Provincia de Teḥrán

Provincia de Teḥrán
Alministración
País	Irán
ISO 3166-2	IR-23
Tipu d'entidá	provincia d'Irán
Capital	Teḥrán
Nome oficial	استان تهران (fa)
División	ver Tehran County (en) , Condado de Damavand (es) , condado de Rayy (es) , Shemiranat County (en) , Varamin County (en) , Shahriar County (en) , Eslamshahr County (en) , Robat-Karim County (en) , Pakdasht County (en) , Firuzkuh County (en) , Qods County (en) , Malard County (en) , Pishva County (en) , Baharestan County (en) , Pardis County (en) y Qarchak County (en) ;
Xeografía
Coordenaes	35°42′42″N 51°24′25″E / 35.7117°N 51.407°E
Superficie	18814 km²
Llenda con	Provincia de Qom, Provincia de Semnán y Provincia d'Elburz
Demografía
Población	13 267 637 hab. (2016)
Densidá	705,2 hab/km²
Más información
Estaya horaria	UTC+03:30

La provincia de Teḥrán (persa: استان تهران) ye una de les 31 provincies d'Irán, tien más de 12 millones d'habitantes y ye la provincia más densamente poblada d'Irán. Tien una estensión d'alredor de 18.637 km² y atópase al norte de la pandu central iranín.

La provincia de Teḥrán parte coles provincies de Mazandarán al norte, Qom al sur, Semnán al este y Qazvín al oeste. La ciudá de Teḥrán ye la capital tantu de la provincia como del país, siendo'l distritu central de la provincia. Otros distritos son: Shemiranat, Rei, Islam Shahr, la ciudá de Ray, Karaŷ, Ŷaŷrud, Llar, y Rud Shur. La provincia algamó la so importancia cuando Teḥrán sustituyó, como capital, a Ghajar en 1778 cola dinastía Kayar. Anguaño (2004) Teḥrán atopar ente les 20 ciudaes más grandes del mundu.

Xeografía

Teḥrán foi la capital d'Irán dende 1778.

La elevada cadena montascosa Elburz en Teḥrán álzase percima de los modernos rascacielos del distritu d'Elahiyeh.

La provincia de Teḥrán tien más de 14 millones d'habitantes y ye la rexón más densamente poblada d'Irán. [1] (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión). Aproximao un 84,15 % mora n'árees urbanes y un 15,85 % n'árees rurales de la provincia.

El puntu más altu de la provincia ye'l monte Damavand, que llega a los 5.678 msnm; el puntu más baxu de la provincia son les llanures de Varamin, 790 msnm.

Los ríos más llargos d'esta provincia son el ríu Karaj y el ríu Jajrud.

Los cordales como los Elburz cubren el norte: Savad Kuh y Firuz Kuh atopar nel nordeste; Lavasanat, Qarah Daq, Shemiranat, Hassan Abá y montes Namak atópase nes zones meridionales; Bibi Shahr Banu y Alqadr atopar nel sureste y los altos de Qasr-y-Firuzeh atópase na parte este de la provincia.

Falando dende un puntu de vista medioambiental, el clima de la provincia de Teḥrán nes zones meridionales ye templáu y secu, pero nes cercaníes de los montes ye fríu y semi-húmedu, y nes rexones más altes ye fríu con llargos iviernos. Los meses más templaos del añu son desdemediados de xunetu a mediaos de setiembre, cuando les temperatures van dende los 28º a los 30º y los meses más fríos son de 1 °C alredor d'avientu-ebnero, pero en ciertes dómines pel hibiernu puede ser de 15 °C baxo cero. La ciudá de Teḥrán tien iviernos moderaos y branos templaos. La pluviosidá media añal ye d'aproximao 200 mm, siendo'l máximu mientres la estación iverniza.

Historia

La coleición aqueménida del Muséu Nacional d'Irán en Teḥrán.

La provincia de Teḥrán tien dellos xacimientos arqueolóxicos qu'indiquen asentamientos que se remonten a fai dellos miles d'años. Hasta va trescientos años, Ray yera la más destacada de les ciudaes de la provincia. Sicasí, la ciudá de Teḥrán creció hasta convertise na ciudá más grande y capital d'Irán pal añu 1778, y dende entós foi'l nucleu comercial, económicu, cultural y políticu d'Irán.

Teḥrán tien más de 1.500 puntos históricos de significáu cultural rexistráu na Organización del Patrimoniu Cultural d'Irán. El más antiguu d'éstos na provincia de Teḥrán son los restos de dos xacimientos nel distritu de Firuzkuh que se remonten al IV mileniu e.C.

Divisiones

La provincia de Teḥrán güei

Teḥrán ye'l corazón comercial d'Irán. La provincia de Teḥrán tien alredor de 17.000 unidaes industriales qu'empleguen a 390.000 persones, 26% de toles unidaes d'Irán. La provincia contién un 30% de la economía d'Irán y entiende el 40% del mercáu consumidor iranín. Tien tres pantanos llamaos Latiyan, Llar y Amir Kabir según dos llagos naturales, apurriendo agua pa Teḥrán y la so provincia. Contién 170 mines, sobre 330 quilómetros cuadraos de montes y más de 12.800 km² de camperes.

Falando polo xeneral, en tol añu, rexones como les fasteres meridionales de los montes Elburz, especialmente nos montes, valles y ríos y llagos artificiales formaos tres les grandes preses de Amir Kabir, Latiyan y Llar xunto colos llagos naturales de Jaban y Tarr apurren considerable recreación pa la provincia.

Entá más, por cuenta de la escesiva nieve nes árees septentrionales de la provincia mientres la temporada iverniza, los Elburz formen un escelente ambiente para deportes d'iviernu como'l esquí. Dizin, Shemshak y Tochal son les estaciones d'esquí más populares.

Parques y otres atraiciones

Palaciu y xardinos de Niavaran

Sienda Darabad

Sienda Darakeh
Parque Jahan-y Kudak
Complexu Deportivu Azadi
Complexu Deportivu y campu de golf Enghelab
Delles cueves, manantiales y cascaes fora de Teḥrán.
Llagu Latyan
Parque forestal Lavizan
Parque forestal Vard-Avard
Parque Nacional Khajeer
Parque Nacional Kaveer
Llagu Tar
Llagu Amir Kabir
Hábitat Natural protexíu de Llar
Hábitat Natural protexíu de Varjeen

Centros relixosos

Mezquites, santuarios, mausoleos y baltes

Mezquita Soltani, construyida por Fath Alí Sah Kayar
Mezquita Atiq, construyida en 1663.
Mezquita Mo'ezz o-dowleh, construyida por Fath Alí Sah Kayar
Mezquita Haj Seyd Azizollah, construyida por Fath Alí Sah Kayar
Mezquita Al-javad, la primer mezquita de diseñu modernista d'Irán
L'antigua mezquita de Sepahsalar, otra destacada mezquita de la dómina Kayar
La nueva mezquita de Sepahsalar (Madreseh y Motahari)
Mezquita Filsuf o-dowleh, dómina Kayar
Mezquita Moshir ol-Saltaneh, dómina Kayar
Mezquita Mo'ayyer ol-Mamalik, dómina Kayar
Mausoléu de Shahr Banu
Mausoléu Javan-mard Qassab, un héroe preislámico semi-míticu *

Docenes de santuarios de Imam-zadeh, con cientos d'años d'antigüedá, incluyendo'l d'Imam Zadeh Saleh.

Docenes de Saqao Khanehs: tradicionales llugares d'oración
Dellos Tekyehs: tradicionales llugares pa ceremonies Muharram de duelu por Husayn ibn Ali.
Campusantu Ibn Babviyeh, onde tán soterraos munchos grandes iraninos, ente ellos Tajti y Ali Akbar Dehjoda
Campusantu de Zahiroddoulé, onde tán soterraes figures del arte y la cultura como Irach Mirzá, Mohammad Taqí Bahar, Forugh Farrojzad, Abolhasán Sabá, Ruhollah Jaleqí y Darvish Jan
Tumba Kordan, selyúcida, Karaj.
Tumba Maydanak, sieglu XIII, Karaj
Campusantu polacu al norte de Teḥrán, onde tán soterraos munchos soldaos aliaos occidentales

Ilesies

Ilesia Surep Georg, 1790
Ilesia Thaddeus Bartoqimus, 1808
Ilesia Tatavus, de la era Kayar
Ilesia Enjili, 1867
Ilesia asiria

Colexos y universidaes

Clica equí pa un videoclip sobre la Universidá de Teḥrán.

Principales universidaes de la provincia de Teḥrán:

1. Universidá Allameh Tabatabaii
2. Universidá de Teunoloxía Amirkabir (Politéunicu de Teḥrán) (website)
3. Universidá Alzahra (website)
4. Colexu Téunicu Shamsipour (website Archiváu 2015-09-03 en Library of Congress Web Archives)
5. Universidá de Ciencies Médiques Baqiyatallah
6. Institutu Farabi d'Educación Cimera Virtual
7. Universidá d'Irán de Ciencies y Teunoloxía (IUST)(website)
8. Universidá Imam Hossein
9. Universidá Imam Sadeq (ISU)
10. Universidá d'Irán de Ciencies Médiques
11. Universidá de Teunoloxía K.N.Toosi
12. Universidá Shahed Archiváu 2017-09-25 en Wayback Machine
13. Universidá Shahid Beheshti (website Archiváu 2016-09-16 en Wayback Machine)
14. Universidá de Teunoloxía Sharif (website Archiváu 2007-01-17 en Wayback Machine)
15. Universidá Tarbiat Modarres (Universidá de Formación del profesoráu)(website)
16. Universidá de Teḥrán de Ciencies Médiques
17. Universidá Tarbiat Moaalem
18. Universidá d'Artes Archiváu 2017-10-28 en Wayback Machine
19. Universidá de Bienestar Social y Ciencies de Rehabilitación
20. Universidá de Teḥrán (website)
21. Universidá Islámica Azad de Teḥrán-Ciencia ya Investigación
22. Universidá Islámica Azad de Varamin Archiváu 2008-12-04 en Wayback Machine
23. Universidá Islámica Azad de Islamshahr
24. Universidá Islámica Azad de Karaj
25. Universidá Islámica Azad de Damavand
26. Universidá Islámica Azad de Rudehen
27. Universidá Islámica Azad de Teḥrán-Ciencies Médiques
28. Universidá Islámica Azad de Teḥrán-Norte
29. Universidá Islámica Azad de Teḥrán-Sur
30. Universidá Islámica Azad de Teḥrán-Central Archiváu 2016-07-25 en Wayback Machine
31. Universidá Islámica Azad de Teḥrán-Rexón 1
32. Universidá de Ciencies Médiques Shahid Beheshti (website)
33. Universidá de Emam Reza (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).
34. Institutu pa Estudios en Física Teórica y Matemátiques (IPM) (website)
35. Colexu Hadith de Teḥrán
36. Universidá Imam Ali pa oficiales del exércitu *#

Universidá Integral de Teunoloxía

1. Universidá de Teḥrán de Ciencies aplicaes y teunoloxía Archiváu 2009-02-05 en Wayback Machine
2. Colexu de Teḥrán de Mediu Ambiente Archiváu 2018-04-08 en Wayback Machine
3. Universidá Bagher Aloloum
4. Universidá Internacional d'Irán
5. Colexu d'Irán de Telecomunicaciones Archiváu 2017-01-17 en Wayback Machine
6. Universidá Médica pal Exércitu de la República Islámica de Írán
7. NAJA Universidá de Policía *#

Escuela d'Asuntos Económicos (SÍA)

1. Escuela de Rellaciones Internacionales
2. Universidá Shahed de Ciencies Médiques
3. Universidá Shahid Sattari d'Inxeniería Aeronáutica *#

Universidá de Sectes Islámiques

Ver tamién

Teḥrán (la ciudá)

Referencies

Enllaces esternos

Website oficial del Gobiernu de Teḥrán
Organización del Patrimoniu Cultural de la provincia de Teḥrán
Iranian Tour Agency Iranian Tours and Travel Percancies Travel to Iran website Archiváu 2018-03-14 en Wayback Machine

Provincia de Teḥrán

Alministración

País	Irán
ISO 3166-2	IR-23
Tipu d'entidá	provincia d'Irán
Capital	Teḥrán
Nome oficial	استان تهران (fa)
División	ver Tehran County ^(en) , Condado de Damavand ^(es) , condado de Rayy ^(es) , Shemiranat County ^(en) , Varamin County ^(en) , Shahriar County ^(en) , Eslamshahr County ^(en) , Robat-Karim County ^(en) , Pakdasht County ^(en) , Firuzkuh County ^(en) , Qods County ^(en) , Malard County ^(en) , Pishva County ^(en) , Baharestan County ^(en) , Pardis County ^(en) y Qarchak County ^(en)
Xeografía
Coordenaes	35°42′42″N 51°24′25″E / 35.7117°N 51.407°E / 35.7117; 51.407

Superficie	18814 km²
Llenda con	Provincia de Qom, Provincia de Semnán y Provincia d'Elburz
Demografía
Población	13 267 637 hab. (2016)
Densidá	705,2 hab/km²
Más información
Estaya horaria	UTC+03:30