Liviu Andrónicu

Liviu Andrónicu (en llatín Lucius Livius Andronicus) (284 e.C. - 204 e.C.), foi un escritor épicu romanu d'orixe griegu, nacíu probablemente na colonia griega de Taranto. Foi esclavu d'una familia noble de la gens Livia. Depués llibertu, adoptó'l nome del so antiguu patrón. Aportó a el primer maestru griegu de Roma. Ye consideráu'l primer autor romanu y el fundador de la poesía épica romana. La so primer obra formal producir en 240 e.C., una traducción al llatín d'un drama griegu. La so contribución fundamental a la épica grecollatina ye la traducción de la Odisea de Homero al versu llatín típicu, el saturnio. Trátase de la primer obra épica en llatín, precursora de la obra de Nevio. Tamién compunxo traxedies a partir de modelos griegos.

Liviu Andrónicu
Vida
Nacimientu	Taras (es) , circa 280 de edC
Nacionalidá	Antigua Roma
Muerte	Roma, 200 de edC (79/80 años)
Familia
Padre	valor desconocíu
Madre	valor desconocíu
Estudios
Llingües falaes	llatín
Oficiu	poeta, traductor, escritor, dramaturgu
Trabayos destacaos	Odisea

Reseña biográfica

De la vida d'esti home primer nome propiu na historia de la lliteratura romana— apenes tenemos datos seguros. Trátase probablemente d'un griegu, n. ca. el 284 e.C. en Taranto y lleváu como prisioneru de guerra, moza entá - 272 e.C.-, a Roma, depués de la cayida de la so ciudá natal. En Roma foi maestru de los fíos del so señor, oficiu que-y valió la llibertá y l'adopción del nome del so patronu y proteutor, Lucio Liviu, quiciabes el padre de Marcu Liviu Salinator, vencedor d'Asdrúbal Barca na Batalla del Metauro nel 207 e.C. Pa celebrar esa victoria, encargóse-y la composición d'un himnu n'honor de Juno, pal que Liviu usó la forma del partenio (del griegu párthenoi). En razón de les feches de tales eventos, dátase xeneralmente la so muerte unos años dempués, ca. el 204 e.C.

Obra

A pesar de que tola so obra ta práuticamente perdida - namái se caltién alredor d'un centenar de versos esvalixaos -, Andrónicu ye citáu polos autores llatinos posteriores como'l introductor en Roma de xéneros lliterarios griegos tan diversos como la poesía épica, la traxedia, la comedia ya inclusive la poesía llírica. Asina, Aulo Gelio XVII 21, 42 y XVIII 9, 5; Cicerón, Brutus 18, 71 ss., y Titu Liviu, Ab urbe condita Vll 2, 8, y XXVII 37, 7.

Acordies col pasaxe citáu de Cicerón, l'actividá lliteraria de Liviu Andrónicu debió d'empezar nel 240 e.C. Nesa fecha recibe l'encargu d'escribir siquier una comedia y una traxedia qu'él mesmu s'encarga de representar como actor con ocasión de los ludi romani celebraos tres la victoria romana na primer guerra púnica. Esti ensayu, que bien verosímilmente consistiría nuna traducción non exenta d'orixinalidá d'obres griegues, tuvo ésitu porque a partir d'esa fecha asoceden les adautaciones de temes y metros griegos a la llingua del Lazio. Con esta téunica, que la so dependencia de los modelos griegos ye imposible precisar, fueron surdiendo obres de les qu'apenes conocemos daqué más que'l títulu. Les traxedies Achilles, Aegisthus, Aiax, Andrómeda, Danae, Equos Troianus, Hermiona, Tereus y quiciabes Ino. Edítense como sos los fragmentos de les comedies Gladiolus, Ludius, Virgo.

Posiblemente anterior a esta actividá foi la so versión de la Odisea homérica, testu sobre'l que tuvo de xirar la so actividá docente na escuela. De los apenes 50 versos que nos llegaron d'esta obra ye posible concluyir que:

• Nun ta escrita n'hexámetros dactílicos, sinón en versu Saturnio, metro cuantitativu de carauterístiques bien polémiques: d'orixe itálicu, quiciabes etruscu, pa unos; non exentu d'influencies griegues pa orientaciones más actuales.

• El poeta pretendió romanizar la epopeya. Divinidaes griegues identificar con dioses romanos: Hermes ye Mercuriu; Crono ye Saturnu; les muses identificar coles Camenas.

La so obra ta a la base de tola épica romana y foi estudiada na escuela de xeneración en xeneración siquier hasta finales del sieglu I e.C. De la so vixencia dannos fe hombre d'esta dómina como Cicerón, nel pasaxe citáu del Brutus, y Horacio, nes Epístoles 11 1, 69. Liviu Andronico tien un importante llugar na hestoria lliteraria de Roma como introductor de la cultura griega y creador d'una institución, la escuela. Ganó asina una decisiva influencia na vida y costumes culturales de la ciudá.

Referencies

• Esti artículu ye una obra derivada de la edición de 1911 de la Encyclopædia Britannica, disponible sin torgues conocíes de derechu de autor. Esta obra derivada alcuéntrase disponible baxo les llicencies GNU Free Documentation License y Creative Commons Atribución-CompartirIgual 3.0 Unported.
• Luciano Canfora, "I classici nella storia della letteratura llatina", Laterza, 1994, v. Capítulu I "Roma, ciudá griega" (N'Italianu). Pueden lleese estractos (en francés) en [1] Archiváu 2013-03-06 en archive.today

Enllaces esternos

• Wikisource en llatín contién obres orixinales de Liviu Andrónicu.
• Liviu Andrónicu (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión). nel sitiu de la Bibliotheca Augustana (Augsburgu).

• Datos: Q193058