
Batalla del Ebro (es) Traducir
ofensiva final (es) Traducir
Creencies
Partíu políticu Partíu Comunista d'España
Cambiar los datos en Wikidata

Biografía

editar

Primeros años

editar

Nació en Mieres (Asturies) en 1906, nel senu d'una familia obrera de tradición reivindicativa. Chapista d'oficiu, ingresó nel acabante crear Partíu Comunista d'España en 1923. Ente 1924 y 1925 foi'l secretariu xeneral de les Mocedaes Comunistes n'Asturies, y treslladóse a Madrid en 1926.[1] El so hermanu Carlos tamién foi un activu militante comunista (sería fusiláu n'Uviéu polos sulevaos al poco d'empezar la Guerra Civil).[2] Incorporar al Buró Políticu del PCE en marzu de 1930, na denominada conferencia de Pamplona (celebrada en realidá nes cercaníes de Bilbao),[3] col partíu entá na illegalidá. Formó parte del nucleu dirixente formáu pol secretariu xeneral José Bullejos y otros miembros de la direición como Gabriel León Trilla y Manuel Adame. Tamién foi nomáu secretariu políticu del Comité Central de les mocedaes del partíu.

L'alloñanza ente la llinia política del PCE y la realidá española fíxose patente'l 14 d'abril de 1931, fecha de proclamación de la República, cuando, ente otros, Bullejos y Etelvino Vega percorrieron les cais de Madrid profiriendo conseñes en contra del nuevu réxime, llomáu de burgués, y pidiendo la instauración de sóviets.[1] En xunu de 1931 empecipióse la publicación del periódicu Mocedá Colorada, órganu oficial de les mocedaes comunistes, con Vega como direutor.[1] Sicasí, les diferencies ente la Komintern y la direición del PCE fixéronse patentes tres la proclamación de la Segunda República. En plenu apoxéu de la política ultraizquierdista de "clase contra clase", la Internacional Comunista reprochaba al minúsculu PCE nun habese alzáu col poder tres el colapsu de la monarquía, daqué que yera refugáu por Bullejos y el so grupu al considerar bien alloñaes a la realidá les conseñes unviaes dende Moscú. Tres la tregua del IV Congresu del PCE, celebráu en Sevilla en marzu de 1932, nel que l'equipu de Bullejos caltúvose al frente del partíu, l'intentu de golpe d'Estáu del xeneral José Sanjurjo del 10 d'agostu d'aquel mesmu añu, les diverxencies apináronse. El PCE llamó a defender la "república democrática" frente a los golpistes (ello ye que Vega mover a Sevilla), lo que fizo que la Komintern decidiera la espulsión del nucleu dirixente y la sustitución de Bullejos por José Díaz. Primeramente a la so espulsión, Bullejos, Adame, León Trilla y Vega allegaron a Moscú pa tratar d'axustar un alcuerdu. Sicasí, mientres permanecieron ellí, los delegaos de la Komintern maniobraron pa consiguir la so defenestración. Bullejos y los sos partidarios fueron reteníos mientres cinco meses antes de poder tornar. Vega quedó dalgún tiempu más por supuestos problemes col so pasaporte. En realidá quedó en conceutu de "rehén" p'asegurar que'l restu de los espulsaos nun cuestionaren a la nueva direición.

Tres la so espulsión, ingresó nes Mocedaes Socialistes. Participó na revolución d'ochobre de 1934 y foi encarceláu,[4] xunto con otros dirixentes socialistes, na Cárcel Modelu de Madrid. Permaneció ellí hasta febreru de 1936, cuando, tres les eleiciones, promulgóse l'amnistía pa los condergaos polos sucesu d'ochobre de 1934. Alliniar col sector caballerista y foi unu de los firmantes de la carta que, unviada dende la prisión, amosó-y el so sofitu tres la so dimisión n'avientu de 1935.[5] Según l'historiador Michael Alpert, Etelvino Vega tuvo una llarga estancia na Xunión Soviética, na Academia Militar Frunze,[6] antes de la Guerra Civil, anque nun cita feches concretes de tal estancia.

Guerra Civil Española

editar

Al españar la Guerra Civil atopar n'Aranjuez. Nos díes siguientes púnxose al mandu de un batallón de milicianos entamáu poles Mocedaes Socialistes Unificaes, el "Ochobre nº 1",[7] que combatió mientres los primeros meses de la guerra na sierra de Guadarrama.[8] El 7 de payares, el batallón Ochobre foi treslladáu a Madrid pa contribuyir a la defensa de la capital. Mientres la so estancia en Madrid, el 19 d'avientu, casóse con Isabel Vicente, una miliciana de diecinueve años del batallón Ochobre, natural de Madrid.[9] Yera fía d'Eduardo Vicente, unu de los firmantes del primer manifiestu del Partíu Comunista Obreru Español, en 1921.[10] Nos primeros meses de matrimoniu, Isabel acompañó a Etelvino Vega nos frentes. L'embaranzu del so fíu Carlos, que nació en 1937,[11] y el so cuidu, alloñar de la guerra.[10]

En xineru de 1937 foi nomáu comandante de la 68ª Brigada Mista, nel Frente de Madrid, participando de forma destacada na Batalla de Brunete.[12] Darréu participó na Batalla de Teruel, al mandu de la 34ª División (integrada dientro del XVIII Cuerpu d'Exércitu),[13] y en la del Ebro, al mandu del XII Cuerpu d'Exércitu.[14] Xubiría a la llende de la so carrera militar col grau de teniente coronel. Al producise la cayida de Cataluña en febreru de 1939, Vega pasó a Francia, pero tornó darréu a la zona centro-sur,[8] al igual que fixo'l gobiernu y la totalidá de la direición comunista.

El 3 de marzu de 1939, el presidente del Conseyu de Ministros, Juan Negrín decretó una fonda reestructuración de los altos mandos militares y del Ministeriu de Defensa Nacional. El coronel Casado y los sos partidarios presentaron esta reorganización como prueba del dominiu del Partíu Comunista y tomar como escusa pal so golpe d'Estáu. Vega foi nomáu gobernador militar d'Alicante[15] en sustitución de Manuel Hernández Arteaga (según recueye l'historiador Ángel Viñes, Vega nun fuera'l propuestu pol PCE pa esti puestu, sinón José María Galán; Vega tendría de ser nomáu gobernador militar d'Albacete;[16] nel so memorial autojustificativo escritu años dempués, Casado afirmó que Negrín designara a Vega la gobernación militar de Murcia).[17] Cuasi darréu producióse la sulevación de Casado y Vega, que tomara posesión el día 4, foi encarceláu polos casadistas na nueche del 5 al 6 de marzu.[18]

Posguerra y fusilamiento

editar

Anque foi lliberáu polos casadistas antes del fin de la guerra y de que les tropes franquistes entraren na ciudá,[8] nun pudo fuxir y quedó atrapáu con miles de persones nel puertu d'Alicante. Tres la ocupación del puertu, foi internáu nel campu de concentración de Albatera, xunto con otros dirixentes comunistes que nun pudieren escapar d'España.[19][20] Ante la falta de directrices per parte de la direición del partíu, los internaos aldericaron qué aición llevar a cabu (Vega propunxo la organización de partíes guerrilleres),[19] ensin llegar a tomar nenguna decisión. Al igual que dellos dirixentes comunistes vascos, Vega foi reconocíu'l 11 d'abril[8] pol comandante franquista Ortega, qu'allegara dende Irún pa identificar a los presos republicanos vascos que se toparen nel campu de Albatera.[20] La so identificación recibió amplia cobertoria na prensa franquista, al tratase d'unu de los militares procedentes de milicies de mayor graduación ente los prindaos a la fin de la guerra. Vega foi condergáu a muerte y executáu el 15 de payares de 1939 nes muries del campusantu municipal d'Alicante xunto a otros ventiséis republicanos d'esta provincia.[20] Etelvino Vega dexó-y a unu de los sos compañeros de celda, Justo López Megías, un pañuelu por que lo apurriera a la so esposa: "Ye lo único que tengo, dar a la mio muyer".[21]

Familia

editar

La esposa y el fíu de Vega, Isabel Vicente Esteban y Carlos Vega Vicente, acompañaron a Etelvino Vega a Francia tres la cayida de Cataluña.[10] Tres el final de la guerra y la execución del so maríu y padre exiliáronse na Xunión Soviética. Ellí Isabel casóse con otru exiliáu español, del qu'enviudó en 1956, y depués con un ciudadanu soviéticu. Isabel Vicente y el so fíu Carlos volvieron a España tres la muerte de Franco, n'ochobre de 1978.[11][22] En 1984 solicitó una pensión como viuda d'un militar de la República, pero foi-y refugáu al nun haber constancia del rexistru del so matrimoniu. Esti fuera declaráu nulu tres el fin de la guerra por orde del Ministeriu de Xusticia franquista, qu'anulara ciertos asientos rexistrales relativos a "personales y familiares de los vencíos". Solo fueron restituyíes en 1958, pero'l relativu al matrimoniu ente Vega y Vicente nun lo foi hasta 1996. El Tribunal Supremu reconoció a Isabel Vicente'l so derechu a una pensión.[23] Arriendes de la publicación de la noticia, la familia de Justo López Megías, yá fináu, pudo alcontrar a Isabel Vicente y apurri-y, sesenta años dempués, el pañuelu del so home.[21]

Referencies

editar
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Parra Pozuelo, 2013.
  2. ↑ Gómez Fouz, 1999, páxs. 18,22.
  3. ↑ Elorza y Bizcarrondo, 1999, p. 69.
  4. ↑ Del Rosal, 1983, p. 301.
  5. ↑ Aróstegui, 2013, 8059.
  6. ↑ Alpert, 2013, páxs. 300,357.
  7. ↑ Fernández Soria, 1992, p. 113.
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 Parra Pozuelo, 2005.
  9. ↑ Lázaro, 1999.
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 Parra Pozuelo, 2011.
  11. ↑ 11,0 11,1 Encinas Moral, 2008, p. 564.
  12. ↑ Engel, 1999, p. 68.
  13. ↑ Thomas, 1976, p. 848.
  14. ↑ Alpert, 2013, p. 351.
  15. ↑ Viña y Hernández Sánchez, 2009, p. 231.
  16. ↑ Viña y Hernández Sánchez, 2009, páxs. 231,541.
  17. ↑ Bahamonde y Cervera Gil, 1999, p. 342.
  18. ↑ Viña y Hernández Sánchez, 2009, páxs. 612-613.
  19. ↑ 19,0 19,1 Morán, 1986, p. 36.
  20. ↑ 20,0 20,1 20,2 López Barceló y Ortiz Mateos, 2012.
  21. ↑ 21,0 21,1 Lázaro, 1999b.
  22. ↑ Encinas Moral, 2008, p. 569.
  23. ↑ Lázaro, 1999a.

Bibliografía

editar






Sacáu de «https://ast.wikipedia.org/w/index.php?title=Etelvino_Vega&oldid=4249778»