Guerra santa
La guerra santa ye una guerra que se fai por motivos relixosos, y que con frecuencia supón un pagu espiritual pa quien participen o muerren nella. Les guerres de relixón de Francia, les cruzaes y la yihad islámica suelen presentase popularmente como exemplos de guerra santa,[1] anque dellos especialistes nun concordar dafechu con diches identificaciones,[2] o estremen ente les espresiones «guerra consagrada», «guerra santa» y «cruzada».
L'esquema más corrientemente almitíu ye'l d'una evolución por pasos socesivos, que dexó pasar de la guerra xusta a la guerra consagrada, dempués a la guerra santa y, a lo último, a la cruzada. Jean Flori, autor de numberosos artículos y síntesis sobre la tema, piensa nun itinerariu distintu: la guerra xusta nun precedió a la guerra santa; más bien foi la imposibilidá de decidir si una guerra yera santa la qu'impunxo'l recursu a la guerra xusta.[3]Alain Demurger
Nos tiempos modernos usóse tamién como una manera de definir diferencies culturales y hestóriques ente combatientes, ensin que seya la relixón necesariamente la causa principal (un exemplu ye'l conflictu del Ulster).
Nel cristianismu
editarEl conceutu de guerra santa puede rastrexase nel cristianismu tres del conceutu o doctrina de la guerra xusta por Agustín d'Hipona na so célebre obra Civitate Dei, que ye siguida por otros autores a lo llargo de la Edá Media, como Tomás d'Aquino (Suma Teolóxica, II-II Qu. 40.)[4][5][6] A cuenta de la frase del Evanxeliu de Lucas «y dixo l'amu al siervu: Sal a los caminos y a les corralaes, y obliga a entrar, por que se enllene la mio casa» (Lucas, 14, 23), Agustín comenta (na Retruque a Gaudencio):
¿Por qué nun se puede forzar a naide a la verdá?XXV. 28. Polo que respecta a la vuesa opinión de que nun se debe llevar a naide por fuercia a la verdá, equivocáisvos inorando les Escritures y el poder de Dios, que los obliga a querer cuando fuercia la so voluntá. ¿qué ye, que los ninivitas fixeron penitencia contra'l so voluntá porque la fixeron forzándolos el so rei? N'efeutu, yá anunciara'l profeta la roxura de Dios sobre la ciudá entera percorriéndola por trés díes. ¿Por qué se precisaba del mandatu del rei por que clamiaren con humildá a Dios, que nun atiende a la boca, sinón al corazón, sinón porque había ente ellos dalgunos que nun s'esmolecíen nin creíen los anuncios divinos sinón aterrados pola potestá terrenal? Asina ye que esta orde del poder real, a la que respondéis cola vuesa muerte voluntaria, suminístra-yos a munchos la oportunidá d'entrar na salú, que s'atopa en Cristu; y si ellos son llevaos a encomalo a la cena de tan gran padre de families y vense forzaos a entrar, dientro yá atopen motivu d'allegrase d'haber entráu. Dambes coses predicir el Señor qu'habíen d'asoceder y dambes realizar. Porque refiertaos dalgunos, que s'entiende son los xudíos, una y bones ellos fueren convidaos antes polos Profetes y llegáu el momentu prefirieron escusase, dixo'l Señor al so siervu: Sal a les places y cais de la ciudá, y a los probes, tullíos, ciegos y coxos tráilos equí. El siervu díxo-y: Señor, ta fechu lo que mandasti y entá queda llugar; y dixo l'amu al siervu: Sal a los caminos y a les corralaes, y obliga a entrar, por que se enllene la mio casa 51. Entendemos per caminos les herexíes y por corralaes les cismes. Los caminos, n'efeutu, signifiquen nesti llugar les diverses opiniones. ¿Por qué almiráis, pos, si nun muerre pola fame del alimentu corporal, sinón del espiritual, cualesquier que nun entra a esta cena, yá introducíu d'acordies, yá impulsáu pola violencia?
Utilizóse la idea de guerra santa» en dómines diverses y en numberosos conflictos, relixosos o non, de normal pa llexitimar intereses xeopolíticos o económicos. Son exemplos clásicos de guerra santa les cruzaes o les guerres católiques contra les consideraes herexíes (cátaros, protestantes, etc.). La guerra civil española puede considerase cruzada porque la llucha tuvo por oxetu lliberar territorios qu'otru día fueron cristianos y de los que se fixeron dueños los enemigos de la fe, destruyendo tol testimoniu o muerte del cristianismu por odium fidei.[7] Anque oficialmente nun foi declarada cruciada pol pontífiz Pío XII, asina-y la denominó oficiosamente mientres la dictadura de Francisco Franco..
El Conceyu Vaticanu II fixo una condena esplícita a la crueldá de la guerra,[8] llegando a encamentar «a procurar con toes nueses fuercies preparar una dómina en que, por alcuerdu de les naciones, pueda ser absolutamente prohibida cualquier guerra».[9] Dellos escritores católicos, comentando al propiu Vaticanu II, fueron entá más esplícitos en referencia a les llamaes «guerres santes»:
Nun ye'l Vaticanu II un conceyu de defensa, a tenor del cual la cristiandá replegárase sobre sí mesma pa salvaguardar de la corrupción les sos ayalgues. Nun ye tampoco un conceyu batallador, inspiráu nel equívocu designio de conquista. La Guerra Santa ye santa na midida que dexa de ser guerra. Nun importa tantu conquistar cuántu ser unu mesmu conquistáu pol amor. [...] Nun ye ésti, poques gracies, un conceyu de defensa nin d'ataque. Trátase d'un conceyu d'amor. «¡Sía l'amor l'únicu vencedor de toos!», pidía güei trescaláu Pablo VI (nel discursu de zarru del Conceyu).[10]
El derechu a la llexítima defensa]
editarEl Catecismu de la Ilesia Católica considera como tou ciudadanu y tou gobernante tán obligaos a empeñase n'evitar les guerres. Sicasí, mientres esista'l riesgu de guerra y falte una autoridá internacional competente y provista de la fuercia correspondiente, una vegada escosos tolos medios d'alcuerdu pacíficu , non podrá negase a los gobiernos el derechu a la llexítima defensa.[11]
2309Haber de considerar con rigor les condiciones estrictes d'una llexítima defensa por aciu la fuercia militar. La gravedá d'asemeyada decisión somete a ésta a condiciones rigoroses de llexitimidá moral. Ye precisu al empar:
- Que'l dañu causáu pol agresor a la nación o a la comunidá de les naciones seya duraderu, grave y ciertu.
- Que tolos demás medios pa poner fin a l'agresión resultaren impracticables o ineficaces.
- Que s'axunten les condiciones series d'ésitu.
- Que'l emplegu de les armes non entrañe males y desórdenes más graves que'l mal que pretende esaniciase...
Estos son los elementos tradicionales numberaos na doctrina llamada de la guerra xusta.
Sicasí, na so encíclica Pacem in Terris, Juan XXIII cuestionó severamente el conceutu de guerra xusta,[12] al señalar nel númberu 127:
«[...] na nuesa dómina, que se jacta de tener la enerxía atómica, resulta un absurdu sostener que la guerra ye un mediu aptu pa desquitar el derechu violáu.».[13]
Asina, Juan XXIII sostuvo que na yera atómica resulta impensable que la guerra pueda utilizase como preséu de xusticia.
Nel islam, nel xudaísmu y n'otres relixones
editarIslam
editarNel islam la idea esiste dende los primeros tiempos: en Medina, de los años 624-630, hai una glorificación de les razzies y, en paralelu, na revelación coránica, la so xustificación y reglamentación. El Corán, anque nun lo formula d'una manera específica, una y bones el conceutu de yihad, que suel traducise (impropiamente, a xuiciu de dalgunos[¿quién?]) como guerra santa, ye en realidá muncho más ampliu. En castellán, la pallabra árabe «yihād» traduzse como «esfuerciu». Acordies con el Corán, la guerra ye primero de too la guerra que se llibra cola mesma alma:
Na so obra La Historia de Bagdag, Al-Khatib al-Baghdadi, un académicu islámicu del sieglu XI, fixo referencia a una afirmación del compañeru de Mahoma Jabir ibn Abd-Allah. Esta referencia establez que Jabir dixo: "el Profeta... volvió d'una de les sos batalles, y entós díxonos, 'llegastis con una escelente llegada, vinistis dende la Menor Yihad hasta la Yihad Mayor, l'esfuerciu d'un siervu [de Alá] contra los sos deseos [guerra santa]".19 20
Munchos conflictos actuales son calificaos de yihad nel so sentíu de combate, de guerra y de cutiu les aiciones terroristes de calter islamista son calificaes polos sos autores de la mesma, sicasí, esto nun ye más qu'una apropiación indebida y los sabios cualificaos del islam nun dexaron de negar la llexitimidá de tales afirmaciones. Ver http://sandala.org/wp-content/uploads/2011/04/2-5-Religion-Violence.pdf Archiváu 2012-05-12 en Wayback Machine http://masud.co.uk/ISLAM/ahm/recapturing.htm http://torevolution.tumblr.com/post/14084730325/islamic-statements-against-terrorism http://lansingislam.com/at.htm Archiváu 2012-04-21 en Wayback Machine http://www.webislam.com/articulos/25740-conversacion_con_sheij_hamza_yusuf.html
Otres relixones, como'l xudaísmu y el sikhismo, tamién inclúin ente la so doctrina'l conceutu de guerra santa».
Xudaísmu
editarNa relixón xudía, la espresión Milkhemet Mitzvah (hebréu: מלחמת מצווה, "la guerra por mandamientu") referir a una guerra que ye al empar obligatoriu pa tolos Xudíos (homes y muyeres) y llindar al territoriu dientro de les fronteres de la tierra d'Israel. Les llendes xeográfiques d'Israel y los conflictos coles naciones vecines detallar nel Tanak, la Biblia hebrea, especialmente en Númberos 34:1-15 y Ezequiel 47:13-20.
Ente 1931 y 1948, el Irgún (n'hebréu: ארגון) foi un grupu sionista qu'operó nel Mandatu de Palestina. Ye una caña de l'anterior y más grande organización paramilitar xudía la Haganá. La política de Irgún basar no qu'entós se llamó'l sionismu revisionista fundáu por. Según Howard Sachar, "La política de la nueva organización basábase firmemente nes enseñances de Jabotinsky: cada Xudíu tien el derechu d'entrar en Palestina, namái represalies activu disuadiría a los árabes, y namái la fuercia armada xudía asegurar que l'estáu xudíu". Dos de les operaciones pa les que ye meyor el Irgun, conocíos son el Atentáu al Hotel Rey David en Xerusalén, el 22 de xunetu de 1946 y la masacre de Deir Yassin, lleváu a cabu xunto con Lehi, el 9 d'abril de 1948.
Notes
editar- ↑ Flori, Jean (2004). Guerra santa, yihad, cruciada. Violencia y relixón nel cristianismu y l'islam. España: Editorial Universidá de Granada. ISBN 84-338-3123-2. Consultáu'l 5 d'avientu de 2013.
- ↑ Crone, Patricia (2005). Medieval Islamic Political Thought. Edimburgu: Edinburgh University Press, páx. 363 y ss. ISBN 0-7486-2194-6. Consultáu'l 5 d'avientu de 2013.
- ↑ Demurger, Alain (2009). pasos socesivos%22&hl=es&sa=X&ei=54SgUpiBH4zesATh4YHoCA&ved=0CC4Q6AEwAA#v=onepage&q=%22El%20esquema%20m%C3%A1s%20corrientemente%20almitíu%20ye%20el%20de%20una%20evoluci%C3%B3n%20por%20pasos%20socesivos%22&f=false Cruciaes. Una hestoria de la guerra medieval. Barcelona: Ediciones Paidós Ibérica, páx. 34. ISBN 978-84-493-2199-3. Consultáu'l 5 d'avientu de 2013.
- ↑ guerra xusta-catecismos-y-summa-teologica.html Cites testuales de Tomás d'Aquino, dalguna refiriéndose a Agustín d'Hipona, y d'otros autores nuna páxina católica tradicionalista.
- ↑ Páxina católica, d'interpretación opuesta sobre los testos de San Agustín.
- ↑ Páxina masónica, sobre Hiram Afib, qu'inclúi argumentos de San Agustín.
- ↑ Ángel García de la Fuente Ojeda: La Última Cruzada del Occidente cristianu, Ediciones Ojeda, Valladolid, 2000 ISBN 978-84-931390-5-6. "La Guerra Civil española foi la mayor persecución relixosa de la hestoria de la Cristiandá en dos mil años d'esistencia. La persecución relixosa tresformó la Guerra Civil nuna Cruzada Nacional".
- ↑ (1976) «Gaudium et spes», Documento del Vaticanu II, 31a., Biblioteca d'Autores Cristianos, páx. 280-287. ISBN 84-220-0010-5.
- ↑ Idem, p. 280.
- ↑ Cabodevilla, José María (1967). Carta de la Caridá Fechada en Roma, Vaticanu II, 2a., Biblioteca d'Autores Cristianos, páx. 11-12. ISBN 84-220-0030-X.
- ↑ Encíclica Gaudium et spes 79, 4.
- ↑ Orlandis, José (1998). refugu incondicional+de+la guerra%22&source=bl&ots=tdlP1m37K5&sig=GCZfN0VmGQNIXDhIZy4SypDMY2Y&hl=es&sa=X&ei=l25NUq2BMemuyAGjxoHIDA&ved=0CCoQ6AEwAA#v=onepage&q=%22La%20Pacem%20in%20terris%20conten%C3%ADa%20un%20refugu%20incondicional%20de%20la%20guerra%22&f=false La Ilesia católica na segunda metá del sieglu XX. Madrid: Ediciones Pallabra, páx. 34. ISBN 84-8239-286-7. Consultáu'l 5 d'avientu de 2013. José Orlandis señala que la encíclica significó l'abolición de la vieya noción de guerra xusta».
- ↑ Juan XXIII (1963). «Pacem in terris. Carta encíclica sobre la paz ente tolos pueblos qu'hai de fundase na verdá, la xusticia, l'amor y la llibertá». Libr. Editrice Vaticana. Consultáu'l 3 d'ochobre de 2013.
Datos: Q13573188
