Gunnera tinctoria
La nalca o pangue (Gunnera tinctoria) ye una planta ornamental y comestible perteneciente a la familia Gunneraceae. Ye nativa de zones templaes de Chile y d'Arxentina.
Gunnera tinctoria  | ||
|---|---|---|
 | ||
| Clasificación científica | ||
| Reinu: | Plantae | |
| División: | Magnoliophyta | |
| Clas: | Magnoliopsida | |
| Orde: | Gunnerales | |
| Familia: | Gunneraceae | |
| Xéneru: | Gunnera | |
| Especie: |
Gunnera tinctoria (Molina) Mirb. | |
| Consultes | ||
| Royal Botanic Gardens, Kew | Royal Botanic Gardens, Kew | |
| World Flora Online | World Flora online | |
| [editar datos en Wikidata] | ||
Llocalización
editarLa nalca atopar nel centru-sur de Chile, suroeste d'Arxentina y tamién na Patagonia occidental. Habita de preferencia en llugares avesíos y húmedos, anque les "nalcas d'arena" viven soterraes n'arenales de la mariña del Pacíficu y postulóse que podríen ser otra especie: G. arenaria Cheeseman ex Kirk.
Descripción
editarLa nalca ye una planta yerbácea, con un altor percima del metro, con tarmos semisubterráneos carnosos y gruesos llamaos "depe".
Les fueyes o "pangues" son alternes lobulaes. La superficie de les fueyes ye de color verde escuru que pueden devasar el metro de diámetru, con tactu aspro al pasar la mano, por cuenta de unos pelos gruesos que presenten tantu nel fexe como nel viesu, con unes nervaduras prominentes. Los peciolos o "nalcas" devasen el metro de llargu, son gruesos y tán cubiertos de espículas.
.jpg)
Les flores o "caballinos" atopar nun tipu d'inflorescencia denomináu bohordo, con flores unisexuales y hermafrodites.
El frutu ye una drupa de color coloráu anaranxáu d'unos 2 mm de diámetru.
Usos
editarLos peciolos de les fueyes son comestibles, fibrosos y en mayor o menor midida astringentes, pero presenten abondosa agua; y utilícense crudos (n'ensalaes o consumíu en forma similar a una fruta, xeneralmente con sal) o en mermelaes o zusmios. Tanto'l so aspeutu como la so manera de consumu asemeyen la nalca al ruibarbo (Rheum rhabarbarum) y n'otres llingües esta planta ye conocida como "ruibarbo de Chile", ente que nel sur de Chile'l ruibarbo tamién se conoz como "nalca alemana" o "nalca de ruibarbo".
Les fueyes son una parte esencial na preparación del curanto, platu típicu de Chiloé, porque s'usen pa dixebrar los ingredientes y pa torgar qu'escape'l calor dende'l fuexu fechu nel terrén.
El tarmu tien usu melecinal poles sos propiedaes astringentes.
Taxonomía
editarGunnera tinctoria describióse por (Molina) Mirb. y espublizóse en Systema Naturae, ed. 12 2: 637. 1767.[1]
- Etimoloxía
Los sos nomes comunes: nalca y pangue, provienen del nome del so peciolu y del so fueya respeutivamente, que son préstamos de les pallabres en mapudungun nga<o>l</o>ka y pange o pangke que tamién designen a estos órganos y a la planta completa.
Gunnera nome xenéricu dau n'honor al botánicu noruegu Johan Ernst Gunnerus (1718-1773).
tinctoria: epítetu llatín que significa "que tiñe"
- Sinonimia
- Gunnera chilensis Lam.
- Gunnera chilensis var. meyeri L.E.Moro *
Gunnera chilensis var. valdiviensis L.E.Moro * Gunnera scabra Ruiz & Pav.
- Panke acaulis Molina *
Panke caulescens J.F.Gmel.
- Panke tinctoria Molina *
Pankea chilensis (Lam.) Oerst.[2]
Ver tamién
editarReferencies
editar- ↑ «Gunnera tinctoria». Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultáu'l 10 d'abril de 2014.
- ↑ Gunnera tinctoria en The Plant List
Enllaces esternos
editar
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Gunnera tinctoria.
| Wikispecies tien un artículu sobre Gunneraceae. |
Datos: Q847582- Multimedia: Gunnera tinctoria
Especies: Gunnera tinctoria
