Nonio Marcelo

Nonio Marcelo (Nonius Marcellus en llatín; circa 300, Tagaste ^(es)  – circa 350), foi un gramáticu y lexicógrafu africanu que vivió nel sieglu IV d. C., sol emperador Constantín.

Nonio Marcelo
Vida
Nacimientu	Tagaste (es) , circa 300
Nacionalidá	Antigua Roma
Muerte	350 (49/50 años)
Estudios
Llingües falaes	llatín
Oficiu	lexicógrafu, escritor

Poco se conoz sobre él, sacantes nació na Numidia, cerca de Madaura, na ciudá de Thubursicum, qu'ente'l sieglu III y IV yera un obispáu cristianu; yera estudiosu d'Aristóteles, yá que se noma a sigo mesmu peripatéticu. Dexó una estensa obra lexicográfica en dieciocho llibros, dedicada al so fíu, «Nonii Marcelli Peripatetici Tuburticensis de Compaendiosa Doctrini per Litteras ad Filium», llamada en delles copies De compendiosa doctrina. Los dolce primeros traten sobre llingua y gramática, los otros sobre tarrezas especiales (como: navegación, vistíu, alimentu, armes):

• I. De Proprietate Sermonum, glosariu de nomes obsoletos;
• II. De Honestis et Nove Veterum Dictis, vocablos d'autores llatinos n'orde alfabéticu;
• III. De Indiscretis Generibus, vocablos n'orde alfabéticu usaos con variantes según los autores;
• IV. De vera Significatione Verborum, pallabres de doble significáu, tamién n'orde alfabéticu;
• V. De Differentiis Verborum, sinónimos;
• VI. De Impropriis, pallabres usaes en sentíu figuráu;
• VII. De Contrariis Generibus Verborum, coleición de verbos;
• VIII. De Mutata Declinatione, coleición de sustantivos;
• IX. De Generibus et Casibus, coleición de pasaxes;
• X. De Mutatis Conjugationibus, coleición de verbos conxugaos de formes distintes;
• XI. De Indiscretis Adverbüs, coleición d'alverbios;
• XII. De Doctorum Indagine, suplementu a los anteriores y noticies interesaes;
• XIII a XVIII, tecnicismos (De Xenere Navigiorum, De Xenere Vestimentorum, De Xenere Vasorum vel Poculorium, De Xenere vel Colorie Vestimentorum, De Xenere Ciborum vel Pomorum, De Xenere Armorum, y De Propinquitate).

La obra ye una compilación de comentarios sobre autores que nun conocía sinón de segunda mano, lo mesmo que de diccionarios y gramátiques anteriores. Nonio ta en particular delda con Verrio Flacu y Aulo Gelio. La parte lexicográfica consta de 479 lemas n'orde alfabéticu y 1468 acepciones de vocablos. El so mayor méritu ye caltener pa la posteridá numberosos fragmentos d'escritores que güei se perdieron, por casu el Tratáu de la llingua llatina de Varrón y la so obra poética, ente otros. Los autores más citaos son Virxiliu, Cicerón, Lucilio, Varrón, Plauto, Terencio, dramaturgos y mimógrafos del sieglu II, Salustio y Lucrecio.

La obra foi bien utilizada polos gramáticos Prisciano y Fabio Planciades Fulgencio; nel sieglu V, un ciertu Julius Tryphonianus Sabinus fixo una edición revisao y anotao.

Enllaces esternos

• Datos: Q183420