Salix
La blimal[1], salguera[2], salgueru[3] o sanciu[4] (Salix) ye un xéneru compuestu d'unes 400 especies[5] d'árboles y arbustos caducifolios dientro de la familia Salicaceae, distribúise peles zones fríes y templaes del Hemisferiu Norte, principalmente en tierres húmedes.
Los miembros d'esti xéneru llámense n'Asturies, polo normal, salgueres, blimales. Ente ellos cunta la especie más estensamente cultivada en tol mundu, el desmayu o llorón (S. babylonica), nativu de China.
Descripción
editar
Toles salgueres tienen la corteya aguaciento; la madera ye duro, flexible y de normal suave. Tienen cañes espodaes y febroses y raigaños estoloníferos, duros, llargos y resistentes. Tamién echen fácilmente raigaños aéreos.
Les fueyes son típicamente ellongaes, anque tamién pueden ser redondes o ovalaes, bien de veces de cantos aserraos (en forma de sierra). Les más de les especies son caducifolies o semiperennes.
Son plantes dioiques (flores masculines y femenines en plantes distintes). Los amentos surden a primeros de la primavera, de cutiu primero que les fueyes o con elles.
La fertilización cruciada ye bien frecuente ente los miembros del xéneru, asina que danse muncos híbridos, lo mesmo de forma natural qu'en cultivu.
Usos
editarEl so usu ta principalmente empobináu a la xardinería ornamental pero podemos atopar otres especies como la salguera comúnNbot (Salix caprea) con biltos que son una esquisitez pa les cabres, o la blimalNbot (Salix fragilis), que s'usa pa zarros de finques y pa cestería.
Usos melecinales
editarLa corteya de salgar menciónase yá n'antiguos testos d'Asiria, Sumeria y Exiptu como un remediu escontra los dolores y la calentura, y el médicu griegu Hipócrates escribió de les sos propiedaes melecinales p'hacia'l sieglu V e.C.
L'estractu activu de la corteya, llamáu salicina, aislólu na so forma cristalina, en 1828, Henry Leroux, —un farmacéuticu francés— y Raffaele Piria —un químicu italianu— qu'entós tuvo ésitu en dixebrar l'ácidu nel so estáu puru. La salicina ye aceda nuna solución enchida n'agua, y llámase acedu salicílicu por esa razón. En 1897 Felix Hoffman crea una versión sintéticamente alteriada (nesti casu derivada de la planta Spiraea) que yera menos problemática pa la dixestión que l'ácidu salicílicu puru. La nueva sustancia, acedu acetil-salicílicu foi nomada aspirina pola empresa farmacéutica Bayer AG. Esto dio-y una gran importancia al clasificase como melecina non esteroideo antiinflamatoriu.
Taxonomía
editarEl xéneru foi descritu por Carlos Linneo y espublizáu en Species Plantarum 2: 1015. 1753.[6] La especie tipu ye: Salix alba L.
Salix: nome xenéricu latin del griegu isalos que significa llinia de flotación o pal sauce, les sos cañes y madera.[7]
Referencies
editar- ↑ «Diccionariu de la Llingua Asturiana» (asturianu) (15 avientu 2000). Consultáu'l 8 agostu 2024.
- ↑ «Diccionariu de la Llingua Asturiana» (asturianu) (15 avientu 2000). Consultáu'l 8 agostu 2024.
- ↑ «Diccionariu de la Llingua Asturiana» (asturianu) (15 avientu 2000). Consultáu'l 8 agostu 2024.
- ↑ «Diccionariu de la Llingua Asturiana» (asturianu) (15 avientu 2000). Consultáu'l 8 agostu 2024.
- ↑ Mabberley, D.J. 1997.
- ↑ «Salix». Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultáu'l 21 d'avientu de 2013.
- ↑ en Flora Vascular
