L'idioma yeniche (en francés yeniche, n'alemán Jenisch) ye una variante del alemán, falada pol pueblu yeniche, formáu por nómades que percuerren principalmente Alemaña, Austria, Suiza y partes de Francia.

Yeniche
'Jenisch, Yeniche'
Faláu en Alemaña
Bandera de Austria Austria
 Suiza
 Italia
 Francia
Falantes 16 000 (2006)
Familia Indoeuropéu

  Xermánicu
    Xermánicu occidental
      Altoxermánicu
        Yeniche

Estatus oficial
Oficial en  Suiza[1]
Reguláu por Nun ta reguláu
Códigos
ISO 639-1 nengún
ISO 639-2
ISO 639-3

Componentes

editar

El yeniche ta documentáu dende'l sieglu XVIII. Ye una xíriga, más qu'una llingua actual; nesti sentíu, consiste nun númberu significante de pallabres úniques especializaes, pero que nun cunten con gramática propia o'l so propiu vocabulariu básicu. Los falantes del Yeniche xeneralmente falen nel so dialeutu llocal alemán arriquecíu con vocabulariu yeniche.

El vocabulariu yeniche contién munches pallabres d'orixe romanín y yidish (y al traviés d'esta ruta del hebréu); tamién tien munches metáfores inusuales y metonomías que sustitúin pallabres del alemán estándar. La rellación ente'l yeniche y l'alemán estándar ye comparable a la rellación ente'l Cockney o Polari al Inglés Estándar. Munches pallabres orixinales de yeniche convirtiéronse en parte del alemán estándar.

Los yeniches fueron orixinalmente viaxeros, persones con oficios fora de la corriente principal de la sociedá, que los riquida camudase de ciudá en ciudá, tales como comediantes, xitanos y vendedores de puerta en puerta. Al día de güei, la xíriga yeniche ye solamente usada en llocalidaes aisllaes; por casu, en ciertos distritos probes de les ciudaes tales como Berlín, Münster, Luxemburgu y dalgunes poques villes, etc.

Les variantes individuales de la llingua yeniche pueden ser absolutamente distintes, y tienen nomes d'ellos mesmos, tales como Masematte, Lepper Talp, Heenese Vlek y munchos más.

Referencies

editar
  1. "Yenish in Switzerland". Base de datos pa les Llingües Minoritaries Rexonales. Fundación Pública pa la European Comparative Minority Research. Consultáu 20 d'agostu de 2015.

Enllaces esternos

editar