Provincia de Qom

Qom (en persa: قم) ye una de les 30 provincies d'Irán. Allugar al norte del país, y la so capital ye la ciudá de Qom. Formar en 1995, dixebrándose de la provincia de Teḥrán. En 2005, esta provincia tenía una población d'aproximao dos millones de persones, de les cualos el 91,2% moraben en zones urbanes y el 8,8% en vecinderos rurales. La provincia inclúi una ciudá, cuatro conceyos, nueve distritos rurales, y 256 pueblos.

Provincia de Qom
Alministración
País	Irán
ISO 3166-2	IR-25
Tipu d'entidá	provincia d'Irán
Capital	Qom
Nome llocal	استان قم (fa)
División	ver Qom County (en) , Kahak County (en) y Jafarabad County (en)
Xeografía
Coordenaes	34°38′44″N 50°52′47″E
Superficie	11526 km²
Llenda con	Provincia d'Isfahán, Provincia de Semnán, Markazí y Provincia de Teḥrán
Demografía
Población	1 292 283 hab. (2016)
Densidá	112,12 hab/km²
Más información
Estaya horaria	UTC+03:30
qomict.ir

Xeografía

Toma una superficie de 11.237 km², lo que supón el 0,89% de la superficie total d'Irán. El clima de la provincia de Qom varia ente'l desértico y el semidesértico, y entiende árees con montes, llombes y planicies. Por cuenta de que s'alcuentra lloñe del mar y cerca d'una rexón greba, presenta un clima secu, con escasa precipitación y baxu mugor. Poro, l'agricultura nun ye posible na mayor parte del territoriu, especialmente cerca de les rexones llacustres salines. La provincia tien dos grandes llagos salaos, el llagu Howz y Soltan, que queda 36 quilómetros al norte de la ciudá de Qom, y el llagu Namak, que queda 80 quilómetros al este de Qom. Casi un quintu del llagu Namak atópase dientro de la provincia de Qom.

Divisiones alministratives

De manera única n'Irán, la provincia de Qom ye coextensiva col Shahrestan de Qom.

Mapa	Shahrestan	Clave mapa	Bakhsh	Centru
	Qom	Q	Central	Qom
		j	Jafar Abá
		kh	Khalajestan
		n	Nofel Loshato
		s	Salafchegan
Provincies vecines: Y: Isfahán, M: Markazí, S: Semnán, T: Teḥrán

Historia

Vasía de Kahak, Qom, datáu a mediaos del I mileniu e.C.

Créese que Qom esistió en dómina preislámica. Descubrimientos arqueolóxicos indiquen que Qom yera una zona residencial dende'l V mileniu e.C. Según los restos que queden preislámicos y los testos históricos, Qom yera una gran ciudá. "Kom" yera'l nome de l'antigua muralla de la ciudá de Qom, d'ende que los árabes llamar Qom mientres la conquista árabe d'Irán.

Foi mientres el reináu del segundu califa, Omar que los musulmanes tomaron el centru de Qom. En 644-645, Abu Musa Ashari unvió fuercies al so mandu a Qom. Los conflictos surdieron ente los árabes invasores y los residentes de la zona.

Mientres la persecución de los alávidas los abasíes y los omeyes, munchos alávidas fuxeron a Qom, faciendo d'ella la so residencia permanente. El califa Al-Ma'mun unvió fuercies a Qom nel añu 825, y dio como resultáu una matanza pública y la destrucción de la ciudá.

Al oyer el fallecimientu d'Al-Ma'mun, los habitantes de Qom remontáronse y tuvieron ésitu ganando a los representantes del calife en 831. Sicasí, el socesor d'Al-Ma'mun, al-Mu'tasim, unvió fuercies a Qom p'acuartar los disturbios y de nuevu la ciudá quedó sometida. La molición siguió hasta la dinastía búyida (Al y Buyeh en persa) por ser de la comunidá alávida. Foi mientres esti reináu que la ciudá de Qom espandióse y espolletó.

Na dómina selyúcida la ciudá volvió floriar. Mientres la primer fola de la invasión mongola, la ciudá foi testigu de destrucción, pero dempués los gobernantes mongoles, particularmente dempués de que'l sultán Öljeitü Xingue bandeh de la dinastía Iljánida convertir al islam, la ciudá recibió especial atención, viendo asina una nueva renacencia.

A finales del sieglu XIV, la ciudá foi escalada por Tamerlán cuando los habitantes fueron de nuevu masacrados. Mientres los periodos de gobiernu de los Kara Koyunlu, Ak Koyunlu y especialmente mientres el reináu de los safávidas, Qom mereció especial atención y gradualmente foi desenvolviéndose.

Pa 1503, Qom yera unu de los importantes centros de teoloxía en rellación col islam chiita y convirtióse nun centru de pelegrinación vital y pivós relixosu.

Mientres la invasión afganistana, la ciudá de Qom sufrió grandes daños, y los sos habitantes sufrieron contrariedaes económiques dures. Qom careció nuevamente daños mientres los reinaos de Nader Sah y los conflictos ente los dos dinastíes de Zand y Qayar pol poder n'Irán.

En 1798, Qom foi controlada por Aga Muhammad Kan. Al vencer a los sos enemigos, Fath Alí Sah fixo arreglos al sepulcru y Sagráu Santuariu de Hazrat Ma'sumeh, cumpliendo'l so votu.

La ciudá de Qom espolletó na dómina Qayar. Dempués fuercies ruses entraron en Karaj en 1915, munchos habitantes de Teḥerán treslladar a Qom. La tresferencia de la capitalidad de Teḥerán a Qom foi aldericada, pero los británicos y los rusos acabaron col plan sometiendo a presión al monarca de la dómina, Ahmad Shah Qayar. Coincidiendo con esti periodu, establecióse un Comité de defensa Nacional, y Qom foi un centru militar y políticu contra les potencies coloniales británica y rusa. Qom foi tamién el centru dende'l cual l'ayatolá Khomeini fundó la so oposición a la dinastía Pahlavi, mientres tuvo n'Irán.

Qom güei

Güei, Qom ta consideráu como unu de los centros focales de la escuela islámica chiita tantu n'Irán como nel restu del mundu. El so centru teolóxicu y el Santuariu Sagráu de Hazrat Ma'sumeh son traces destacaes de la capital provincial de la provincia de Qom.

Otru llugar relixosu de pelegrinación ta fuera de la ciudá de Qom, y llámase Jamkaran. La proximidá de Qom a Teḥrán supúnxo-y igualmente una ventaya.

Qom dacuando foi considerada como un posible candidatu pal treslláu de la capital política d'Irán, pos Teḥerán enfrentar a una creciente probabilidá d'un gran terremotu largamente esperáu, amás del so tristemente famosa polución y conxestión de tráficu. Les facciones conservadores son favorables a esta idea, ente que la base económica y de negocios de Teḥerán oponer a asemeyáu cambéu.

Cultura

La Organización del Patrimoniu Cultural d'Irán inclúi 195 llugares d'interés históricu y cultural en Qom. Los llugares más visitaos son:

• Cueva de Kahak
• Cueva de Vashnuh
• Llagu saláu de Howz y Soltan
• Gran llagu saláu de Namak
• Biblioteca Mar'ashi Najafi, con más de mediu millón de testos manuscritos y copies
• Muséu Astaneh Moqaddaseh
• Bazar de Qom
• Seminariu Feyzieh
• Mezquita Jamkaran
• Mezquita Qom Jame'
• Mezquita Qom Atiq
• Mezquita A'zam
• Santuariu de Hazrat Masumeh

Colexos y Universidaes

• Universidá de Qom
• Universidá Islámica Azad de Qom
• L'Institutu d'Investigación de Hawzeh va Daneshgah
• Centro d'investigación computacional de Ciencies Islámiques, Qom
• Institutu d'Investigación y Educación Imán Khomeini Archiváu 2017-09-09 en Wayback Machine
• Universidá de Ciencies Médiques de Qom
• Seminariu Feyzieh de Qom (llamáu El Hawzah)
• Universidá Payam Nur de Qom
• Universidá Mofid

Enllaces esternos

• Escavaciones arqueolóxiques atayaes en Qom (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).
• Biblioteca Nur Fiqh, Qom Archiváu 2012-05-13 en Wayback Machine
• Institutu Dar-ul Hadith
• Páxines marielles Hawzah
• Organización del Patrimoniu Cultural de Qom Archiváu 2008-12-16 en Wayback Machine
• Website del gobernador de Qom
• Organización de terminales y tresporte de la provincia de Qom Archiváu 2009-09-17 en Wayback Machine
• Compañía de Telecomunicaciones de Qom
• Qom News Website

• Datos: Q131664
• Multimedia: Qom Province