La fuina cibelina[2] (Martes zibellina) ye un pequeñu mamíferu de la familia de los mustélidos qu'habita nel sur de Rusia, dende los Urales, pasando por Siberia y Mongolia, hasta la islla de Hokkaidō en Xapón. Orixinalmente estendíase tamién pola Rusia europea, Polonia y Escandinavia. Debe la so fama principalmente a la so piel, bien apreciada pa la confección de vistimienta (como por casu el gorru xudíu shtreimel). El color de la foína cibelina varia dende la castañal hasta'l negru, siendo esti postreru'l más apreciáu. El negru más puru ente les pieles de foína cibelina recibe'l nome de "diamante negru".

Martes zibellina
fuina cibelina
Estáu de caltenimientu
Preocupación menor (LC)
Esmolición menor (IUCN)[1]
Clasificación científica
Reinu: Animalia
Filu: Chordata
Subfilu: Vertebrata
Clas: Mammalia
Subclas: Theria
Infraclas: Placentalia
Orde: Carnivora
Suborde: Caniformia
Familia: Mustelidae
Subfamilia: Mustelinae
Xéneru: Martes
Especie: M. zibellina
Linnaeus, 1758
Distribución
Consultes
[editar datos en Wikidata]
Grabáu de 1887 d'una foína cibelina.

Orixe del nome

editar

El nome paez ser d'orixe eslavu: del rusu sobol derivaríen l'alemán Zobel, y el neerlandés Sabel, por casu. Los términos zibelline (francés), cibelina o cebellina (castellán), soopeli (finés) y zibellina (llatín medieval) deriven del so nome n'italianu (zibellino)[ensin referencies]. L'inglés sable deriva del francés antiguu sable o saible.

Bioloxía y ecoloxía

editar

Les fuines cibelinas son depredadores diurnos, y empónense pol so olfatu y oyíu p'alcontrar y cazar los sos preses. En periodos d'adversidá, como por casu so nubes de nieve, o cuando tán siendo cazaes por humanos, pueden escondese nos sos llurigues mientres dellos díes. N'estáu selvaxe pueden ser agresives; anque esisten fuines cibelinas "adomaes" que fueron descrites como juguetonas, interesaes, ya inclusive dondes (si dixebrar llueu de la so madre). Son fundamentalmente animales terrestres, y cacen y constrúin les sos llurigues nel suelu de los montes qu'habiten. Aliméntense principalmente d'esguils, mures, pequeñes aves y pexes. Cuando les sos preses habituales arralecen, pueden alimentase de bayes, vexetación y piñones. So condiciones climatolóxiques estremes almacenen la so comida nel so xoril.

La foína cibelina na cultura

editar

Les fuines cibelinas xueguen un rol importante nel llibru de 1981 (y subsecuente película de 1983) Gorky Park.

Adicionalmente, el filme documental "Happy People: A Year in the Taiga" (Xente feliz: un añu na Taiga), dirixíu por Werner Herzog y Dmitry Vasyukov, centrar na vida de los cazadores de fuines cibelinas que viven en Bakhtia, una aldega nel corazón de la Taiga siberiana.

Subespecies

editar

Martes zibellina presenta les siguientes subespecies:

Referencies

editar
  1. Abramov, A. & Wozencraft, C. 2008. Martes zibellina. IUCN 2010. Llista Colorada d'Especies Amenaciaes IUCN. Version 2010.1. <www.iucnredlist.org>. Consultáu'l 22 d'abril de 2010.
  2. URL de la referencia: http://www.sabencia.net/nomenclator.php.

Enllaces esternos

editar