Mammalia

(Redirixío dende Mamíferu)
Wikipedia:Wikipedia:Llista d'artículos que toa Wikipedia tien que tener/Archivu

Los Mammalia (nome científicu) o mamíferos[1] son una clas d'amniotes que s'estremen del restu pola so homeotermia, la caxada inferior formada por un solu güesu, el dentariu, con dientes perespecializaos, un paladar secundariu, el pelaxe, un olfatu perdesendolcáu, y sobre too, porque les femes producen lleche p'alimentar a les críes.

Commons-emblem-notice.svg
 
Infobox animalia.pngMammalia
Rangu temporal: Triásicu final - Reciente
Clasificación científica
Superreinu: Eukaryota
Reinu: Animalia
Subreinu: Eumetazoa
Superfilu: Deuterostomia
Filu: Chordata
Subfilu: Vertebrata
Infrafilu: Gnathostomata
Superclas: Tetrapoda
Clas: Mammalia
Linnaeus, 1758
Subclases
Consultes
[editar datos en Wikidata]

Apaecieron a finales del Triásicu, hai 210 millones de años.

Cladogrames resumíosEditar

Filoxenia ente grupos esistentesEditar

Los estudios xenéticos revelen les siguientes rellaciones filoxenéticas pa los mamíferos con respeutu a otros tetrápodos vivos (incluyío les secuencies proteiques obteníes de Tyrannosaurus rex y Brachylophosaurus canadensis). Los mamíferos constituyen el grupu d'amniotes basales, ya que separtáronse de los reptiles y les aves a mediaos del Carboníferu.[2][3][4][5]

Tetrapoda



Amphibia Hymenochirus feae (male).jpg


Amniota


MammaliaDogs, jackals, wolves, and foxes (Plate XI).jpg


Sauropsida

Lepidosauria


SphenodontiaHatteria white background.jpg



Squamata Zoology of Egypt (1898) (Varanus griseus).png Bilder-Atlas zur wissenschaftlich-populären Naturgeschichte der Wirbelthiere (Naja naja).jpg



Archelosauria


TestudinesPsammobates geometricus 1872 white background.jpg


Archosauria


Crocodilia Description des reptiles nouveaux, ou, Imparfaitement connus de la collection du Muséum d'histoire naturelle et remarques sur la classification et les caractères des reptiles (1852) (Crocodylus moreletii).jpg


Dinosauria


Aves Cuvier-33-Moineau domestique.jpg




Tyrannosauroidea (Tyrannosaurus) 202007 Tyrannosaurus rex.svg



Ornithischia (Brachylophosaurus) Brachylophosaurus-v4.jpg










La filoxenia ente órdenes esistentes ye la siguiente según estudios xenéticos recientes (incluyendo les secuencies proteiques obteníes de los meridiungulados Toxodon y Macrauchenia):[6][7][8][9][10][11]

Mammalia


Monotremata The zoological miscellany (platypus).jpg


Theria

Marsupialia



DidelphimorphiaA hand-book to the marsupialia and monotremata (Plate XXXII) (white background).jpg




PaucituberculataPhylogenetic tree of marsupials derived from retroposon data (Paucituberculata).png


Australidelphia


Microbiotheria Dromiciops gliroides.jpg




DiprotodontiaA monograph of the Macropodidæ, or family of kangaroos (9398404841) white background.jpg




NotoryctemorphiaPhylogenetic tree of marsupials derived from retroposon data (Notoryctemorphia).png




DasyuromorphiaPhylogenetic tree of marsupials derived from retroposon data (Dasyuromorphia).png



PeramelemorphiaPhylogenetic tree of marsupials derived from retroposon data (Paramelemorphia).png









Placentalia



Xenarthra


Cingulata Nine-banded-Armadillo white background.jpg



Pilosa Natural history of the animal kingdom for the use of young people (Plate XV) (Myrmecophaga tridactyla).jpg



Afrotheria


Afroinsectiphilia


Tubulidentata Aardvark2 (PSF) colourised.png


Afroinsectivora


Macroscelidea Rhynchocyon chrysopygus-J Smit white background.jpg



Afrosoricida Brehms Thierleben - Allgemeine Kunde des Thierreichs (1876) (Tenrec ecaudatus).jpg




Paenungulata


Hyracoidea DendrohyraxEminiSmit white background.jpg


Tethytheria


Proboscidea Elephant white background.png



Sirenia Manatee white background.jpg








Euarchontoglires

Glires


Lagomorpha Bruno Liljefors - Hare studies 1885 white background.jpg



Rodentia Ruskea rotta.png



Euarchonta


Scandentia Die Säugthiere in Abbildungen nach der Natur, mit Beschreibungen (Plate 34) (white background).jpg


Primatomorpha


Dermoptera Cynocephalus volans Brehm1883 (white background).jpg



Primates Le gibbon (white background).jpg Bechuana of Distinction-1841 (white background).jpg





Laurasiatheria


Eulipotyphla Erinaceus europaeus - 1700-1880 - Print - Iconographia Zoologica - Special Collections University of Amsterdam -(white background).jpg


Scrotifera


Chiroptera Vampire bat white background.jpg


Fereungulata

Ferae


Pholidota FMIB 46859 Pangolin a grosse queue white background.jpeg



Carnivora Dogs, jackals, wolves, and foxes (Plate XI).jpg



Eungulata


Cetartiodactyla Walia ibex illustration white background.png Eubalaena glacialis NOAA.jpg (Artiodactyla)


Mesaxonia


Perissodactyla Equus quagga (white background).jpg


Meridiungulata


Litopterna (Macrauchenia) Macrauchenia (trunkless).jpg



Notoungulata (Toxodon) Toxodon.jpg













Filoxenia con fósilesEditar

El siguiente cladograma amuesa les rellaciones filoxenétiques de los mamíferos con dalgunos de los sos ancestros:[ensin referencies]

Tetrapoda


Amphibia


Reptiliomorpha


Diadectomorpha


Amniota

Synapsida


Pelycosauria*


Therapsida


Dicynodontia


Theriodontia


Cynodontia



Mammalia (mamíferos)






Sauropsida (tartugues, crocodilos, dinosaurios, aves)





Les rellaciones filoxenétiques ente los principales grupos de mamíferos son, según Tree of Life Web Proyect,[12] les siguientes:

Mammalia


Triconodonta




Monotremata (ornitorrincu, equidnes)



Multituberculata


Theria


Marsupialia (marsupiales)




Palaeoryctoides



Eutheria (placentarios)






ReferenciesEditar

  1. Esti términu apaez nel Diccionariu de l'Academia de la Llingua Asturiana. Ver: mamíferu
  2. «Sister group relationship of turtles to the bird-crocodilian clade revealed by nuclear DNA-coded proteins». Molecular Biology and Evolution 22 (4):  páxs. 810–813. 29 de diciembre de 2004. doi:10.1093/molbev/msi075. PMID 15625185. 
  3. Phylogenomic analyses support the position of turtles as the sister group of birds and crocodiles (Archosauria) Y Chiari, BMC.
  4. María H. Schweitzer, Wenxia Zheng, Chris L Órgano, John M Asara (2009). Biomolecular Characterization and Protein Sequences of the Campanian Hadrosaur B. canadensis. Researchgate.
  5. Elena R. Schroeter, Timothy Cleland, Caroline J. Dehart, María H. Schweitzer (2017). Expansion for the Brachylophosaurus canadensis Collagen I Sequence and Additional Evidence of the Preservation of Cretaceous Protein. Researchgate.
  6. «Disentangling the relationship of the Australian marsupial orders using retrotransposon and evolutionary network analyses». Genome Biol Evol 7 (4):  páxs. 985–92. doi:10.1093/gbe/evv052. PMID 25786431. 
  7. «Tracking Marsupial Evolution Using Archaic Genomic Retroposon Insertions». PLoS Biology 8 (7):  páxs. e1000436. 2010. doi:10.1371/journal.pbio.1000436. PMID 20668664. 
  8. «Investigating Difficult Nodes in the Placental Mammal Tree with Expanded Taxon Sampling and Thousands of Ultraconserved Elements». Genome Biology and Evolution 9 (9):  páxs. 2308–2321. 26 de agosto de 2017. doi:10.1093/gbe/evx168. PMID 28934378. 
  9. Evolutionary Models for the Diversification of Placental Mammals Across the KPg Boundary Frontiers in genetics.
  10. «Phylogenomic analyses elucidate the evolutionary relationships of bats (Chiroptera)». Current Biology 23 (22):  páxs. 2262–2267. 2013. doi:10.1016/j.cub.2013.09.014. PMID 24184098. 
  11. «Ancient proteins resolve the evolutionary history of Darwin/'s South American ungulates». Nature 522:  páxs. 81–84. 18 de marzo de 2015. doi:10.1038/nature14249. ISSN 1476-4687. PMID 25799987. http://www.nature.com/nature/journal/vaop/ncurrent/full/nature14249.html. Consultáu 'l 30 de abril de 2015. 
  12. Tree of Life Web Project (1995). «Mammalia. Mammals». En: The Tree of Life Web Project

Enllaces esternosEditar