Herbario medieval

Mientres la Edá Media, la pallabra yerbariu referir a un llibru de Botánica, específicamente rellacionáu coles plantes melecinales, nel que se numberaben los productos naturales producíos por elles, raramente de los animales y minerales, con valor terapéuticu. Yera un llibru de melecines simples, integraos por un solu componente, procedentes de la naturaleza, especialmente de les plantes.

Nel campu de les ciencies descriptives, tales como la Botánica, la Zooloxía o l'Anatomía, la tresmisión más eficaz de la información ye de xuru facilitada si les descripciones pueden ser acompañaes por ilustración. Mientres el periodu manuscritu, enantes de la invención de la imprenta, los escritos ilustrar pa faelos más intelixibles; y con esti fin acompañaben los testos con ilustraciones coloriaes. Sicasí, los socesivos copistas, y esto asocedió a lo llargo de mil años, diben añadiendo progresives aburuyes, polo que les ilustraciones, en cuenta de resultar una ayuda, convertir nuna torga pa la claridá y precisión de les descripciones. Per otru llau, aquel autores qu'arrenunciaron a incorporar nos sos testos ilustraciones, comprobaron que les descripciones yeren insuficientes pa dexar la reconocencia ya identificación de les especies aludíes, especialmente teniendo en cuenta que les mesmes plantes recibíen nomes distintos nos distintos llugares y el llinguaxe botánicu nun taba desenvueltu. D'ende que munchos autores arrenunciaren tamién a describir les sos plantes y conformárense con numberar tolos nomes que conocíen de cada planta (los sos sinónimos), según les dolencies humanes pa les que resultaben beneficioses.

El yerbariu tien una llarga tradición manuscrita. Dende finales de l'antigüedá clásica y a lo llargo de tola Edá Media los trataos sobre les plantes y les sos propiedaes curatibles copiáronse una y otra vez partiendo de los testos griegos. Mientres esi procesu de copiáu los testos orixinales fueron variando pasu ente pasu por causa de traducciones, interpolaciones de nuevos testos, influencies del mundu árabe, xudíu o bizantín, hasta'l puntu de que, partiendo d'unos pocos testos orixinales, la variedá de los testos resultantes a finales de la Edá Media, na dómina de la nacencia de la imprenta, yera bien grande. La información d'un yerbariu ordenar d'una forma bien paecida en toos ellos, con mayor o menor estensión:

el nome de la planta, *una llista de los

sos sinónimos, *la descripción de les sos carauterístiques, *la so distribución xeográfica y el so hábitat, *la enumeración de los primeros autores que citaron la planta, *les sos propiedaes curatibles, *la manera de colectarla y preparar, *una llista de les melecines que pueden preparar con ella, *les enfermedaes que cura y, a lo último,

les principales contraindicaciones.

Nel casu de los herbarios ilustraos, la imaxe de la planta solía preceder a la información escrita.

Na historia del yerbariu medieval, pueden formase dos periodos bien estremaos, y qu'a les traces coinciden cola Alta y la Baxa Edá Media. Nel primer periodu, los herbarios tienen una fonte predominante, el tratáu médicu de Dioscórides, De Materia Medica, redactáu en griegu nel sieglu I d. C., que tremóse n'ensame de variantes por toa Europa, hasta la llegada de la imprenta.

A partir de los sieglos XII y XIII se compilan nuevos herbarios, esta vegada so la poderosa influencia de la Escuela Médica Salernitana, establecida na ciudá italiana de Salerno que tamién aprovechaba la proximidá del monesteriu de Montecassino. Les influencies de Bizanciu y del mundu árabe na Italia meridional, fixeron qu'esa ciudá convertir nun centru internacional d'actividá médica, con influencia en tol occidente medieval cristianu. Cualesquier que fueren los sos oríxenes, lo cierto ye que yá al empiezu del sieglu XI exercen y enseñen en Salerno médicos de sonadía, que redacten curtios trataos, con intencionalidad didáctica. Escontra finales de la Edá Media, entós, apaez un nuevu tipu de yerbariu, toos ellos ilustraos. Quiciabes el testu botánicu qu'exerció más autoridá foi'l redactáu por Matthaeus Platearius, conocíu como «Circa instans», porque ye con estes pallabres coles que s'empecipia'l testu. Describe cerca de quinientes plantes, con datos como'l so orixe xeográficu, la so denominación griego y llatino, condiciones pal so caltenimientu y les sos principales virtúes. Les sos fontes son, en primer llugar De Materia Medica, na so versión llatina, pero tamién otros testos d'interés botánicu, como'l Herbarius d'Apuleyo Platonico.

Ver tamién

Bibilografía

Miguel Alonso, A. imprenta renacentista....htm La imprenta renacentista y la nacencia de la ciencia botánica. Universidá Complutense de Madrid. Consultáu'l 4 d'agostu de 2009.

Referencies

Enllaces esternos

Macer floridus.
- Testu billingüe llatín - francés nel sitio de Philippe Remacle (1944 - 2011): ed. de 1845 de Charles-Louis-Fleury Panckoucke (1780 - 1844), en París.