Mar de Kara
El mar de Kara (rusu: Карское море, Kárskoe more) ye un sector del océanu Glacial Árticu, alcontráu al norte de Siberia (Rusia). Estiéndese ente los archipiélagos de Nueva Zembla y Tierra del Norte. Al sur tien como llende la mariña septentrional de Siberia, na que destaquen les penínsules de Yamal y la de Taimir.
| Mar de Kara | |
|---|---|
 | |
| Situación | |
| Tipu | mar |
| Parte de | Océanu Glacial Árticu |
| Coordenaes | 77°N 77°E / 77°N 77°E |
  Mar de Kara Mar de Kara (Rusia) | |
| Datos | |
| Noamáu por | Ríu Kara |
| Fondura | 620 m |
 | |
Xeografía
editarEl mar de Kara ta llindáu al oeste pola islla de Nueva Zembla, al este poles islla Severnaya Zemlya, al sur pol continente y al norte per una llinia que partiendo del cabu Kohlsaat, en Islla Graham Bell, escurre pola Tierra de Francisco José hasta'l cabu Molotov (cabu Árticu), el puntu más septentrional de la islla Komsomolets, nel archipiélagu de Severnaya Zemlya.
Ta alcontráu ente'l mar de Pechora —un brazu occidental del mar de Barents— al oeste, col que ta conectáu pol estrechu de Kara, y l'estrechu Yugorsky y el mar de Láptev al este.
Mide aproximao 1450 km de llargu y 970 km d'anchu con una área d'alredor de 880 000 km² y una fondura media de 110 m, siendo la fondura máxima la de 600 metros.
En comparanza col mar de Barents, que recibe relativamente les templaes corrientes del océanu Atlánticu, el mar de Kara ye muncho más fríu, calteniéndose conxeláu mientres más de nueve meses al añu: práuticamente, namái ye navegable en xunetu y agostu. Les sos agües reciben les agües duces de los ríos Obi (5410 km), Yeniséi (4093 km), Piasina (817 km) y Taimir (640 km), polo que'l so salín ye bien variable. Hai dos grandes golfos na zona, el golfu del Obi (de casi 1000 km de llargor) y el golfu del Yeniséi, más pequeñu.
La so ribera occidental pertenez al óblast de Arjánguelsk, la central al óblast de Tiumen y l'oriental al Krai de Krasnoyarsk. Los sos principales puertos son Puertu Novy y Dikson, esti postreru na boca del golfu del Yeniséi. El mar de Kara ye una importante zona de pesca, magar solu dos meses al añu. Últimamente realizáronse importantes descubrimientos de petroleu y gas natural —una estensión de la cuenca petrolera de Siberia Occidental— anque entá nun fueron desenvueltos.
Islles
editarHai munches islles y grupos d'islles nel mar de Kara. A diferencia de los demás mares marxinales del Árticu, nos que la mayoría d'islles atopar a lo llargo de la mariña, nel mar de Kara munches islles atópase en mar abiertu na so rexón central, como les islles del Institutu Árticu, les islles Izvesty TSIK, les islles Kirov, la islla Uedineniya o islles solitaries, como la islla Vize y la islla Voronina.
El grupu más numberosu d'islles del mar de Kara ye, con muncho, el archipiélagu Nordenskiöld, con cinco grandes subgrupos y más de noventa islles. Otres islles importantes son islla Bely, islla Dikson, islla Taymyr, islles Kamennyye y islla Oleni.
Historia
editarEl mar de Kara yera d'antiguo conocíu como Océanu Scythicus o Mare Glaciale y apaez yá, con estos nomes, nos antiguos mapes del sieglu XVI. Yá que ta cerráu pol xelu la mayor parte del añu caltener en gran parte inexplorado hasta finales del sieglu XIX.
En 1556 Stephen Borough (1525-84), saleó nel Searchthrift pa tratar de llegar al ríu Obi, pero foi deteníu pol xelu y la borrina a la entrada del mar de Kara. Hasta 1580 nun hubo otra espedición inglesa, la d'Arthur Pet y Charles Jackman, qu'intentaba atopar el pasu del Nordeste, un pasu escontra'l Pacíficu. Tamién fracasaron y n'Inglaterra perdió l'interés na busca de tal pasu.
Esi interés foi repuestu a finales del sieglu XVI poles Provincies Xuníes de los Países Baxos, qu'atollaes na guerra de los ochenta años contra España, buscaben una ruta marítima ente'l mar del Norte y Estremu Oriente que bordiando la mariña norte de Rusia dexára-yos algamar les Indies Orientales, onde teníen intereses comerciales, ensin utilizar la ruta tradicional arrodiando Europa y África, controlada per España. En 1594, preparóse una flota de cuatro barcos al mandu de Cornelis Cornelisz Nay, de la ciudá de Enkhuizen, al qu'acompañaben otros dos famosos navegante, Jan Huygen van Linschoten y Willem Barents. Nay consiguió superar l'estrechu de Vaygach y enfusase nel mar de Kara. Al añu siguiente, 1595, Nay volvió al mandu d'una gran flota de siete barcos, pero atoparon l'estrechu conxeláu y hubieron d'arrenunciar. Barents comandó un tercer y últimu intentu en 1596, con solu dos barcos, nel que tampoco llogró travesar l'estrechu. N'intentando bordiar l'estremu norte de la islla de Nueva Zembla, el so barcu quedó atrapáu nel xelu'l 11 de setiembre. En pasando esi iviernu na islla, intentaron tornar al añu siguiente nos botes, perdiendo Barents la vida nesi viaxe de vuelta. Los Países Baxos tamién arrenunciaron d'atopar la ruta del Mar del Norte.
En 1736-37, l'almirante rusu Stepan Malygin llevó a cabu un viaxe a la islla Dolgiy nel mar de Barents. Los dos buques d'esta primer espedición fueron la Perviy, con Malygin al mandu y la Vtoroy, encabezada pol capitán A. Skuratov. Dempués d'entrar nel pocu esploráu mar de Kara, navegaron hasta la desaguada del ríu Obi. Malygin tomó cuidadoses observaciones de l'hasta esi entós casi desconocida zona de la mariña ártica de Rusia. Con esta conocencia foi capaz de trazar el primer mapa precisu de les veres del Árticu ente'l ríu Pechora y el ríu Obi.
En 1878 l'esplorador suecu Adolf Erik Nordenskiöld, zarpando dende Gotemburgu nel barcu Vega, saleó a lo llargo de la mariña siberiana, crució'l mar de Kara, y magar les bolses de xelu, llogró algamar los 180° de llargor a principios de setiembre. Atrapáu pol xelu nel iviernu nel mar de Chukchi, Nordenskiöld esperó y fixo trueques col pueblu local, los chukchi. El branu siguiente'l Vega quedó llibre y consiguió llegar a Yokohama, en Xapón, convirtiéndose nel primer navegante que devasó'l pasu del Nordeste. El mayor grupu d'islles del mar de Kara, l'archipiélagu Nordenskiöld, lleva'l so nome nel so honor.
1912 foi un añu tráxicu pa los esploradores rusos del Árticu. Nesi aciar añu'l mar non se descongeló totalmente y grandes témpanos de xelu bloquiaron la ruta del nordeste. Tres espediciones que queríen cruciar el mar de Kara quedaron atrapaes y nun sobrevivieron: la de Georgy Sedov, nel buque Foka; la de Georgy Brusilov, nel Santa Ana; y la de Vladimir Rusanov, nel Gercules. Sedov tenía la intención de llegar a la Tierra de Francisco José en barcu, dexar un depósitu ellí y en trinéu algamar el Polu Norte. Por cuenta de la gran cantidá de xelu atopao'l primer branu, el buque namái pudo llegar a Nueva Zembla y envernó na Tierra de Francisco José. En febreru de 1914 Sedov dirixir al Polu con dos tripulantes y tres trineos, pero cayó enfermu y morrió na islla Rudolf.
Brusilov trataba de navegar al traviés del pasu del Nordeste, cuando foi atrapáu pol xelu nel mar de Kara y arrastráu al debalu, escontra'l norte, mientres más de dos años, hasta llegar a una llatitú de 83°17 N. Trece homes, encabezaos por Valerian Albanov, salieron del barcu y empezaron a caminar pol xelu al traviés de la Tierra de Francisco José, pero namái Albanov y un marineru (Alexander Konrad) sobrevivieron dempués d'un horrible calvariu de tres meses. Nel mesmu añu la espedición de Rusanov perder nel mar de Kara. L'ausencia enllargada de noticies sobre estos trés espediciones espertó l'atención del públicu, y entamáronse delles pequeñes espediciones de rescate, incluyendo cinco vuelos sobre'l mar y el xelu, dende la mariña noroeste de Nueva Zembla, del pioneru pilotu Jan Nagórski.
Dempués de la Revolución rusa de 1917, la escala y l'algame de la esploración del mar de Kara aumentaron considerablemente como parte del llabor de desenvolvimientu de la Ruta del Mar del Norte. Aumentó'l númberu d'estaciones polares, cinco de les cualos yá esistíen en 1917, apurriendo informes meteorolóxicos, reconocencia del xelu ya instalaciones de radio. En 1932 había 24 estaciones, en 1948 alredor de 80 y na década de 1970 más de 100, una de les más importantes ye la del Cabu Chelyuskin, que ye'l puntu continental más al norte del planeta. L'usu de ruempexelos y, más tarde, d'aeronaves, xeneralizóse como plataformes pal trabayu científicu. En 1929 y 1930 el ruempexelos Sedov llevó grupos de científicos a Severnaya Zemlya, la postrera gran pieza de territoriu ensin conocer nel Árticu soviéticu, y l'archipiélagu foi dafechu cartografiado por Georgy Ushakov ente 1930 y 1932.
Particularmente dignos de mención son tres cruceros del ruempexelos Sadko, que pasaron más al norte que la mayoría; en 1935 y 1936 les últimes zones inexploradas nel norte del mar de Kara fueron esaminaes y la pequeña y recóndita islla Ushakov foi afayada.
Nel branu de 1942 dellos submarinos y buques de guerra alemanes de la Kriegsmarine entraron nel mar de Kara con cuenta de destruyir la mayor cantidá de buques rusos que fuera posible, na campaña naval conocida como «Operación Wunderland». El so ésitu tuvo llindáu pola presencia de témpanos de xelu, según el mal tiempu y la borrina, que protexeron más conducentemente los buques soviéticos que lo qu'ellos mesmos pudieron faelo en condiciones meteorolóxiques más fayadices.
Anguaño hai esmolición polos niveles de borrafes nucleares que l'antigua Xunión Soviética virtió nel mar, qu'incluyeron seis submarinos nucleares y diez reactores nucleares, y l'efectu qu'ello va tener nel mediu marín. Una evaluación del Organismu Internacional d'Enerxía Atómica amosó que les emisiones son baxes y llocalizaes.
Reserva Natural
editarLa Gran Reserva Natural del Árticu —la mayor reserva natural de Rusia y de toa Europa— foi declarada'l 11 de mayu de 1993 por Resolvimientu nᵘ 431 del Gobiernu de la Federación de Rusia.
La seición de les islles del mar de Kara (4.000 km²) de la Gran Reserva Natural del Árticu inclúi les islles Kirov, islla Voronina, islles Izvesttadaliy TSIK, islles del Institutu Árticu, islla Svordrup, islla Ensomheden y una serie d'islles menores. Esta seición representa casi totalmente la diversidá natural y biolóxico de les islles del mar Árticu de la parte oriental del mar de Kara.
Ver tamién
editarReferencies
editar- J. Zeeberg. Into the Ice Sea.
- Organismu Internacional de la Enerxía Atómica: Condiciones radiolóxiques de la zona occidental del mar de Kara Archiváu 2006-09-27 en Wayback Machine (n'inglés).
- Xelu marino y polynias nel mar de Kara: [1]& Archiváu 2019-09-12 en Wayback Machine (n'inglés).
- La contaminación marina nel mar de Kara: [2]
- Evaluación ecolóxica (n'inglés).
Referencies
editarEnllaces esternos
editar
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Mar de Kara.
