Luis Antonio Enrique de Borbón-Condé
Luis Antonio Enrique de Borbón-Condé, duque de Enghien (2 d'agostu de 1772, Palacio de Chantilly (es) 
– 21 de marzu de 1804, Castillo de Vincennes (es) ) foi un noble francés, únicu fíu de Luis Enrique, duque de Borbón y darréu príncipe de Condé, y el postreru descendiente de la caña de Condé de la Casa de Borbón.
Luis Antonio Enrique de Borbón-Condé | |
|---|---|
 | |
| Vida | |
| Nacimientu |
Palacio de Chantilly (es) , 2 d'agostu de 1772[1] |
| Nacionalidá |
 Francia |
| Muerte |
Castillo de Vincennes (es) , 21 de marzu de 1804[2] (31 años) |
| Sepultura |
Santa Capilla de Vincennes (es) |
| Causa de la muerte | mancada por arma de fueu |
| Familia | |
| Padre | Lluis Enrique Xosé de Borbón-Condé |
| Madre | Batilde de Orleans |
| Casáu con |
Charlotte Louise de Rohan (es) (1804 – )[3] |
| Pueblu | Casa de Borbón |
| Estudios | |
| Llingües falaes | francés[4] |
| Oficiu | políticu, militar, soldáu |
|
Participante
| |
| Premios | |
| Serviciu militar | |
| Lluchó en | Guerres de la Revolución Francesa |
| Creencies | |
| Relixón | Ilesia Católica |
 | |
 | |
Biografía
editarEn 1789, a los pocos díes de la cayida de la Bastilla, el so padre fuxó con él escontra los Países Baxos, onde'l duque de Enghien, de 17 años, xunir al Exércitu de los Emigrantes entamáu n'Alemaña sol mandu del so güelu, Luis Xosé de Borbón-Condé, príncipe de Condé, y el so padre, el duque de Borbón. El propósitu d'esti exércitu yera colar sobre Francia pa restaurar l'Antiguu Réxime.
En 1792 el duque de Enghien convertir en xefe autoproclamado del Exércitu Real Francés. Tuvo amás implicáu nel intentu d'invasión de Francia xunto a los exércitos combinaos d'Austria y Prusia sol mandu del duque Carlos Guillermo Fernando de Brunswick. Sicasí, a pesar de la derrota, el 2 de febreru de 1794, recibió de manes del conde de Provenza la Croix de Saint-Louis pol so valerosu comportamientu.
Al eslleise l'Exércitu tres el Tratáu de Lunéville de 1801, el duque instalar en Ettenheim, Baden, Alemaña y casóse secretamente cola sobrina del Cardenal de Rohan, la princesa Carlota de Rohan-Rochefort.
Escuchando sobre una intriga realista p'asesinalo, dirixíu pol mariscal Georges Cadoudal y l'ex xeneral Jean-Charles Pichegru[5] y convencíu de que'l mozu Enghien formaba parte d'ésti, Napoleón I dispunxo la so captura.
Foi arrestáu la nueche del 15 al 16 de marzu de 1804 xunto con otres persones. El duque foi lleváu primero a Estrasburgu y dempués zarráu nel Castiellu de Vincennes. Foi puestu en manes d'un conseyu de guerra compuestu por siete coroneles y pol Xeneral Hilin, que lo presidía. Foi condergáu a muerte.
En devanéu Enghien negó la so culpabilidá. Foi fusiláu'l 21 de marzu y el so cuerpu foi refundiáu a una fuesa a los pies del Pabellón de la Reina.
Consecuencies de la so muerte
editar
Los fechos provocaron la indignación de les cortes europees poles violaciones a la soberanidad por parte del Estáu Francés; la suerte corrida pol Duque influyó negativamente na imaxe de Napoleón Bonaparte quien entá yera Primer Cónsul y esperaba causar una bona impresión nos países vecinos.
Dempués de la reacción indignada de toa Europa, los principales autores del fusilamiento declarar ensin responsabilidá pol mesmu. Joseph Fouché, el xefe de la policía francesa, comentó'l fechu con una famosa frase, darréu atribuyida munches vegaes a Talleyrand:
Il a été pire qu'un crime, il a été une erreur.Foi peor qu'un crime, foi un error.
El Xeneral Savary, xefe de la policía secreta, inculpada pol fechu, declaró nes sos memories que nun yera l'únicu responsable, sinón que Joseph Fouché apurrió a Napoleón información determinante y errónea por que tomara la decisión d'actuar, y sostuvo qu'intentó hasta l'últimu momentu de convencer al Primera Cónsul de que nun reaccionara en contra del duque.
La única persona qu'asumió la so responsabilidá foi'l mesmu Napoleón Bonaparte quien nes sos memories declaró:
Fixi arrestar al duque de Enghien porque yera necesaria la seguridá, l'interés y l'honor del pueblu francés, mientres esi tiempu'l Conde de Artois confesó tener a sesenta asesinos en París. En circunstancies similares, volvería actuar de la mesma forma.[6]
Les pruebes qu'arreyaben al duque na combalechadura nunca fueron atopaes,[7] y ello ye que los cargos contra'l nuevu duque camudar de combalechadura a alta traición, por tomar les armes contra'l so país.
La interpretación que se-y da a la decisión de proceder al raptu y asesinatu del duque ye la siguiente: nun contestu d'acusaciones per parte de los partidarios de Moreau (apocayá encarceláu, acusáu por combalechadura) que lo acusaben de querer reinstaurar la monarquía, amás de la combalechadura de los realistes dientro de Francia y nel estranxeru pa esanicialo. Napoleón quixo dar un mensaxe a dambos partíos: a los republicanos, pa demostrar que nun taba a favor de la monarquía, y a los realistes pa frenar cualquier intentu d'intriga.
El motor de l'acción, verdaderamente, nun foi la escasa peligrosidá de Enghien, quien cola so mocedá, el so matrimoniu por amor y el sacrificiu al que foi apurríu, fixeron d'él un emblema del héroe románticu. Dempués de la Restauración, en 1816 Lluis XVIII dispunxo'l treslláu del cuerpu del duque a la Sainte-Chapelle de Vincennes, sol monumentu de Lenoir.
Enghien na lliteratura
editarL'episodiu de la execución foi mentáu n'obres teatrales y lliteraries.
Tolstói
editarEn Guerra y paz, Tolstoi fai del fechu un oxetu de discutiniu nel salón del personaxe Anna Pavlovna Sherer, onde ta presente un emigré, el visconde de Mortemart, quien conocería personalmente al duque:
El grupu aconceyáu en redol a Mortemart empezó a aldericar darréu l'asesinatu del duque de Enghien.Dempués del asesinatu del duque inclusive hasta los más acérrimos almiradores de Bonaparte dexaron de velo como un héroe. Dempués de lo acaecío, había un mártir más nel cielu y un héroe menos na tierra.
El visconde de Mortemart afirmó que la causa de la muerte del duque yera la so propia magnanimidad, que yera'l principal motivu de Bonaparte pa odialo.
Más palantre:
Había una anéudota popular na que se cuntaba que'l duque de Enghien afletárase secretamente a París pa visitar a Mademoiselle George, que-y valió atopar se con Bonaparte, quien tamién yera almirador de l'actriz. En presencia del duque, Napoleón, sufrió una de les sos crisis d'esmorecimientos, quedando a la so mercé. Enghien ayudar a volver en sí y esta magnanimidad foi pagada cola muerte.[8]
Alexandre Dumas
editarL'asesinatu del duque de Enghien tamién foi tocáu na novela El caballeru Hector de Sainte-Hermine, d'Alexandre Dumas padre:
El sentimientu dominante na mente de Bonaparte nesi momentu nun foi'l mieu nin la vengación, sinón el deséu de faer entender a toa Francia que'l sangre de los Borbón, tan sagrada pa los realistes, yera para él como la de cualesquier otru ciudadanu de la república.
Notes y referencies
editar- ↑ Afirmao en: autoridaes BNF. Identificador BnF: 11974335r. Data de consulta: 10 ochobre 2015. Autor: Biblioteca Nacional de Francia. Llingua de la obra o nome: francés.
- ↑ Afirmao en: The Peerage. Identificador de persona en The Peerage: p9005.htm#i90047. Apaez como: Louis Antoine Henri de Condé, Duc d'Enghien. Data de consulta: 9 ochobre 2017. Autor: Darryl Lundy. Llingua de la obra o nome: inglés.
- ↑ Identificador de persona en The Peerage: p9005.htm#i90047. Data de consulta: 7 agostu 2020.
- ↑ Biblioteca Nacional de Francia. «autoridaes BNF» (francés). Consultáu'l 10 ochobre 2015.
- ↑ Los rumores resultaron ser falsos.
- ↑ Gallu, 2002, p. 256.
- ↑ El mesmu Cadoudal, arrestáu en Francia y axusticiáu pocu dempués, almitió volver d'Inglaterra pa entamar un atentáu en contra de Napoleón, sicasí negó en toles sos declaraciones que Enghien tuviera arreyáu.
- ↑ L'actriz Marguerite-Joséphine Wiemer, conocida como Madame George, foi efeutivamente amante de Napoleón, pero nun esiste nenguna evidencia histórica que la ate col duque de Enghien.
Bibliografía
editar- Chandler, David G. Chandler (2002) -y campagne di Napoleone, 8ª (en francés), Milán: Rizzoli. ISBN 88-17-11577-0.
- Gallu, Max (2002) Napoleon Livre I: -y chant du départ (en francés). París: Laffont. ISBN 2-221-09796-3.
- Pier Damiano Ori - Giovanni Perich, Talleyrand, Milán, 1978.
Enllaces esternos
editar
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Luis Antonio Enrique de Borbón-Condé.
Datos: Q222606- Multimedia: Louis Antoine, Duke of Enghien
