Pomeranio del Este

Pomeranio del este o pomeranio oriental (Ostpommersch) ye un dialeutu del baxu alemán oriental que s'utiliza o que se fala nel norte de Polonia (enantes parte d'Alemaña hasta'l final de la Segunda Guerra Mundial).

Pomeranio del Este Ostpommersch
Faláu en	Alemaña Polonia Brasil
Rexón	Pomerania, Brandeburgo y Saxonia-Anhalt (Alemaña)
Familia	Indoeuropea Xermánica Occidental Baxu alemán Baxu alemán oriental Pomeranio del Este
Estatus oficial
Oficial en	Brasil (cooficial col idioma portugués en dellos conceyos)
Reguláu por	Nun ta reguláu
Códigos
ISO 639-1	nengún
ISO 639-2
ISO 639-3

El nome de Pomerania provién del eslavu po more, lo que significa «tierra nel mar».^[1]

El dialeutu fálase sobremanera na rexón de Pomerania Central (Hinterpommern) de la provincia prusiana de Pomerania y en Pomerelia. Dempués de la Segunda Guerra Mundial, los habitantes alemanes de fala pomerania oriental de la rexón fueron espulsaos en gran parte al oeste d'Alemaña. Tamién ye faláu por inmigrantes y los sos descendientes en Brasil.

Les variedaes de pomeranio oriental son: Westhinterpommersch, Osthinterpommersch, Bublitzisch y Pommerellisch.

Pomeranio del Este en Brasil

Conceyos en que'l pomeranio del este (Ostpommersch) ye cooficial en Espírito Santo, Brasil.

El pomeranio del este ye faláu en diverses rexones de Brasil, principalmente nos estaos meridionales de Santa Catarina y Rio Grande do Sul, según nel estáu d'Espírito Santo. Munches comunidaes alemanes en Brasil surdieron en rexones inhóspitas, onde yera escasa la presencia de falantes del portugués. De resultes, munches d'estes comunidaes siguieron calteniendo'l so idioma d'orixe por delles xeneraciones.^[2] Esti aislamientu llingüístico y cultural foi combatíu de manera agresiva pol gobiernu de Getúlio Vargas, per mediu d'una campaña de nacionalización ente los años 1938 y 1945.^[3]

Nos últimos años, dellos gobiernos vienen promoviendo la educación y l'estudiu del dialeutu. Per mediu del Programa d'Educación Escolar Pomeranio (PROEPO) intentóse incentivar culturalmente a los conceyos brasilanos que tienen al pomeranio del este como llingua co-oficial o que tengan munchos falantes d'esa llingua. El programa busca capacitar a profesores de la educación pública, de forma que puedan enseñar el dialeutu pomeranio del este nes escueles locales.^[4]

Una de les ciudaes más conocíes de Brasil onde prevalez el billingüismu pomeranio-portugués ye Pomerode, en Santa Catarina. Otra de les llocalidaes onde se falaba esti dialeutu del baxu-alemán ye Dona Otília, nel conceyu de Roque Gonzales, Canguçu, en Rio Grande do Sul. En Espírito Santo, nes ciudaes de Afonso Cláudio, Pancas, Itarana, Santa Leopoldina, Santa Maria de Jetibá (onde ye llingua oficial), Vila Pavão, Domingos Martins y Laranja da Terra, el pomeranio del Este volvióse una llingua d'usu corriente por cuenta de la llegada d'inmigrantes. Hasta güei ye la llingua materna de munchos habitantes de la rexón, y en dellos distritos de les ciudaes enantes citaes ye la llingua más falada. Sicasí, per munchos años, l'alfabetización de los pomeranios na rexón yera fecha n'alemán, y darréu en portugués, por eso solamente una porción pequeña de los falantes escribir y polo xeneral comuníquense de manera escrita n'alemán o en portugués.

N'agostu de 2011 foi aprobada la PEC 11/2009, enmienda constitucional qu'inclúi nel artículu 182 de la Constitución Estadual al dialeutu pomeranio del este, xunto col idioma alemán, como patrimonios culturales del estáu de Espírito Santo. El conceyu de Santa Maria de Jetibá tien una estación radial en pomeranio del este, la Pommer Rádio.^[5]

Espírito Santo

Minas Gerais

Itueta (namái nel distritu de Vila Neitzel)^[13]^[14]^[15]

Santa Catarina

Pomerode^[16]^[17]^[18]

Rio Grande do Sul

Canguçu (n'aprobación)^[19]^[20]

Rondônia

Espigão d'Oeste (n'aprobación)^[21]^[22]^[23]^[24]

Ver tamién

Inmigración alemana en Brasil
Idioma alemán en Brasil
Riograndenser Hunsrückisch, faláu en Rio Grande do Sul.
Katarinensisch, faláu en Santa Catarina.
Paraná-Wolga-Deutsch, faláu en Paraná y n'Arxentina.

Referencies

↑ Der Name Pommern (po more) ist slawischer Herkunft und bedeutet so viel wie „Land am Meer“. Archiváu 2020-08-19 en Wayback Machine (Pommersches Landesmuseum, German)
↑ (1994) Vos alemãye non sul do Brasil : cultura, etnicidade, história, 1a ed., Canoes: Ed. da Univ. Luterana do Brasil. ISBN 8585692057.
↑ «Brasileiro fala português: Monollingüismu y Preconceito Llingüísticu Revista Linguasagem» (portugués). Revista Linguasagem (2009). Archiváu dende l'orixinal, el 2014-07-23. Consultáu'l 21 de febreru de 2016.
↑ «A Pátria renascida» (portugués). Revista Globu Rural. Archiváu dende l'orixinal, el 2015-11-21. Consultáu'l 21 de febreru de 2016.
↑ «Pomerisch Radiu» (portugués). Radios.com. Consultáu'l 21 de febreru de 2016.
↑ «A escolarização ente descendentes pomeranos em Domingos Martins» (portugués). Archiváu dende l'orixinal, el 21 d'avientu de 2012. Consultáu'l 24 d'agostu de 2011.
↑ ^7,0 ^7,1 ^7,2 ^7,3 ^7,4 «O povo pomerano nun YE» (portugués). Archiváu dende l'orixinal, el 21 d'avientu de 2012. Consultáu'l 24 d'agostu de 2011.
↑ ^8,0 ^8,1 «A co-oficialização da língua pomerana» (portugués). Archiváu dende l'orixinal, el 2016-03-03. Consultáu'l 24 d'agostu de 2011.
↑ «Pomerano!?» (portugués). Consultáu'l 24 d'agostu de 2011.
↑ «No Brasil, pomeranos buscam uma cultura que se perde» (portugués). Archiváu dende l'orixinal, el 28 de marzu de 2012. Consultáu'l 24 d'agostu de 2011.
↑ «Lei dispõy sobre a cooficialização da língua pomerana no município de Santa maria de Jetibá, Estáu do Espírito Santo» (portugués). Archiváu dende l'orixinal, el 11 de xineru de 2012. Consultáu'l 24 d'agostu de 2011.
↑ «Vila Pavão, Uma Pomerânia non norte do Espírito Santo» (portugués). Consultáu'l 24 d'agostu de 2011.
↑ «Descendentes d'etnia germânica vivem isolados em área rural de Mines» (portugués). Consultáu'l 24 d'agostu de 2011.
↑ «Pomeranos em busca de recursos federais» (portugués). Archiváu dende l'orixinal, el 27 de xunetu de 2011. Consultáu'l 24 d'agostu de 2011.
↑ «Resistência cultural - Imigrantes que buscaram no Brasil melhores condições de vida, ficaram isolados y sem apoio do poder públicu» (portugués). Archiváu dende l'orixinal, el 20 de payares de 2015. Consultáu'l 12 de payares de 2011.
↑ «Pomerode institui língua alemã como co-oficial no Município.» (portugués). Archiváu dende l'orixinal, el 18 de xunetu de 2011. Consultáu'l 21 d'agostu de 2011.
↑ «Patrimônio - Língua alemã». Archiváu dende l'orixinal, el 2016-07-27.
↑ Em cidade catarinense, candidatos falam alemão pa ganhar confiança do eleitor
↑ «Vereadores propõem ensino da língua pomerana nas escolas do município» (portugués). Consultáu'l 21 d'agostu de 2011.
↑ «Bancada PP comenta co-oficialização pomerana». Archiváu dende l'orixinal, el 2019-03-27.
↑ «Ontem y hoje : percurso linguistico dos pomeranos de Espigão D'Oeste-RO» (portugués). Consultáu'l 24 d'agostu de 2011.
↑ «Sessão Solene em homenagem a Comunidade Pomerana» (portugués). Archiváu dende l'orixinal, el 21 d'avientu de 2012. Consultáu'l 24 d'agostu de 2011.
↑ «Percurso linguistico dos pomeranos de Espigão D Oeste-RO]» (portugués). Consultáu'l 12 de payares de 2011.
↑ «Comunidade Pomerana realiza sua tradicional festa folclórica» (portugués). Archiváu dende l'orixinal, el 2015-03-18. Consultáu'l 24 d'agostu de 2011.

Enllaces esternos

[1] Der Name Pommern (po more) ist slawischer Herkunft und bedeutet so viel wie „Land am Meer“. Archiváu 2020-08-19 en Wayback Machine (Pommersches Landesmuseum, German)

[2] (1994) Vos alemãye non sul do Brasil : cultura, etnicidade, história, 1a ed., Canoes: Ed. da Univ. Luterana do Brasil. ISBN 8585692057.

[3] «Brasileiro fala português: Monollingüismu y Preconceito Llingüísticu Revista Linguasagem» (portugués). Revista Linguasagem (2009). Archiváu dende l'orixinal, el 2014-07-23. Consultáu'l 21 de febreru de 2016.

[4] «A Pátria renascida» (portugués). Revista Globu Rural. Archiváu dende l'orixinal, el 2015-11-21. Consultáu'l 21 de febreru de 2016.

[5] «Pomerisch Radiu» (portugués). Radios.com. Consultáu'l 21 de febreru de 2016.

[6] «A escolarização ente descendentes pomeranos em Domingos Martins» (portugués). Archiváu dende l'orixinal, el 21 d'avientu de 2012. Consultáu'l 24 d'agostu de 2011.

[pomeranoses-7] 7,0 ^7,1 ^7,2 ^7,3 ^7,4 «O povo pomerano nun YE» (portugués). Archiváu dende l'orixinal, el 21 d'avientu de 2012. Consultáu'l 24 d'agostu de 2011.

[farese-8] 8,0 ^8,1 «A co-oficialização da língua pomerana» (portugués). Archiváu dende l'orixinal, el 2016-03-03. Consultáu'l 24 d'agostu de 2011.

[9] «Pomerano!?» (portugués). Consultáu'l 24 d'agostu de 2011.

[10] «No Brasil, pomeranos buscam uma cultura que se perde» (portugués). Archiváu dende l'orixinal, el 28 de marzu de 2012. Consultáu'l 24 d'agostu de 2011.

[11] «Lei dispõy sobre a cooficialização da língua pomerana no município de Santa maria de Jetibá, Estáu do Espírito Santo» (portugués). Archiváu dende l'orixinal, el 11 de xineru de 2012. Consultáu'l 24 d'agostu de 2011.

[12] «Vila Pavão, Uma Pomerânia non norte do Espírito Santo» (portugués). Consultáu'l 24 d'agostu de 2011.

[13] «Descendentes d'etnia germânica vivem isolados em área rural de Mines» (portugués). Consultáu'l 24 d'agostu de 2011.

[14] «Pomeranos em busca de recursos federais» (portugués). Archiváu dende l'orixinal, el 27 de xunetu de 2011. Consultáu'l 24 d'agostu de 2011.

[15] «Resistência cultural - Imigrantes que buscaram no Brasil melhores condições de vida, ficaram isolados y sem apoio do poder públicu» (portugués). Archiváu dende l'orixinal, el 20 de payares de 2015. Consultáu'l 12 de payares de 2011.

[16] «Pomerode institui língua alemã como co-oficial no Município.» (portugués). Archiváu dende l'orixinal, el 18 de xunetu de 2011. Consultáu'l 21 d'agostu de 2011.

[17] «Patrimônio - Língua alemã». Archiváu dende l'orixinal, el 2016-07-27.

[18] Em cidade catarinense, candidatos falam alemão pa ganhar confiança do eleitor

[19] «Vereadores propõem ensino da língua pomerana nas escolas do município» (portugués). Consultáu'l 21 d'agostu de 2011.

[20] «Bancada PP comenta co-oficialização pomerana». Archiváu dende l'orixinal, el 2019-03-27.

[21] «Ontem y hoje : percurso linguistico dos pomeranos de Espigão D'Oeste-RO» (portugués). Consultáu'l 24 d'agostu de 2011.

[22] «Sessão Solene em homenagem a Comunidade Pomerana» (portugués). Archiváu dende l'orixinal, el 21 d'avientu de 2012. Consultáu'l 24 d'agostu de 2011.

[23] «Percurso linguistico dos pomeranos de Espigão D Oeste-RO]» (portugués). Consultáu'l 12 de payares de 2011.

[24] «Comunidade Pomerana realiza sua tradicional festa folclórica» (portugués). Archiváu dende l'orixinal, el 2015-03-18. Consultáu'l 24 d'agostu de 2011.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]