María Dolores Bargues Castelló

parasitóloga española

María Dolores Bargues Castelló (22 d'abril de 1958Valencia) ye una científica qu'ocupa'l puestu de caderalga de parasitoloxía na Facultá de Farmacia de la Universitat de València. Ye amás direutora de la Unidá de Bioloxía Molecular, subdireutora del "WHO Collaborating Center on Fascioliasis and Its Snail Vectors", dependiente de la OMS (See Central, Xinebra) y tamién del "FAO-United Nations Reference Center for Parasitology", dependiente de FAO (See Central, Roma), na Universitat de València,[1] esperta en bioloxía molecular y tresmisión de la Fascioliasis de l'Axencia Internacional d'Enerxía Atómica (IAEA) y esposa del profesor Santiago Mas-Coma, Catedráticu de Parasitoloxía de la mesma Universidá y Miembru Espertu de la Organización Mundial de la Salú y el so Comité WHO-STAG (OMS, See Central, Xinebra) dende 2001.

María Dolores Bargues Castelló
Vida
Nacimientu Valencia22 d'abril de 1958 (65 años)
Nacionalidá España
Estudios
Estudios Universidá de Valencia
Llingües falaes castellanu
inglés
francés
catalán
Oficiu parasitóloga
Emplegadores Universidá de Valencia
Cambiar los datos en Wikidata

Formación y carrera científica editar

María Dolores Bargues Castelló ye llicenciada (1980), graduada (1982) y doctora (1986) en Farmacia, pola Universitat de València, acabando la so especialización en Microbioloxía y Parasitoloxía l'añu 1989.[2]

Trabayó como docente dende 1980, lo que supón una esperiencia de más de trenta años na docencia universitaria. Empezó trabayando como collaboradora de cátedra hasta l'añu 1983. Entós pasó a ser profesora ayudante, consiguiendo ser profesora titular en 1987. En 2011 foi nomada catedrática de Parasitoloxía del Departamentu de Bioloxía Celular y Parasitoloxía de la Universitat de València.[2][3]

Tamién impartió numberosos cursos de posgráu, masters d'especialidá y cursos n'otres universidaes tantu d'España como del estranxeru, según numberosos cursos d'especialidá y cursos pre-congresu internacionales n'universidaes estranxeres (Colombia, Cuba, Méxicu, Perú, Uruguái, Washington y Miami – USA).

Ye responsable de tres acuerdo marco de collaboración internacionales con Brasil, Colombia y Perú.[2] Foi co-organizadora y secretaria del “Master Internacional n'Enfermedaes Parasitarias Tropicales” mientres 19 años (1988-2006)[2] y anguaño miembru de la CCA del mesmu Master Oficial de Posgráu dende 2006 hasta l'actualidá.[4]

Realizó estancies con beca en seis centro estranxeros (Estaos Xuníos, Francia, Brasil, Venezuela y Colombia) y una pol Proyeutu SOCRATES-ERASMUS en Polonia. Tamién dirixó a trés becarios de Bangladesh, Bolivia y Cuba, financiaos pola IAEA.

Investigaciones editar

Bargues Castelló dedicó gran parte de la so carrera (más de 20 años) a investigaciones sobre enfermedaes parasitarias tresmitíes por vectores como Fascioliasis, Malaria, Leishmaniasis o la Enfermedá de Chagas.[2]

Participó en más de 50 proyeutos d'investigación siendo Coordinadora Xeneral, Investigador Principal o Responsable de Proyeutos Europeos (INCO y GOCIE de CE), d'Instituciones Internacionales, Nacionales y Autonómiques. A escala internacional, destaca'l so papel como Responsable del grupu d'investigación sobre tresmisión y vectores del Centru Collaborador de la OMS sobre Fascioliasis y los sos moluscos vectores.[5]

Tamién ye miembru de prestixoses redes d'investigación internacionales como la European Community - Latin American Network for Research on the Biology and Control of Triatominae[6] y la Rede d'Investigación Colaborativa n'Enfermedaes Tropicales[7]

Publicaciones editar

Publicó más de 150 artículos en delles revistes científiques rellacionaes coles ciencies de la salú, según 29 capítulos de llibros qu'escribió o coescrito nesti mesmu dominiu.

Cabo sorrayar el so impautu internacional, algamando un índiz h de 36 y 3440 citaciones, con un permediu de 38,01 cites/artículu (Web_of_Science, Mayu de 2016). Destaquen grandes llogros científicos alcanzaos especialmente en fascioliasis y en vectores de la enfermedá de Chagas y una producción d'ente 2 y 9 artículos per añu (media 6,94) dende 1997, con un ratio de 0,41 en (36 sobre 87), que ye unu de los más altos ente los parasitólogos españoles.[8]

Participió na publicación de los siguientes artículos:

  • Bargues MD, Malandrini JB, Artigas P, Soria CC, Velásquez JN, Carnevale S,, Mateo L, Khoubbane M, Mas-Coma S, 2016. Human fascioliasis endemic areas in Argentina: multigene characterisation of the lymnaeid vectors and climatic-environmental assessment of the transmission pattern. Parasit Vectors. 9(1):306. PMID 27229862.
  • Mariña J, Bargues MD, Neiva VL, Lawrence GG, Gumiel M, Oliveira G, Pelo P, Lima MM, Dotson Y, Provance DW Jr, Almeida CE, Mateo L, Mas-Coma S, Dujardin JP., 2016. Phenotypic variability confirmed by nuclear ribosomal DNA suggests a possible natural hybrid zone of Triatoma brasiliensis species complex. Infect Genet Evol. 37:77-87. PMID 26520796.
  • Boissier J, Moné H, Mitta G, Bargues MD, Molyneux D, Mas-Coma S., 2015. Schistosomiasis reaches Europe. Lancet Infect Dis. 15(7):757-758. PMID 26122434.
  • Schwarz A, Medrano-Mercado N, Schaub GA, Struchiner CJ, Bargues MD, Levy MZ, Ribeiro JM., 2014. An updated insight into the Sialotranscriptome of Triatoma infestans: developmental stage and geographic variations. PLoS Negl Trop Dis. 4;8(12):y3372. PMID 25474469.
  • Ashrafi K, Bargues MD, O'Neill S, Mas-Coma S., 2014. Fascioliasis: a Worldwide parasitic disease of importance in travel medicine. Travel Med Infect Dis. 12(6 Pt A):636-649. PMID 25287722.
  • Mas-Coma S, Bargues MD, Valero MA., 2014. Diagnosis of human fascioliasis by stool and blood techniques: update for the present global scenario. Parasitology. 141(14):1918-1946. PMID 25077569.
  • Bargues MD, Zuriaga MA, Mas-Coma S., 2014. Nuclear rDNA pseudogenes in Chagas disease vectors: evolutionary implications of a new 5.8S+ITS-2 paralogous sequence marker in triatomines of North, Central and northern South America. Infect Genet Evol. 21:134-156. PMID 24239656.
  • Bargues MD, Artigas P, Khoubbane M, Ortiz P, Naquira C, Mas-Coma S., 2012. Molecular characterisation of Galba truncatula, Lymnaea neotropica and L. schirazensis from Cajamarca, Peru and their potential role in transmission of human and animal fascioliasis. Parasit Vectors. 5:174. PMID 22894178.
  • Zuriaga MA, Blandón-Naranxal M, Valerio-Campos I, Salas R, Zeledón R, Bargues MD., 2012. Molecular characterization of Trypanosoma cruzi and infection rate of the vector Triatoma dimidiata in Costa Rica. Parasitol Res. 111(4):1615-1620. PMID 22752700.
  • Bargues MD, González LC, Artigas P, Mas-Coma S., 2011. A new baseline for fascioliasis in Venezuela: lymnaeid vectors ascertained by DNA sequencing and analysis of their relationships with human and animal infection. Parasit Vectors. 4:200. PMID 21999170.
  • Bargues MD, Artigas P, Khoubbane M, Flores R, Glöer P, Rojas-García R, Ashrafi K, Falkner G, Mas-Coma S., 2011. Lymnaea schirazensis, an overlooked snail distorting fascioliasis data: genotype, phenotype, ecology, worldwide spread, susceptibility, applicability. PLoS One.;6(9):y24567. PMID 21980347.
  • Artigas P, Bargues MD, Mera y Sierra RL, Agramunt VH, Mas-Coma S., 2011. Characterisation of fascioliasis lymnaeid intermediate hosts from Chile by DNA sequencing, with emphasis on Lymnaea viator and Galba truncatula. Acta Trop. 120(3):245-257. PMID 21933653.
  • Bargues MD, Artigas P, Khoubbane M, Mas-Coma S., 2011. DNA sequence characterisation and phylogeography of Lymnaea cousini and related species, vectors of fascioliasis in northern Andean countries, with description of L. meridensis n. sp. (Gastropoda: Lymnaeidae). Parasit Vectors. 4:132. PMID 21749718.
  • Vicente JL, Sousa CA, Alten B, Caglar SS, Falcutá Y, Latorre JM, Toty C, Barré H, Demirci B, Di Luca M, Toma L, Alves R, Salgueiro P, Silva TL, Bargues MD, Mas-Coma S, Boccolini D, Romi R, Nicolescu G, do Rosário VE, Ozer N, Fontenille D, Pinto J., 2011. Genetic and phenotypic variation of the malaria vector Anopheles atroparvus in southern Europe. Malar J. 10:5. PMID 21223582.
  • Mas-Coma S, Valero MA, Bargues MD., 2009. Chapter 2. Fasciola, lymnaeids and human fascioliasis, with a global overview on disease transmission, epidemiology, evolutionary genetics, molecular epidemiology and control. Adv Parasitol. 69:41-146. PMID 19622408.
  • Mas-Coma S, Valero MA, Bargues MD., 2009. Climate change effects on trematodiases, with emphasis on zoonotic fascioliasis and schistosomiasis. Vet Parasitol. 163(4):264-280. PMID 19375233.
  • Mas-Coma S, Bargues MD., 2009. Populations, hybrids and the systematic concepts of species and subspecies in Chagas disease triatomine vectors inferred from nuclear ribosomal and mitochondrial DNA. Acta Trop. 110(2-3):112-136. PMID 19073132.
  • Bargues MD, Klisiowicz DR, Gonzalez-Candeles F, Ramsey JM, Monroy C, Ponce C, Salazar-Schettino PM, Panzera F, Abá-Franch F, Sousa OE, Schofield CJ, Dujardin JP, Guhl F, Mas-Coma S., 2008. Phylogeography and genetic variation of Triatoma dimidiata, the main Chagas disease vector in Central America, and its position within the genus Triatoma. PLoS Negl Trop Dis. 2(5):y233. PMID 18461141.
  • Morchón R, Bargues MD, Latorre JM, Melero-Alcíbar R, Pou-Barreto C, Mas-Coma S, Simón F., 2007. Haplotype H1 of Culex pipiens implicated as natural vector of Dirofilaria immitis in an endemic area of Western Spain. Vector Borne Zoonotic Dis. 7(4):653-658. PMID 17979532.
  • Bargues MD, Artigas P, Mera Y Sierra RL, Pointier JP, Mas-Coma S., 2007. Characterisation of Lymnaea cubensis, L. viatrix and L. neotropica n. sp., the main vectors of Fasciola hepatica in Latin America, by analysis of their ribosomal and mitochondrial DNA. Ann Trop Med Parasitol. 101(7):621-641. PMID 17877881.
  • Herrera C, Bargues MD, Fajardo A, Montilla M, Triana O, Vallina GA, Guhl F., 2007. Identifying four Trypanosoma cruzi I isolate haplotypes from different Geographic regions in Colombia. Infect Genet Evol. 7(4):535-539. PMID 17287152.
  • Bargues MD, Latorre JM, Morchon R, Simon F, Escosa R, Aranda C, Sainz S, Fuentes MV, Mas-Coma S., 2006. RDNA sequences of Anopheles species from the Iberian Peninsula and an evaluation of the 18S rRNA gene as phylogenetic marker in anophelinae. J Med Entomol. 43(3):508-517. PMID 16739409.
  • Bargues MD, Morchón R, Latorre JM, Cancrini G, Mas-Coma S, Simón F., 2006. Ribosomal DNA second internal transcribed spacer sequence studies of Culicid vectors from an endemic area of Dirofilaria immitis in Spain. Parasitol Res. 99(3):205-213. PMID 16541266.
  • Bargues MD, Klisiowicz DR, Panzera F, Noireau F, Marcilla A, Perez R, Rojas MG, O'Connor JE, Gonzalez-Candeles F, Galvão C, Jurberg J, Carcavallo RU, Dujardin JP, Mas-Coma S., 2006. Origin and phylogeography of the Chagas disease main vector Triatoma infestans based on nuclear rDNA sequences and genome size. Infect Genet Evol. 6(1):46-62. PMID 16376840.
  • Mas-Coma S, Bargues MD, Valero MA., 2005. Fascioliasis and other plant-borne trematode zoonoses. Int J Parasitol. 35(11-12):1255-7128. PMID 16150452.

Premios y reconocencia al so trabayu investigador editar

Nel campu de la Parasitoloxía, ye la segunda autora más citada a nivel nacional y la cuarta autora más citada de la Comunidá Valenciana , nel campu de les Ciencies de la Salú, presentando yá n'agostu de 2015 un índiz h de Hirsch de 32 con un total de 82 publicaciones.[8]

Impartió más de 75 ponencies en 32 países distintos y hai prensentado más de 300 comunicaciones en congresos mundiales, europeos, llatinoamericanos, asiáticos, exipcios, ibéricos y nacionales.[2]

Foi tamién presidente, coordinador y organizador de numberoses sesiones, simposios y meses redondes en congresos nacionales ya internacionales.[2]

El so trabayu dexó-y llograr diversos premios que faen d'ella una muyer de gran influencia nel mundu científicu. Ente ellos el prestixosu premiu “Crotalus Scholaris” de la Universidá Mesoamericana de Puebla (en Puebla, Méxicu);según el premiu al meyor proyeutu européu de la Comunidá Valenciana.

Referencies editar

  1. «WHO COLLABORATING CENTRE ON FASCIOLIASIS AND ITS SNAIL VECTORS». Consultáu'l 13 de xunu de 2016.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 Mozos Investigadores en Parasitoloxía. Miembros de la Sociedá Española de Parasitoloxía. Entrevista a la Prof. Lola Bargues. [1] Consulta 10 de mayu de 2016
  3. Universitat de València.Departamentu de Bioloxía Celular y Parasitoloxía. Docents i Investigadors de la Unitat Docent de Parasitologia. [2]
  4. MÁSTER UNIVERSITARIU N'ENFERMEDAES PARASITARIAS TROPICALES. Universitat de València y World Health Organization. [3]
  5. Organización Mundial de la Salú. OMS.[4]
  6. European Community - Latin American Network for Research on the Biology and Control of Triatominae. Participantes. [5]
  7. Rede d'Investigación Colaborativa n'Enfermedaes Tropicales.[6]
  8. 8,0 8,1 Grupu pal Espardimientu del Índiz h (agostu de 2015). «h.webcindario.com» (castellanu). Consultáu'l 14 de mayu de 2016.