Mario Matthew Cuomo (15 de xunu de 1932Jamaica – 1 de xineru de 2015Manhattan)[2] foi un políticu estauxunidense, miembru del Partíu Demócrata y Gobernador de Nueva York ente 1983 y 1994.

Mario Cuomo
52. gobernador de Nueva York

1r xineru 1983 - 31 avientu 1994
Hugh Carey - George Pataki
69. Lieutenant Governor of New York (en) Traducir

1r xineru 1979 - 31 avientu 1982
Mary Anne Krupsak - Alfred DelBello
58. Secretary of State of New York (en) Traducir

1r xineru 1975 - 31 avientu 1978
John J. Ghezzi - Basil A. Paterson (es) Traducir
Vida
Nacimientu Jamaica15 de xunu de 1932[1]
Nacionalidá Bandera de Estaos Xuníos d'América Estaos Xuníos
Muerte Manhattan1 de xineru de 2015[1] (82 años)
Sepultura St. John Cemetery (en) Traducir
Causa de la muerte insuficiencia cardiaca
Familia
Padre Andrea Cuomo
Madre Immaculata Cuomo
Casáu con Matilda Cuomo
Fíos/es
Estudios
Estudios Universidá de San Juan
St. John's University School of Law (en) Traducir
St. John's Preparatory School (en) Traducir
Llingües falaes inglés
Oficiu
Oficiu abogáu, políticuxugador de béisbol
Trayeutoria
  Equipu
Brunswick Pirates (en) Traducir
Creencies
Relixón catolicismu
Partíu políticu Partíu Demócrata
Cambiar los datos en Wikidata

Primeros años

editar

Nació nel barriu de Queens, na ciudá de Nueva York, nel senu d'una familia italoamericana. Fíu d'Andrea y Immaculata Cuomo. En 1956 graduóse summa cum laude en Derechu pola St. John's University. Xugó nes lligues menores de béisbol col equipu Pittsburgh Pirates hasta que se mancó.

Foi asistente llegal del xuez Adrian P. Burke na Corte d'Apelaciones del Estáu de Nueva York, y en 1958 empezó na práutica privada de l'abogacía na firma Corner, Weisbrod, Froeb, and Charles. Simultáneamente, foi mientres diez años profesor de Derechu na St. John's University.

Carrera política

editar

Ganó fama cuando representó como abogáu a los vecinos de la seición Forest Hills de Queens, que s'oponíen a la construcción d'unu proyeutu de viviendes públiques. En 1974 Mario Cuomo presentar a les eleiciones a vicegobernador de Nueva York pero perdió. En 1975 foi nomáu Secretariu d'Estáu de Nueva York pol Gobernador Hugh Carey.

En 1977 perdió frente a Ed Koch les primaries demócrates pa ser candidatu del partíu a l'alcaldía de la ciudá de Nueva York. Pero entós decidió presentase como candidatu pol Partíu Lliberal y perdió la eleición xeneral de payares por poco frente al demócrata Koch. Un añu más tarde, en 1978, foi escoyíu, como demócrata, vicegobernador de Nueva York. Foi vicegobernador mientres los próximos cuatro años, actuando como mano derecha del Gobernador Hugh Carey.

Gobernador de Nueva York (1983-1994)

editar

En payares de 1982 Mario Cuomo foi escoyíu Gobernador de Nueva York. Ganara na primaria demócrata al alcalde Ed Koch y na eleición xeneral al republicanu Lewis Lehrman. Sería reelixíu en 1986 y 1990, con récores históricos de porcentaxe de votu, exerciendo como Gobernador mientres tres mandatos consecutivos.

Mientres los sos 12 años como Gobernador de Nueva York, llogró que se crearen más de mediu millón de nuevos puestos de trabayu y tocó-y liderar l'estáu mientres dos recesiones nacionales. Impulsó unu de los mayores planes de desenvolvimientu económicu de la hestoria de Nueva York, el plan conocíu como 'New York, New York'. El plan contemplaba la inversión de 32 000 millones de dólares pa fortalecer la crecedera del sector priváu, y la creación nuna década de 300 000 nuevos emplegos adicionales.

Como asocedió na dómina n'otros estaos, construyóse una importante rede de nueves instalaciones d'alta teunoloxía y l'inversión estranxera nel estáu amontar de forma espectacular. Tamién s'invirtieron 50 000 millones de dólares nun programa de construcción pública pa escueles, hospitales, carreteres y pontes. Construyéronse'l Stuyvesant High School, el Riverbank State Park, y terminóse de construyir el Battery Park City.

El Gobernador Cuomo ganóse la fama de progresista gracies a los programes sociales que desenvolvió la so alministración. Creó un programa d'asistencia a los ensin techu; l'hasta entós más costosu programa de tratamientu de la drogadicción; una de les primeres iniciatives de llucha contra'l sida que foi reconocíu a nivel nacional; el más importante programa de tol país pa l'ayuda a los enfermos mentales; y el reconocíu programa "The Decade of the Child" d'ayuda a la infancia.

Llevó a cabu polítiques favorables a la estensión del albuertu y foi un firme opositor a la pena de muerte. Mientres tol so mandatu, l'Asamblea Estatal de Nueva York había veníu aprobando proyeutos de llei pa la reinstauración de la pena capital, pero en toles ocasiones éstos proyeutos fueron vetaos pol Gobernador Mario Cuomo.

La so oposición a la pena capital foi lo que bastió la so derrota nes eleiciones de 1994. Esi añu Cuomo disponer a ser reelixíu pa otru mandatu de cuatro años. El so adversariu, el republicanu George Pataki, basó tola so campaña nel so sofitu a la pena de muerte y, en casu de ser escoyíu, prometió reinstaurarla en Nueva York.

P'atacar al Gobernador Cuomo, l'equipu de Pataki utilizó'l casu d'Arthur Shawcross, un asesín al que l'estáu de Nueva York concediéra-y la llibertá condicional y qu'en siendo lliberáu volvió cometer un múltiple asesinatu. Nun añu particularmente malu pa los demócrates a nivel nacional, la hestoria convertir en tema central de la campaña y fundió les posibilidaes de reeleición de Cuomo.

Estrella del Partíu Demócrata nos años 80

editar

Cuando nel branu de 1984 el Gobernador Cuomo foi convidáu a San Francisco a dar un discursu n'horariu de máxima audiencia na Convención Demócrata, yera un completu desconocíu a nivel nacional. Dempués del so discursu tolos medios coincidieron en que naciera una nueva estrella política. La so esposición titulóse "A Tale of Two Cities".

"El presidente Reagan diz qu'esti país ye una resplandorienta ciudá sobre una llomba. Y el presidente ta no cierto. En munchos aspeutos somos una resplandorienta ciudá sobre una llomba. Pero la dura verdá ye que non toos esfruten de la porción que-yos pertenez de la rellumanza d'esti país. Seique sía una resplandorienta ciudá lo que ve'l presidente dende'l pórticu de la Casa Blanca o dende la barrera del so ranchu, un llugar onde a toos -yos va bien. Pero hai otra ciudá; hai otra parte más allá de la lluz brilloso de la ciudá; la parte na que la xente nun puede pagar les sos hipoteques, y onde la mayoría de los mozos nun pueden dexase una; onde los estudiantes nun pueden algamar la educación que precisen, y los padres de clase media ven evaporados los suaños qu'escuerren pa los sos fíos", dixo Cuomo ante los delegaos de la Convención.[1]

L'oxetivu de la so intervención foi denunciar que detrás de la visible prosperidá, ésitu, ostentación y enfile d'optimismu qu'abondara mientres el primer mandatu de Reagan, tamién esistía la realidá d'aquellos que nun consiguieren atopar el so llugar na nueva prosperidá. Defendió que'l bienestar social non yá yera compatible cola crecedera, sinón que dambos se precisaben. El discursu foi un ésitu y clisó el restu d'intervenciones na Convención, incluyida la del candidatu presidencial Walter Mondale.

El Gobernador Mario Cuomo foi catapultado rápido al estrellalgu políticu, atropando portaes nes más prestixoses revistes y periódicos del país. Convertir pa munchos na esperanza pa un Partíu Demócrata ablayáu nuna dómina en que los republicanos apoderaron la escena política. Carismáticu y orador brillosu, paecía namái cuestión de tiempu que Cuomo diera'l reblincón presentando la so candidatura a la Presidencia d'EE. XX. Pero esti saltu nunca llegó.

A pesar de los esfuercios del aparatu del Partíu Demócrata por convence-y por qu'aspirara a la Casa Blanca nes eleiciones de 1988 y 1992, Cuomo nunca se decidió a dar el pasu; en 1988 por cuestiones familiares y por mieu a ser rellacionáu cola mafia pol so orixe italoamericanu, y en 1992 porque cuando la carrera poner en marcha'l presidente George Bush paecía invencible.

En 1993 foi unu de los favoritos pa cubrir la vacante del xuez Byron White na Corte Suprema de los Estaos Xuníos, pero Cuomo díxo-y al presidente Bill Clinton que nun taba interesáu nel puestu.

Vida personal

editar

Mario Cuomo casar en 1954 con Matilda Raffa. El matrimoniu tuvo cinco fíos. El mayor, Andrew Cuomo, casáu con una fía de Robert Kennedy, ye'l gobernador de Nueva York, y foi escoyíu Fiscal Xeneral de Nueva York en payares de 2006 y enantes fuera Secretariu de Vivienda d'EE. XX. (1997-2001). El fíu pequeñu, Chris Cuomo, ye periodista de ABC News.

Referencies

editar
  1. 1,0 1,1 Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Identificador GND: 118881973. Data de consulta: 15 ochobre 2015. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
  2. Muerre Mario Cuomo, exgobernador de Nueva York. La Vanguardia. 2 de xineru de 2015. https://www.lavanguardia.com/internacional/20150102/54422288198/muere-mario-cuomo-exgobernador-nueva-york.html. Consultáu'l 2 de xineru de 2015. 

Enllaces esternos

editar