Provincia de Teḥrán

La provincia de Teḥrán (persa: استان تهران) ye una de les 31 provincies d'Irán, tien más de 12 millones d'habitantes y ye la provincia más densamente poblada d'Irán. Tien una estensión d'alredor de 18.637 km² y atópase al norte de la pandu central iranín.

Provincia de Teḥrán
Alministración
PaísBandera de Irán Irán
ISO 3166-2 IR-23
Tipu d'entidá provincia d'Irán
Capital Teḥrán
Nome oficial استان تهران (fa)
División
Xeografía
Coordenaes 35°42′42″N 51°24′25″E / 35.7117°N 51.407°E / 35.7117; 51.407
Superficie 18814 km²
Llenda con Provincia de Qom, Provincia de Semnán y Provincia d'Elburz
Demografía
Población 13 267 637 hab. (2016)
Densidá 705,2 hab/km²
Más información
Estaya horaria Branu y UTC+04:30
Cambiar los datos en Wikidata

La provincia de Teḥrán parte coles provincies de Mazandarán al norte, Qom al sur, Semnán al este y Qazvín al oeste. La ciudá de Teḥrán ye la capital tantu de la provincia como del país, siendo'l distritu central de la provincia. Otros distritos son: Shemiranat, Rei, Islam Shahr, la ciudá de Ray, Karaŷ, Ŷaŷrud, Llar, y Rud Shur. La provincia algamó la so importancia cuando Teḥrán sustituyó, como capital, a Ghajar en 1778 cola dinastía Kayar. Anguaño (2004) Teḥrán atopar ente les 20 ciudaes más grandes del mundu.

Xeografía editar

 
Teḥrán foi la capital d'Irán dende 1778.
 
La elevada cadena montascosa Elburz en Teḥrán álzase percima de los modernos rascacielos del distritu d'Elahiyeh.

La provincia de Teḥrán tien más de 14 millones d'habitantes y ye la rexón más densamente poblada d'Irán. [1] (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión). Aproximao un 84,15 % mora n'árees urbanes y un 15,85 % n'árees rurales de la provincia.

El puntu más altu de la provincia ye'l monte Damavand, que llega a los 5.678 msnm; el puntu más baxu de la provincia son les llanures de Varamin, 790 msnm.

Los ríos más llargos d'esta provincia son el ríu Karaj y el ríu Jajrud.

Los cordales como los Elburz cubren el norte: Savad Kuh y Firuz Kuh atopar nel nordeste; Lavasanat, Qarah Daq, Shemiranat, Hassan Abá y montes Namak atópase nes zones meridionales; Bibi Shahr Banu y Alqadr atopar nel sureste y los altos de Qasr-y-Firuzeh atópase na parte este de la provincia.

Falando dende un puntu de vista medioambiental, el clima de la provincia de Teḥrán nes zones meridionales ye templáu y secu, pero nes cercaníes de los montes ye fríu y semi-húmedu, y nes rexones más altes ye fríu con llargos iviernos. Los meses más templaos del añu son desdemediados de xunetu a mediaos de setiembre, cuando les temperatures van dende los 28º a los 30º y los meses más fríos son de 1 °C alredor d'avientu-ebnero, pero en ciertes dómines pel hibiernu puede ser de 15 °C baxo cero. La ciudá de Teḥrán tien iviernos moderaos y branos templaos. La pluviosidá media añal ye d'aproximao 200 mm, siendo'l máximu mientres la estación iverniza.

Historia editar

 
La coleición aqueménida del Muséu Nacional d'Irán en Teḥrán.

La provincia de Teḥrán tien dellos xacimientos arqueolóxicos qu'indiquen asentamientos que se remonten a fai dellos miles d'años. Hasta va trescientos años, Ray yera la más destacada de les ciudaes de la provincia. Sicasí, la ciudá de Teḥrán creció hasta convertise na ciudá más grande y capital d'Irán pal añu 1778, y dende entós foi'l nucleu comercial, económicu, cultural y políticu d'Irán.

Teḥrán tien más de 1.500 puntos históricos de significáu cultural rexistráu na Organización del Patrimoniu Cultural d'Irán. El más antiguu d'éstos na provincia de Teḥrán son los restos de dos xacimientos nel distritu de Firuzkuh que se remonten al IV mileniu e.C.

Divisiones editar

  • Distrito:
  1. Distritu de Damavand
  2. Distritu de Eslamshahr
  3. Distritu de Firuzkuh
  4. Distritu de Karaj
  5. Distritu de Nazarabad
  6. Distritu de Pakdasht
  7. Distritu de Ray
  1. Distritu de Robat Karim
  2. Distritu de Savojbolagh
  3. Distritu de Shahriar
  4. Distritu de Shemiranat
  5. Distritu de Teḥrán
  6. Distritu de Varamin
 

La provincia de Teḥrán güei editar

Teḥrán ye'l corazón comercial d'Irán. La provincia de Teḥrán tien alredor de 17.000 unidaes industriales qu'empleguen a 390.000 persones, 26% de toles unidaes d'Irán. La provincia contién un 30% de la economía d'Irán y entiende el 40% del mercáu consumidor iranín. Tien tres pantanos llamaos Latiyan, Llar y Amir Kabir según dos llagos naturales, apurriendo agua pa Teḥrán y la so provincia. Contién 170 mines, sobre 330 quilómetros cuadraos de montes y más de 12.800 km² de camperes.

Falando polo xeneral, en tol añu, rexones como les fasteres meridionales de los montes Elburz, especialmente nos montes, valles y ríos y llagos artificiales formaos tres les grandes preses de Amir Kabir, Latiyan y Llar xunto colos llagos naturales de Jaban y Tarr apurren considerable recreación pa la provincia.

Entá más, por cuenta de la escesiva nieve nes árees septentrionales de la provincia mientres la temporada iverniza, los Elburz formen un escelente ambiente para deportes d'iviernu como'l esquí. Dizin, Shemshak y Tochal son les estaciones d'esquí más populares.

Parques y otres atraiciones editar

 
Palaciu y xardinos de Niavaran

Sienda Darabad

  • Sienda Darakeh
  • Parque Jahan-y Kudak
  • Complexu Deportivu Azadi
  • Complexu Deportivu y campu de golf Enghelab
  • Delles cueves, manantiales y cascaes fora de Teḥrán.
  • Llagu Latyan
  • Parque forestal Lavizan
  • Parque forestal Vard-Avard
  • Parque Nacional Khajeer
  • Parque Nacional Kaveer
  • Llagu Tar
  • Llagu Amir Kabir
  • Hábitat Natural protexíu de Llar
  • Hábitat Natural protexíu de Varjeen

Centros relixosos editar

Mezquites, santuarios, mausoleos y baltes editar

  • Mezquita Soltani, construyida por Fath Alí Sah Kayar
  • Mezquita Atiq, construyida en 1663.
  • Mezquita Mo'ezz o-dowleh, construyida por Fath Alí Sah Kayar
  • Mezquita Haj Seyd Azizollah, construyida por Fath Alí Sah Kayar
  • Mezquita Al-javad, la primer mezquita de diseñu modernista d'Irán
  • L'antigua mezquita de Sepahsalar, otra destacada mezquita de la dómina Kayar
  • La nueva mezquita de Sepahsalar (Madreseh y Motahari)
  • Mezquita Filsuf o-dowleh, dómina Kayar
  • Mezquita Moshir ol-Saltaneh, dómina Kayar
  • Mezquita Mo'ayyer ol-Mamalik, dómina Kayar
  • Mausoléu de Shahr Banu
  • Mausoléu Javan-mard Qassab, un héroe preislámico semi-míticu *

Docenes de santuarios de Imam-zadeh, con cientos d'años d'antigüedá, incluyendo'l d'Imam Zadeh Saleh.

Ilesies editar

  • Ilesia Surep Georg, 1790
  • Ilesia Thaddeus Bartoqimus, 1808
  • Ilesia Tatavus, de la era Kayar
  • Ilesia Enjili, 1867
  • Ilesia asiria

Colexos y universidaes editar

 
Clica equí pa un videoclip sobre la Universidá de Teḥrán.

Principales universidaes de la provincia de Teḥrán:

Universidá Integral de Teunoloxía

Escuela d'Asuntos Económicos (SÍA)

Universidá de Sectes Islámiques

Ver tamién editar

Referencies editar

Enllaces esternos editar