Idioma tamil
El tamil[1] (autoglotónimu தமிழ் támiḻ [ˈtamiɻ]) ye una llingua drávida que se fala principalmente en Tamil Nadu (India) y nel nordeste de Sri Lanka. Ye la llingua dravídica col segundu mayor númberu de falantes dempués del telugu y ye la de mayor desenvolvimientu lliterariu. Anguaño calcúlase que tien unos 70 millones de falantes.
| தமிழ் | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Faláu en | |||||||||||
| Faláu en | India, Singapur, Sri Lanka, Malasia, Mauriciu, Sudáfrica, Kenia y Indonesia | ||||||||||
| Númberu de falantes | |||||||||||
| |||||||||||
| Datos | |||||||||||
| Familia |
Tamil languages (en)  | ||||||||||
| Sistema d'escritura |
alfabetu tamil, Vatteluttu (es) , Kolezhuthu (es) y escritura árabe | ||||||||||
| Códigos | |||||||||||
| ISO 639-1 | ta | ||||||||||
| ISO 639-2 | tam | ||||||||||
| ISO 639-3 | tam | ||||||||||
 | |||||||||||
 | |||||||||||
Esisten tamién destacaos nucleos de falantes en Malasia, Vietnam, Singapur (onde ye una de les cuatro llingües oficiales del país), la islla de Zanzíbar (Tanzania) y, apocayá, en diverses ciudaes europees importantes, ente les que destaca Londres.
Cuenta con una rica y antigua tradición lliteraria: los primeros escritos d'esta llingua, consistentes en poesía llírica y una gramática, remontar al sieglu I
El sistema d'escritura del tamil baxa del alfabetu brahmi. Combina consonantes con vocales pa crear calteres silábicos únicos pero, al contrariu que les otres escritures derivaes del brahmi, nun tien calteres que representen soníos con más d'una consonante. Anguaño, como'l tamil ta recibiendo gran influencia d'otres llingües, el so sistema d'escritura ta teniendo problemes a la de representar los nuevos vocablos.
Historia
editarEl tamil ye una de les llingües anguaño falada más antigües del mundu, con 2.200 años d'historia. Los sos oríxenes nun son bien conocíos, pero desenvolvióse y florió n'India como una llingua independiente con una rica lliteratura. Más del 55% de les inscripciones epigráficas atopaes nel Indostán tán escrites en llingua tamil. La lliteratura en tamil ye la más antigua qu'esiste ente les Llingües dravídiques, pero ye difícil datar el llinguaxe y la lliteratura de manera precisa. Munchos trabayos lliterarios indios fueron calteníos en manuscritu (copiando y arrexuntando) o al traviés de la tresmisión oral, y ye imposible datalos. Evidencies llingüístiques internes y referencies cronolóxiques esternes indiquen que'l trabayu más antiguu conocíu foi realizáu probablemente ente'l sieglu II e. C. y el X d. C.
Estatus llegal
editarEl tamil ye la llingua oficial del Estáu de Tamil Nadu, na India. Ye unu de los idiomes oficiales de los Territorios de la Unión de Pondicherry y les Islles Andamán y Nicobar. Trátase d'unu de los 23 idiomes reconocíos a nivel nacional na Constitución de la India. El tamil ye, coles mesmes, unu de los idiomes oficiales de Sri Lanka y Singapur. En Malasia, la educación primaria nes escueles públiques tamién se desenvuelve totalmente en tamil.
Amás, cola creación en 2004 d'un estatutu xurídicu de llingües clásiques pol Gobiernu indiu y dempués d'una campaña política sofitada por delles asociaciones tamiles, esti idioma convertir na primer llingua clásica reconocida llegalmente nel subcontinente. La reconocencia foi anunciáu pol entós Presidente de la India, el doctor Abdul Kalam, nuna sesión conxunta de dambes cámares del Parllamentu indiu'l 6 de xunu de 2004.
Alfabetu
editarConsonantes
editar| க | ங | ச | ஞ |
| ka /ka/ ó ga /ga/ | ṅa /ŋa/ | ca /ʧa/ ó sa /sa/ | ña /ɲa/ |
| ட | ண | த | ந |
| ṭa /ʈa/ ó ḍa /ɖa/ | ṇa /ɳa/ | ta /t̪a/ ó da /d̪a/ | na /n̪a/ |
| ப | ம | ய | ர |
| pa /pa/ ó ba /ba/ | ma /ma/ | yá /ja/ | ra /ɾ̪a/ |
| ல | வ | ள | ழ |
| la /l̪a/ | va /ʋa/ | ḷa /ɭa/ | ḻa /ɻa/ |
| ற | ன | ஜ* | ஷ* |
| ṟa /ra/ | ṉa /na/ | ja /ʤa/ | ṣa /ʂa/ |
| ஸ* | ஹ* | ||
| sa /sa/ | hai /ɦa/ |
* Soníos non nativos del tamil
Vocales
editar
| ் | ensin vocal | க் | k | ||||
| அ | a /a/ | க | -align="center" | ஆ | ā /a:/ | கா | kā |
| இ | i /i/ | கி | ki | ||||
| ஈ | ī /i:/ | கீ | kī | ||||
| உ | o /o/ | கு | ku | ||||
| ஊ | ū /o:/ | கூ | kū | ||||
| எ | y /y/ | கெ | ke | ||||
| ஏ | ē /y:/ | கே | kē | ||||
| ஐ | ai /aj/ | கை | kai | ||||
| ஒ | o /o/ | கொ | ko | ||||
| ஓ | ō /o:/ | கோ | kō | ||||
| ஔ | au /aw/ | கௌ | kau |
Les formes de o y ū pueden camudar en cada lletra
Númberos
editar| 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 100 | 1000 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ௦ | ௧ | ௨ | ௩ | ௪ | ௫ | ௬ | ௭ | ௮ | ௯ | ௰ | ௱ | ௲ |
Exemplu
editar
Pronunciación:
Āciriyar vakuppukkuḷ nuḻaintār.
Avar oḷḷē nuḻaintavuṭaṉ māṇavarkaḷ yḻunkaṉar.
Nāṉ avaṉai eccarittēṉ.
Vaḷavaṉ maṭṭum taṉ arukil ninṉṟo koṇṭirunta māṇavi kaṉimoḻiyuṭaṉ pēcik koṇṭiruntāṉ.
Escritura tamil:
ஆசிரியர் வகுப்புக்குள் நுழைந்தார்.
அவர் உள்ளே நுளைந்தவுடன் மாணவர்கள் எழுந்தனர்.
நான் அவனை எச்சரித்தேன்.
வளவன் மட்டும் தன் அருகில் நின்று கொண்டிருந்த மாணவி கனிமொழியுடன் பேசிக் கொண்டிருந்தான்.
Traducción al asturianu:
El profesor entró na aula.
Asina entró, los estudiantes llevantáronse.
Yo alvertílu.
Solo Valen falaba con Kanimozhi, que taba de pies al pie d'él.
Ver tamién
editarReferencies
editar- ↑ Esti términu apaez nel Diccionariu de l'Academia de la Llingua Asturiana. Ver: tamil
Enllaces esternos
editar
Consulta la edición de Wikipedia n'idioma tamil.
Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Idioma tamil.- Survival Phrases in Tamil
Datos: Q5885- Multimedia: Tamil language
